Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

W dniach 20-21 lutego 2024 r. w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli odbywa się posiedzenie dyrektorów generalnych ochrony ludności, w którym uczestniczą przedstawiciele 27 państw członkowskich UE.  Polskiej delegacji przewodniczy nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski – komendant główny PSP, a towarzyszy mu Adrian Bucałowski – zastępca dyrektora Biura Ochrony Ludności Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Gospodarzem wydarzenia jest funkcjonująca w ramach Komisji Europejskiej, Dyrekcja Generalna ds. Europejskiej Ochrony Ludności i Operacji Pomocy Humanitarnej.

Wydarzenie poświęcone jest przyszłości Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności i jego całodobowego ośrodka operacyjnego – Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC) w Brukseli. 

Zarówno ERCC, jak i służby ratownicze oraz inne instytucje z państw członkowskich, znajdują się pod znaczną presją, związaną z równoległym reagowaniem na katastrofy klimatyczne, zdarzenia geofizyczne, awaryjne zanieczyszczenia środowiska czy długotrwałe kryzysy humanitarne.
W 2023 r. do ERCC wpłynęło ponad 110 wniosków o pomoc międzynarodową, z czego prawie połowa związana była z wojną na Ukrainie. Jednocześnie, przygotowanie i reagowanie na część z tych zdarzeń wymaga dostępu do wiedzy płynącej z innych obszarów działalności UE. Wyzwaniem pozostaje również ograniczony budżet Mechanizmu, który planowany był jeszcze przed rosyjską agresją na Ukrainę. 
To właśnie sposoby dalszego wzmocnienia Mechanizmu i usprawnienia współpracy międzysektorowej są główną osią rozmów w Brukseli.

Komendant Główny PSP nadbryg. dr inż. Mariusz Feltynowski, podczas spotkania na forum dyrektorów generalnych wskazał:
 „… abyśmy mogli mówić o zrównoważonym rozwoju Mechanizmu, musimy wzmacniać jego zdolności zarówno na wypadek katastrof naturalnych i technicznych, jak i długotrwałych kryzysów. Co więcej, nie możemy czekać na wystąpienie takich krytycznych zdarzeń, a musimy je przewidywać i znacznie poszerzyć zdolności analityczne, tak na szczeblu UE, jak i przy wykorzystaniu partnerstw z państwami członkowskimi. Mając na względzie doświadczenia, chociażby pandemii i wojny na Ukrainie, rozumiemy również potrzebę budowania relacji międzysektorowych i scalania wiedzy, płynącej z różnych dziedzin działalności UE, by wypracować odpowiednie decyzje operacyjne, a także przeciwdziałać nowym zagrożeniom.

Polska za niecały rok obejmie przewodnictwo w Radzie UE. Nie chcemy być wyłącznie obserwatorem zmian dziejących się na szczeblu UE. Mamy odpowiednie zaplecze eksperckie i doświadczenie, by pokierować pracami i namacalnie wesprzeć budowanie odporności dla całej Unii.

Nasze prace na szczeblu UE powinny dać odpowiedzi na pytania:

- Jakie zasoby reagowania (grupy ratownicze, zapasy rzeczowe) Unia Europejska powinna mieć jeszcze w swoim portfolio? Na ile jesteśmy w stanie tworzyć zasoby, które będą użyteczne na wypadek różnych, w tym nieprzewidzianych scenariuszy katastrof i kryzysów?

- Czy już tworzone europejskie scenariusze reagowania wykorzystują wszelką dostępną wiedzę? Czy łączą one wiedzę z innych sektorów i czy te sektory również dobrze zaznajomione są z naszymi pracami? Jak lepiej wykorzystać również wiedzę tworzoną na forach NATO czy ONZ?

- Czy posiadamy scenariusz funkcjonowania europejskiej ochrony ludności na wypadek rozległego lub ograniczonego ataku zbrojnego na terytorium UE?

- Czy Unia zapewnia odpowiednie zachęty do zwiększenia krajowego potencjału do działań międzynarodowych?

- W jaki sposób, mając na względzie ograniczone środki Mechanizmu, lepiej wykorzystywać również fundusze polityki spójności na inwestycje w zasoby reagowania do działań międzynarodowych?

- W jaki sposób jeszcze Mechanizm może wesprzeć kompleksowe, oparte na wybiegających w przyszłość scenariuszach, inwestycje ze środków europejskich i krajowych?”

Polska jest członkiem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności od 2003 r. Od początku Stanowisko Kierowania Komendanta Głównego PSP pełni rolę polskiego całodobowego punktu kontaktowego w ramach Mechanizmu. Moduły PSP wchodzą w skład Europejskiej Puli Ochrony Ludności, a ponadto PSP rozwija zasoby na wypadek zdarzeń CBRN, w ramach strategicznej rezerwy rescEU. Komenda Główna PSP jest również polską instytucją, wiodącą dla grupy roboczej Rady UE ds. ochrony ludności (PROCIV), gdzie tworzone jest prawo UE, a także dla Komitetu Ochrony Ludności (CPC), który wspiera Komisję Europejską we wdrażaniu postanowień legislacji.

 

Opracowanie i zdjęcia: Biuro Ochrony Ludności KG PSP