Międzynarodowy Kongres Morski to wydarzenie o ugruntowanej pozycji, skupiające przedstawicieli sektora gospodarki morskiej, przemysłu morskiego, nauki i edukacji morskiej, a także najwyższych rangą przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej.

Tegoroczna, 9. edycja Kongresu przypadła na niespokojne, pełne wyzwań czasy. W tym kontekście szczególnie wyraźnie widać, jak ważny jest rozwój kluczowych dla zapewnienia bezpieczeństwa gospodarczego, żywnościowego, militarnego czy energetycznego dziedzin gospodarki, m.in. gospodarki morskiej. Skutki epidemii covid-19 oraz rosyjskiej napaści na Ukrainę w znacznym stopniu oddziałują i będą oddziaływać na otoczenie gospodarki morskiej w ujęciu globalnym i poszczególnych państw, w tym Polski.

W wystąpieniu podczas Kongresu wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk nawiązywał do konsekwencji wojny na Ukrainie oraz prowadzonych inwestycji rządowych.

Wśród realizowanych ważnych inwestycji w sektorze morskim wskazać należy rozbudowę infrastruktury portowej, plan budowy dużego portu kontenerowego w Świnoujściu, rozszerzenie portu gdyńskiego o Ustkę oraz rozbudowę terminalu LNG w Świnoujściu czy pogłębienie toru wodnego w portach Szczecin i Świnoujście do 12,5 metra. Dzięki pogłębieniu toru wodnego do 12,5 m maksymalne dopuszczalne zanurzenie statków zawijających do Szczecina zwiększyło się do ok. 11 m. Dzięki temu zapewniona została dostępność szczecińskiego portu dla znaczącej grupy dużych statków.

W przesłanym liście na rozpoczęcie kongresu premier Mateusz Morawiecki nawiązał do programu wieloletniego, który ma na celu rozwinięcie uchwalonego przed laty programu rozwoju portów morskich do 2030 roku. Celem nowo powstającego programu jest zapewnienie właściwego finansowania inwestycjom w polskich portach morskich. Tylko nowoczesna, dopasowana do potrzeb rynku infrastruktura pozwoli na pełne wykorzystanie potencjału polskich portów morskich – tych o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, ale też średnich i małych portów, których znaczenie dla funkcjonowania systemu portowego jest to nie do przecenienia. Premier wskazywał, że program rozwoju portów morskich do 2030 nie jest jedynie dokumentem, lecz stale wcielaną w życie wizją – w jego ramach uruchamiano bowiem kilka kluczowych inwestycji, a dwie z nich są już sfinalizowane.

Pierwsza debata plenarna 9. Międzynarodowego Kongresu Morskiego poświęcona była zagadnieniom związanym ze strategią dla branży morskiej w dobie kryzysu, w oparciu o trzy zasadnicze kwestie: przeciwdziałanie – transformację – odporność. W dalszej kolejności omawiano postulowane kierunki rewizji sieci TEN-T jako gwarancję stabilności i ciągłości strategii transportowej Europy oraz szanse i wyzwania, które przyniesie zielona transformacja w gospodarce morskiej.

W drugim dniu odbyła się debata profesorska, dotycząca nowej, szczególnie perspektywicznej z punktu widzenia gospodarki morskiej i bezpieczeństwa energetycznego gałęzi, jaką jest morska energetyka wiatrowa. Późniejsze panele zgrupowano w trzech blokach tematycznych. Pierwszy dotyczył portów, żeglugi i stoczni – omawiano m.in. kwestię budowy promów typu ro-pax czy potencjału branży remontów statków. Dyskusja dotyczyła ponadto znaczenia sprawnej administracji morskiej, rozwoju śródlądowych dróg wodnych z portami morskimi jako punktami węzłowymi, a także wpływu rosyjskiej agresji na transport morski. W tym bloku poruszano również problematykę wykorzystania Północnej Drogi Morskiej.

Drugi blok – rozwój i innowacje – poświęcony był m.in. omówieniu aktualnych prac na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), rozwojowi sztucznej inteligencji w transporcie morskim, a także wdrażanej cyfryzacji portów morskich na przykładzie Port Community System (PCS). W tym bloku poruszone były także kwestie związane z transferem innowacji i technologii do i z branży morskiej, a także wdrażaniem i rozwojem technologii wodorowych. Ponadto rozmawiano o szansach związanych ze sprawnym korzystaniem z informacji przestrzennych z wykorzystaniem systemu SIPAM.

W trzecim bloku dotyczącym nauki i ekologii rozmawiano m.in. o szansach dla przemysłu stoczniowego związanych z rozwojem morskiej energetyki wiatrowej. Ponadto omawiano kierunki rozwoju odpowiadające zielonej żegludze, również w kontekście paliw nisko- i zeroemisyjnych, a także tzw. zielonemu portowi na przykładzie doświadczeń Portu Esbjerg.

17 września tego roku nastąpi otwarcie kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, realizowanego w ramach zadania „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską". Pozostałe prace związane m.in. budową toru wodnego na Zalewie Wiślanym zakończą się w 2023 r.

Priorytetem jest budowa infrastruktury w portach morskich do obsługi sektora offshore wind. Jest to branża, która daje wielkie możliwości dla branży morskiej – portów, stoczni, armatorów. Jej powstanie spotkało się z już reakcją uczelni, kształcących przyszłe, specjalistyczne kadry.

W związku z dynamicznym rozwojem portów coraz istotniejsze jest również zapewnienie utrzymania infrastruktury dostępu od strony morza do portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej na lata 2023-2030. Liczne inwestycje, zarówno na Pomorzu Zachodnim, jak i w Trójmieście są tego dowodem.

Realizowane są projekty zawarte w części „reindustrializacja” Strategii na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, takie jak budowa przynajmniej trzech promów pasażersko-samochodowych dla polskich armatorów.