Główny Inspektorat
Sanitarny

Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie liczby przypadków zatruć tzw. „dopalaczami”, lepsze wykorzystanie metod operacyjnych i innych stosowanych w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, ograniczanie handlu „dopalaczami” oraz poprawę ścigania i karania sprawców przestępstw narkotykowych.

W celu poprawy skuteczności przeciwdziałania zagrożeniom dla zdrowia publicznego powodowanym przez tzw. „dopalacze” z dniem 21 sierpnia 2018 r., weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. poz. 1490). Równocześnie zaczyna obowiązywać rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych (Dz. U. poz. 1591). Przepisy rozporządzenia mają przede wszystkim umożliwić skuteczniejszą oraz szybszą ochronę społeczeństwa przed niebezpiecznymi substancjami.

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wzmocnienia postępowanie z zakresu oceny ryzyka stwarzanego przez substancje psychoaktywne, biorąc  pod uwagę fakt, że na rynku narkotykowym stwierdzana jest coraz częściej obecność substancji o ostrej toksyczności.

W związku z szybkim tempem pojawiania się nowych narkotyków, ustawa określa zmianę przepisów rozporządzenia w uwzględnieniu oceny substancji zidentyfikowanych w „dopalaczach” przez funkcjonujący przy Ministrze Zdrowia Zespołu do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych, któremu przewodniczy Główny Inspektor Sanitarny.

W przypadku rozporządzenia, czas niezbędny do prowadzenia prac legislacyjnych jest krótszy niż w przypadku zmiany regulacji ustawowych, co ma przede wszystkim umożliwić skuteczniejszą oraz szybszą ochronę społeczeństwa przed niebezpiecznymi substancjami.

W celu ograniczania zagrożeń, jakie powodują środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne, w tym podejmowania działań w zakresie wczesnego ostrzegania, na podstawie ustawy tworzy się rejestr zatruć środkami zastępczymi lub nowymi substancjami psychoaktywnymi, który prowadzi Główny Inspektor Sanitarny.

Ustawa wprowadza obowiązek informacyjny na temat zatruć i podejrzeń zatruć oraz zgonów spowodowanych przez nowe narkotyki („dopalacze”), są to dane przekazywane do Głównego Inspektora Sanitarnego. Zakłada się, że wartość tego rozwiązania legislacyjnego to nie tylko utrwalenie dobrze funkcjonującego systemu a przede wszystkim nałożenie obowiązku zgłaszania ostrych przypadków zatruć oraz rejestracji zgonów umożliwi wczesne rozpoznawanie i adekwatne reagowanie na zagrożenie.

Ustawa pozostawia odpowiedzialność administracyjną w zakresie środków zastępczych natomiast nowe substancje psychoaktywne obejmuje odpowiedzialnością karną oraz nakłada na organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej przy współpracy z Inspektorem do spraw Substancji Chemicznych obowiązek nadzoru nad nowymi substancjami psychoaktywnymi, który realizowany będzie w ramach kontroli spełniania obowiązków wynikających z przepisów ustawy.