Główny Inspektorat
Sanitarny

Aktualne zalecenia w przypadku podróży do krajów endemicznych dostępne są w komunikacie Komitetu ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczącymi międzynarodowego szerzenia się wirusa polio  

Co to jest poliomyelitis

• Poliomyelitis jest wysoce zakaźną chorobą wywoływaną przez enterowirus,
• zachorować może każdy, kto nie był zaszczepiony, niezależnie od wieku. Największy odsetek zachorowań dotyczy jednak dzieci poniżej 5 roku życia. Zakażenie przenosi się drogą pokarmową i kropelkową przez kontakt z osobą zakażoną, przedmioty skażone jej wydzielinami (pochodzącymi z gardła albo zanieczyszczone kałem) oraz przez pokarm lub wodę zanieczyszczoną ściekami skażonymi wirusem,
• objawy poliomyelitis są zróżnicowane. Możliwe jest bezobjawowe nosicielstwo, ale chorobie mogą towarzyszyć też objawy nieswoiste (ból głowy, gorączka, sztywność karku czy bóle kończyn). Poliomyelitis może również przyjmować ciężkich zakażeń manifestujących się porażeniami wiotkimi. Porażenia te są przeważnie niesymetryczne. Niedowłady są zwykle trwałe. U 10% osób choroba kończy się śmiercią,
• nie istnieje specyficzne leczenie poliomyelitis, dlatego też tak ważną rolę odgrywają szczepienia ochronne.

Sytuacja epidemiologiczna i ocena ryzyka WHO oraz ECDC:

• W dniu 5 maja 2014 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała komunikat, w którym określiła transgraniczne rozprzestrzenianie się dzikiego wirusa polio jako wydarzenie nadzwyczajne, stanowiące międzynarodowe zagrożenie dla zdrowia publicznego. Od tego czasu Komitet WHO spotyka się regularnie raz na 3 miesiące i dokonuje aktualizacji postanowień i rekomendacji w zakresie zapobiegania rozprzestrzeniania się poliomyelitis na świecie z krajów, w których wirus ten krąży endemicznie. Komitet wyraża obawy dotyczące długiego czasu trwania transgranicznego rozprzestrzeniania się dzikiego wirusa polio jako wydarzenia nadzwyczajnego, stanowiącego międzynarodowe zagrożenie dla zdrowia publicznego. ECDC popiera tymczasowe zalecenia WHO dla obywateli UE/EOG będących rezydentami lub długoterminowymi gośćmi (>4 tygodnie) w krajach sklasyfikowanych przez WHO.
• region europejski WHO, w tym UE/EOG, pozostaje wolny od polio od 2002 r.,
• w Polsce ostatni przypadek poliomyelitis wywołany dzikim szczepem wirusa miał miejsce 1984 r.,
• we wszystkich krajach UE/EOG są używane inaktywowane szczepionki przeciwko polio,
• dopóki w krajach europejskich istnieją grupy ludności niezaszczepione lub niedostatecznie zaszczepione, a poliomyelitis nie jest wyeliminowany na całym świecie, nadal istnieje ryzyko ponownego wprowadzenia wirusa do Europy. Na sytuację mają wpływ kryzysy humanitarne w różnych częściach świata i niepowodzenia programów szczepień.

Zalecenia dla podróżujących

Przed podróżą

W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach występujących w tych krajach należy przed wyjazdem skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, najlepiej nie później niż 6 – 8 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.

Podczas pobytu

Podczas pobytu w krajach endemicznych dla poliomyelitis, należy pamiętać o zachowaniu następujących ogólnych zasad, które pozwolą zminimalizować szanse zachorowania na choroby zakaźne:

• stosować zasady higieny osobistej. Myć ręce przed przygotowaniem i spożyciem posiłków oraz po korzystaniu z toalet,
• myć owoce i warzywa niezanieczyszczoną wodą,
• spożywać posiłki poddane obróbce termicznej, spożywane produkty mleczne powinny być pasteryzowanie. Nie spożywać: surowych produktów, mięsa pochodzącego od dzikich gatunków zwierząt, potraw z ulicznych straganów,
• pić napoje fabrycznie zamknięte lub przegotowaną wodę,
• nie pić wody z kranu, ani nie stosować kostek lodu zrobionych na jej bazie (również w sorbetach),
• unikać: kontaktu z chorymi osobami, dotykania rękoma ust, nosa i oczu, 
• unikać dotykania zwierząt,
• w razie wystąpienia objawów chorobowych w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską.

Po powrocie

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.

Informacje dotyczące bezpieczeństwa w czasie podróży znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych "Odyseusz" oraz "Informacja dla podróżujących", a także w aplikacji MSZ na smartfony "Polak za granicą".

Informacja opracowana na podstawie aktualnych serwisów WHO i ECDC.