Podróżujesz w rejony Bliskiego Wschodu lub do Korei Południowej? Sprawdź informacje nt. koronawirusa MERS-CoV

Wirus MERS-CoV jest wirusem powodującym ciężkie zakażenia dróg oddechowych u ludzi. W przebiegu choroby może dojść do ostrego zespołu niewydolności oddechowej, który może prowadzić do zgonu.

W jakich krajach występuje wirus MERS-CoV?

W okresie ostatnich 3 miesięcy zachorowania rodzime (niezawleczone z innych krajów) wystąpiły w Arabii Saudyjskiej oraz Omanie. W styczniu 2018 r. odnotowano 1 przypadek zakażenia wirusem MERS w Malezji, u mężczyzny który powrócił z pielgrzymki do Arabii Saudyjskiej.

W ocenie WHO ryzyko dla osób odwiedzających Arabię Saudyjską i inne kraje Półwyspu Arabskiego pozostaje niskie i związane z narażeniem na kontakt z wielbłądami i ich produktami lub ograniczone do osób zatrudnionych lub hospitalizowanych w placówkach ochrony zdrowia. W przypadku zawleczeń wirusa do innych krajów zachorowania miały charakter sporadyczny i w większości przypadków nie prowadziły do dalszego szerzenia się wirusa MERS–CoV. Wyjątkiem było wystąpienie licznych zachorowań wtórnych w Korei Południowej (patrz poniżej).

Jak można zarazić się wirusem MERS-CoV?

Za najbardziej prawdopodobne źródło dla ludzi uważa się wielbłądy. Wirus może znajdować się w wydzielinie dróg oddechowych, kale, moczu oraz w mleku zakażonych zwierząt. Kontakt z tymi wydzielinami może spowodować przeniesienie zakażenia. W określonych warunkach może dojść również do dalszego przeniesienia zakażenia – z człowieka na człowieka – wśród osób mających bliski kontakt z osobami chorymi, włączając w to rodzinę, pracowników służby zdrowia oraz innych pacjentów. Liczne badania wykazały, że specyficzne przeciwciała MERS-CoV są szeroko rozpowszechnione w populacji wielbłądów dromaderów na Bliskim Wschodzie i w Afryce.

Czy mogę zaszczepić się przeciw wirusowi MERS-CoV?

Dotychczas nie udało się opracować szczepionki przeciw MERS-CoV. Nie istnieje również profilaktyka lekowa, ani leczenie przyczynowe dla tej choroby.

Jakie jest ryzyko wystąpienia wirusa MERS-CoV w Europie oraz w Polsce?

Według aktualnego stanowiska WHO oraz ECDC ryzyko związane z zakażeniami MERS-CoV dla krajów UE pozostaje bardzo niskie. W Europie odnotowano jedynie przypadki sporadycznych zawleczeń do takich krajów jak: Austria, Francja, Grecja, Holandia, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania i Turcja. Ryzyko zachorowań wtórnych w ww. krajach dotyczyło jedynie osób z bliskiego kontaktu z osobą chorą. Jedyne przypadki zachorowań wtórnych w Europie zanotowano we Francji i Wielkiej Brytanii. Dotyczyły one pracowników ochrony zdrowia, osób odwiedzających chorych w szpitalach oraz innych pacjentów hospitalizowanych na tych samych oddziałach.

WHO nie zaleca wprowadzania żadnych ograniczeń w ruchu pasażerskim ani towarowym, jednakże turyści wybierający się w podróż w rejony stałego występowania wirusa MERS–CoV powinni stosować zalecane środki ostrożności odnoszące się przede wszystkim do unikania kontaktu z wielbłądami i ich wydzielinami.

W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia wirusem MERS-CoV należy:

unikać ekspozycji i kontaktu z osobami chorymi,
unikać wszelkiego kontaktu ze zwierzętami (domowymi, gospodarskimi, dzikimi) oraz ich odchodami, w szczególności dotyczy to wielbłądów, w tym ich młodych. W przypadku braku takiej możliwości należy zaopatrzyć się w odzież ochronną (fartuch, rękawice, maska na twarz), która po zakończeniu pracy powinna być codziennie zmieniana,
stosować zasady higieny osobistej, w tym często myć ręce z użyciem wody i mydła,
zaopatrzyć się w żel do rąk lub zapas jednorazowych chusteczek nasyconych roztworem alkoholu w przypadku podróży, gdyż warunki podróży rzadko zapewniają możliwość częstego mycia rąk,
unikać dotykania zanieczyszczonymi rękoma oczu, ust, nosa, gdyż tą drogą najczęściej dochodzi do zakażenia,
przestrzegać zasad higieny oddychania (w czasie kaszlu i kichania należy zakrywać nos i usta chusteczką jednorazową, a w przypadku gdy skończyły się chusteczki – kaszleć i kichać w zgięcie łokciowe),
przestrzegać zasad higienicznego przyrządzania i spożywania posiłków (dokładnie myć i obierać warzywa i owoce przed ich spożyciem, nie spożywać produktów surowych np. mleka, mięsa, w szczególności mleka i mięsa wielbłądów). Produkty pochodzenia zwierzęcego powinny zostać poddane właściwej obróbce termicznej przed ich spożyciem (pasteryzacja, gotowanie, pieczenie, smażenie).
skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyjeździe w zagrożone rejony w przypadku gdy u danej osoby stwierdza się przewlekle przebiegające choroby takie jak: cukrzyca, choroby płuc, niewydolność nerek, niewydolność krążenia, stany przebiegające z obniżeniem odporności lub ostrą postać innej choroby zakaźnej,
rozważyć możliwość uzupełnienia szczepień ochronnych przeciwko chorobom, którym można zapobiegać w drodze szczepień ochronnych, w przypadku odbywania podróży zagranicznej do krajów Półwyspu Arabskiego oraz krajów sąsiadujących.
skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej w celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach w ww. rejonach, najlepiej nie później niż 6 – 8 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki,
w razie zachorowania w trakcie pobytu – natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych w ciągu 14 dni po powrocie z ww. rejonów niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.

Dodatkowe informacje o wirusie MERS-CoV

Wg danych WHO od chwili zidentyfikowania wirusa MERS-CoV w roku 2012 do dnia 26.01.2018 r. ogółem na świecie odnotowano 2143 potwierdzone laboratoryjnie przypadki zakażenia MERS-CoV, w tym co najmniej 750 przypadków śmiertelnych.

Tereny stałego (endemicznego) występowania MERS-CoV

Większość przypadków zachorowań odnotowano w Arabii Saudyjskiej. Przypadki zachorowań były zgłaszane głównie z terenów endemicznego występowania wirusa MERS-CoV na Bliskim Wschodzie (Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Oman, Katar, Iran, Jordania, Kuwejt, Liban, Egipt i Jemen).

2. Zawleczenia do innych krajów

W okresie 2012-2016 odnotowano zawleczenia zachorowań z endemicznych terenów Bliskiego Wschodu do innych krajów w Afryce: Algieria i Tunezja, w Europie: Austria, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Holandia, Turcja i Wielka Brytania, w Azji: Chiny, Malezja, Filipiny, Tajlandia i Korea Płd. oraz do USA. Zawleczenia te mają charakter sporadyczny i większości przypadków nie prowadziły do dalszego szerzenia się wirusa MERS–CoV na terenie tych krajów. Wyjątkiem było wystąpienie licznych zachorowań wtórnych w Korei Płd.

3. Ognisko wtórne w Korei Południowej w 2015 r.

W maju 2015 r. w Korei Południowej odnotowano 1 przypadek zawleczonego zakażenia wirusem MERS. Wszystkie kolejne zachorowania wtórne (z wyłączeniem jednego przypadku indeksowego) zakwalifikowano do jednego ogniska związanego z zakładami opieki zdrowotnej. Transmisja zakażeń w Republice Korei Płd. miała związek z niezastosowaniem odpowiednich procedur profilaktyki i kontroli zakażeń w zakładach opieki zdrowotnej. Od maja do października 2015 r. w Korei Południowej odnotowano łącznie 186 zachorowań, w tym 36 przypadków śmiertelnych. Ostatni (śmiertelny) przypadek wystąpił 25.10.2015 r. W związku z tym ryzyko dla odwiedzających ten kraj należy jednak obecnie rozpatrywać już jako nieistotne.

Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w czasie podróży znajduje się na stronach Ministerstwa Spraw Zagranicznych „Polak za granicą” oraz Odyseusz.

Informacja opracowana na podstawie materiałów WHO z lutego 2018 r.

MERS - ulotka WHO w języku angielskim:

obrazek