Główny Inspektorat
Sanitarny

Sprawozdanie z badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

Podstawa prawna

Zgodnie z art. 12b ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2024 r. poz. 757, z późn. zm.), Główny Inspektor Sanitarny, w ramach sprawowanego nadzoru nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, co 3 lata publikuje sprawozdanie z badań jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, obejmujące okres kolejnych 3 lat kalendarzowych. Sprawozdanie jest wymogiem dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (art. 13 Sprawozdawczość).

Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi to:

• woda w stanie pierwotnym lub po uzdatnieniu, przeznaczona do picia, przygotowywania żywności lub innych celów domowych, niezależnie od jej pochodzenia i sposobu dostarczania, tj.: z sieci dystrybucyjnej, cystern, w butelkach lub pojemnikach;
• woda wykorzystywana, przez przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją żywności, do wytwarzania, przetwarzania, konserwowania lub wprowadzania do obrotu produktów albo substancji przeznaczonych do spożycia przez ludzi

Kwestię bezpieczeństwa zdrowotnego wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi reguluje ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. poz. 2294), które jest zgodne z dyrektywą Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda jest w pełni bezpieczna dla zdrowia, jeśli spełnia wymagania określone w ww. rozporządzeniu.

Sprawozdanie opracowane przez Głównego Inspektora Sanitarnego zawiera dane o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w Polsce za lata 2020-2022 i obejmuje wodociągi produkujące powyżej 1000 m3 wody na dobę lub zaopatrujące powyżej 5000 osób.

Sprawozdanie o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zawiera zagregowaną informację dotyczącą podstawowych danych o wodociągach (produkcja wody, liczba osób zaopatrywanych), liczbie i wykazie badanych parametrów jakości wody i ich przekroczeniach wyszczególnionych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej jako nieodpowiadające wymaganiom w druku statystycznym MZ-46 sprawozdanie z działalności higieny komunalnej za dany rok. Sprawozdanie zostało sporządzone na podstawie wyników z badań monitoringowych wody do spożycia, prowadzonych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Krajowy raport za lata 2020-2022, zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej, został zamieszczony na stronie Europejskiej Agencji Środowiska i odpowiada wytycznym Europejskiej Agencji Środowiska: Guidance document on reporting under the Drinking Water Directive 98/83/EC.

Wcześniejsze krajowe raporty podsumowujące jakość wody do spożycia w cyklach trzyletnich, dostępne są publicznie i można je pobrać ze strony internetowej Europejskiej Agencji Środowiska:

2005-2007

2008-2010 

2011-2013 

2014-2016 

2017-2019 

Odnosząc się do krajowych danych o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi raportowanych do Komisji Europejskiej należy przedstawić następujące:

W cyklu sprawozdawczym 2020-2022 obserwuje się, iż liczba „dużych” wodociągów stale wzrasta. Tendencja ta jest utrzymana w odniesieniu do bieżącego i poprzedniego cyklu sprawozdawczego (lata 2011-2022). Jednocześnie z danych będących w posiadaniu Głównego Inspektoratu Sanitarnego wynika, iż zmniejsza się liczba małych wodociągów, co jest zjawiskiem pozytywnym i pożądanym z punktu widzenia bezpieczeństwa zdrowotnego wody.

Wodociągi raportowane, tj. produkujące średnio 1000 m3 wody na dobę lub umożliwiające zaopatrzenie w wodę ponad 5000 osób, zaopatrują około 70,1 % społeczeństwa Polski. Poziom ten w cyklu sprawozdawczym 2020-2022 wzrósł o około 1 punkt procentowy w porównaniu do poprzedniego okresu.

Wodociągi w latach 2020-2022 dostarczały wodę przeznaczoną do spożycia o podobnej jakości niż w poprzednim cyklu raportowym, która utrzymywała się na wysokości 99% wszystkich wodociągów.

Liczba osób zaopatrywanych przez „duże” wodociągi dostarczające wodę o niekwestionowanej jakości była podobna w latach 2020-2022 jak w poprzednim cyklu sprawozdawczym. Odsetek ludności zaopatrywanej przez wodociągi raportowane dostarczające wodę o odpowiedniej jakości w latach 2020-2022 wynosił około 99,9%.

Najczęściej występujące przekroczenia parametrów jakości wody to: mangan, mętność, żelazo, pH i jon amonowy, czyli parametry tzw. wskaźnikowe, które nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Poniżej znajduje się porównanie kolejnych cyklów sprawozdawczych w zakresie wybranych przekroczeń parametrów wskaźnikowych.

Dane o jakości wody przeznaczonej do spożycia dostępne są również na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego w corocznych publikacjach dotyczących stanu sanitarnego kraju. W rozdziale Jakość wody przeznaczonej do spożycia, zawarte są dane statystyczne dotyczące m.in. poboru wody na potrzeby eksploatacji sieci wodociągowej, struktury wszystkich wodociągów (w tym produkujących poniżej 1000 m3 wody na dobę lub zaopatrujących mniej niż 5000 osób) oraz jakości wody w Polsce.

Coroczne raporty o Stanie Sanitarnym Kraju dostępne są na stronie GIS pod adresem: https://www.gov.pl/web/gis/raport---stan-sanitarny-kraju