COVID-19 a administracja publiczna w Polsce
Po raz czwarty w historii, po raz pierwszy online i po raz kolejny z sukcesem – to krótkie podsumowanie konferencji naukowej „System informacyjny państwa w dobie transformacji cyfrowej”, którą 20 października br. zorganizowała Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Logistyki i Magazynowania.
Motywem przewodnim wydarzenia był wpływ pandemii COVID-19 na administrację publiczną w Polsce.
Konferencja, która zgromadziła ponad 100 uczestników z całej Polski, odbyła się w ramach projektu Katalogi Administracji Publicznej (KAP), którego Łukasiewicz – ILiM z Poznania jest jednym z partnerów. Projekt stanowi kolejny krok w budowie przyjaznej obywatelom i urzędnikom e-administracji w Polsce. Na ten właśnie fakt zwrócił uwagę dr Marcin Kraska, wiceprezes Centrum Łukasiewicz ds. Badań i Rozwoju, który otwierając konferencję podkreślił, że transformacja cyfrowa jest głównym obszarem badawczym instytutów badawczych Sieci Łukasiewicz.
Ideę projektu KAP przybliżył Przemysław Caban, architekt IT w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak zauważył KAP – jako system usługocentryczny – będzie udostępniał powiązane ze sobą: Katalog Podmiotów Publicznych, Katalog Spraw, Katalog Usług Publicznych, Katalog Wzorów Dokumentów, Katalog Procesów Administracyjnych oraz Katalog Rejestrów Publicznych.
Przemysław Caban dodał, że udostępnienie jednego narzędzia (źródła), w którym urzędnicy będą pozyskiwać w szybki i przyjazny sposób informacje na temat usług, podmiotów publicznych oraz zasobów i informacyjnych państwa usprawni polską administrację (poprzez wyeliminowanie powielania tych samych prac przez każdy urząd) i obniży koszty jej działania. – Obecnie prowadzone są prace związane z uruchomieniem Katalogu Podmiotów Publicznych, w którym będą gromadzone i udostępniane dane na temat 80 tys. podmiotów publicznych oraz podmiotów niepublicznych świadczących usługi publiczne w Polsce – poinformował Przemysław Caban, który podczas konferencji reprezentował lidera projektu KAP, czyli Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. W projekcie uczestniczą ponadto Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG w Katowicach oraz wspomniany Łukasiewicz – ILiM z Poznania.
W konferencji wzięło udział aż 14 prelegentów, w tym ceniony badacz e-administracji prof. Wojciech Cellary z Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, który zaczął od … marzeń, czyli m.in. szerokopasmowego Internetu w całym kraju, systemów informatycznych obejmujących całość działalności państwa oraz właściwie zabezpieczonych i zrozumiałych dla laików systemów informatycznych. Jak zauważył, rzeczywistość to jednak nie marzenia, a Polska jest 23. spośród 28 krajów sklasyfikowanych według indeksu DESI. – Jest tak, ponieważ nie dokonujemy żadnych spektakularnych postępów w zakresie e-administracji – ocenił prof. Cellary dodając, że choć pandemia nie wpłynęła na poprawę dostępu do szerokopasmowego Internetu, to jednak zwiększyła się skala korzystania z usług udostępnianych przez administrację, poprawiły się kompetencje cyfrowe obywateli, a także nastąpił wzrost zaufania do załatwiania spraw urzędowych przez Internet.
O tym, czym w nowoczesnej administracji jest zasada jednorazowości oraz czy system Katalogów Administracji Publicznej pomoże wcielić ją w życie opowiadał z kolei dr Szymon Mamrot z Łukasiewicz – ILiM – kierownik projektu KAP w tej jednostce i w przeszłości kierownik projektu TOOP związanego z zasadą jednorazowości.
W programie wydarzenia znalazły się również zagadnienia dotyczące m.in. datafikacji państwa, architektury informacyjnej, cyberbezpieczeństwa danych będących w posiadaniu administracji publicznej, perspektyw wdrożenia technologii blockchain; prelegenci zastanawiali się także nad wykorzystaniem w e-administracji sztucznej inteligencji. Dyskutowano ponadto o nowej ustawie o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Sporo miejsca poświęcono kompetencjom cyfrowym urzędników, które nie są najwyższe oraz ich nastawieniu do zmian. Wytknięto też prawnikom rolę „hamulcowych zmian” w polskiej e-administracji poprzez stosowanie niewłaściwej interpretacji prawa.
– Konferencja zorganizowana po niemal dwóch latach funkcjonowania w warunkach pandemii pozwoliła ocenić „na gorąco” jej wpływ na polską administrację – ocenił wydarzenie jeden z prelegentów, dr Szymon Mamrot. – Jednocześnie widzimy jak istotną i niestety wciąż niedocenianą dziedziną jest e-administracja publiczna i ile pracy należy wykonać, by spełniała ona standardy elektronicznej administracji funkcjonującej z powodzeniem w krajach zachodniej Europy – dodał podkreślając przy tym wagę projektów realizowanych w Łukasiewicz – ILiM. – Głosy prelegentów, szczególnie ich osobiste doświadczenia związane z niemożnością uznania podpisu elektronicznego w konkretnym urzędzie czy nieuznawania przez inny urząd drogi elektronicznej jako równoważnej tej tradycyjnej, pokazują jak istotne nie tylko dla obywateli, ale i urzędników są projekty związane z cyfryzacją administracji publicznej. Projektując architekturę IT musimy jednocześnie pamiętać o zmianie mentalności i szkoleniach dla urzędników, którzy powinni oswoić się z rosnącą popularnością załatwiania urzędowych spraw drogą elektroniczną. Pandemia COVID-19 pokazała, że nie ma od tej drogi odwrotu – zaakcentował dr Mamrot i dodał: – Liczymy, że projekt KAP którego częścią jesteśmy, będzie stanowił kolejny krok w budowie nowoczesnej i przyjaznej dla wszystkich e-administracji i że podczas kolejnej konferencji będziemy mogli pochwalić się sukcesami w tym obszarze.
Wszystkie wygłoszone prezentacje oraz film z konferencji są dostępne na stronie: https://www.gov.pl/web/kap/system-informacyjny-panstwa-w-dobie-transformacji-cyfrowej
Źródło: Łukasiewicz – ILiM