Główny Inspektorat
Sanitarny

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (wzw C) to choroba zakaźna wywołana przez wirusa HCV (Hepatitis C Virus). Wirus ten został odkryty w 1989 r. HCV jest bardziej wrażliwy na działanie temperatury oraz promieniowania UV niż HBV. Niemniej śladowa ilość krwi zawierająca cząsteczki HCV pozostająca na narzędziach w temperaturze pokojowej pozostaje zakaźna nawet do 2 miesięcy.

Wirus HCV znajduje się we krwi i innych tkankach osoby zakażonej. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z zakażoną krwią w przypadku przerwania ciągłości tkanek np. nakłucia, rozcięcia skóry lub błony śluzowej lub kontakt z przedmiotami, które zostały zanieczyszczone zakażoną krwią.

Do zakażenia może do tego dojść w szczególności:

• podczas zabiegów medycznych związanych z naruszeniem ciągłości tkanek, jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom (zabiegi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek to np: zastrzyki, pobranie krwi, zabiegi stomatologiczne, operacje chirurgiczne),
• podczas wstrzykiwania substancji odurzających (narkotyków) lub innych substancji w celach niemedycznych bez zachowania zasad bezpieczeństwa iniekcji,
• w trakcie zabiegów kosmetycznych wykonywanych z użyciem niesterylnych ostrych narzędzi, zabiegów medycyny estetycznej jak nakłucia kosmetyczne, piercing, tatuaż itp.,
• przy kontakcie z krwią – zawodowo bądź przypadkowo, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo),
• podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia i inne ostre narzędzia kosmetyczne).

Ryzyko zakażenia drogą kontaktów seksualnych jest oceniane jako znikome. Jednak wzrasta ono w przypadku uszkodzeń oraz stanów zapalnych skóry i błon śluzowych okolic narządów płciowych, odbytu i jamy ustnej.

Wirus HCV może również przenosić się z matki na dziecko w czasie ciąży i porodu, ryzyko oceniane jest na około 6% i zależy od ilości wirusa we krwi matki, genotypu wirusa i przebiegu porodu.

Wirus nie przenosi się w trakcie karmienia piersią.

Przebieg WZW C jest bardziej skryty niż w przypadku pozostałych WZW. Okres inkubacji trwa od 1–5 miesięcy (średnio 7–8 tygodni). Ostra postać występuje u 5–10% osób zakażonych. U około 80% osób zakażonych zakażenie przebiega bezobjawowo pomimo, iż w tym czasie wirus niszczy komórki gospodarza. U 50–75% osób zakażonych pojawiają się przewlekłe następstwa choroby, w tym m.in. przewlekłe zapalenie wątroby, marskość, pierwotny rak wątroby.

Obecnie na świecie żyje 240 mln osób przewlekle zakażonych wirusem HBV oraz 130-150 mln osób przewlekle zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Dla porównania liczba osób zakażonych HIV globalnie wynosi 37 mln. Szacuje się, że co roku 1,4 mln zgonów jest spowodowanych odległymi następstwami przewlekłych zakażeń wirusami wywołującymi wirusowe zapalenie wątroby B lub C (marskość, rak wątrobowo-komórkowy). WZW C jest główną przyczyną raka wątroby w Europie i USA. W tych regionach świata, WZW C jest najczęstszym powodem dokonywania przeszczepów wątroby.

Do tej pory nie ma szczepionki przeciwko WZW C. Najlepszą metodą zapobiegania chorobie jest przeprowadzanie badania krwi i organów dawców (w Polsce są to procedury standardowe). Niebagatelne znaczenie ma przestrzeganie zasad właściwego przeprowadzania iniekcji w przychodniach i szpitalach, a także poddawanie krwi i produktów krwiopochodnych procesom inaktywującym wirusa.

Więcej informacji o HCV na: www.hcv.pzh.gov.pl