Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

W dniach od 7 do 13 maja br. na terenie Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, odbyły się szkolenia specjalistyczne z ratownictwa wysokościowego i technicznego dla gruzińskich strażaków, którzy trenowali od świtu do zmierzchu, pod bacznym okiem polskich kolegów – instruktorów obydwu specjalizacji z Biura Planowania Operacyjnego Komendy Głównej PSP, Szkoły Głównej Służby Pożarniczej oraz Komendy Miejskiej PSP w Bielsku Białej.

Szkolenia stanowiły jeden z ostatnich etapów projektu, realizowanego przez Państwową Straż Pożarną w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP i wypełniały potrzeby partnera gruzińskiego wpisujące się w „Analizę oraz plan rozwoju sieci jednostek ratowniczych w ramach zarządzania kryzysowego w Gruzji“ w latach 2021-2023 odpowiadając tym samym wyzwaniom, przed którymi stoi Beneficjent projektu – Służba Zarządzania Kryzysowego Gruzji (Emergency Management Service - EMS).

Umiejętności nabyte podczas tygodnia zmagań zostały poddane próbie sprawdzającej podczas ćwiczenia zgrywającego obydwie dziedziny ratownicze, przede wszystkim na terenie poligonu szkoły, ale także Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz 120 m komina znajdującego się w specjalnej strefie ekonomicznej w Radzionkowie. Wśród głównych założeń przyjęto wypadek samochodu ciężarowego, wraz z jego spadkiem z nasypu, połączony z koniecznością ewakuacji osób uwięzionych za pomocą technik linowych. Działania gruzińskich strażaków zostały ocenione przez kadrę instruktorską, a wynikiem tej oceny było uzyskanie przez wszystkich ćwiczących stosownych certyfikatów, potwierdzających pozyskanie stosownych umiejętności.

Wręczenia gruzińskim ratownikom certyfikatów „Workshop in the field of rope rescue” oraz Workshop in the field of technical rescue”, wieńczących szkolenie dokonali: st. bryg. Piotr PLACEK, Komendant Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie oraz st. bryg. Marcin KUCHARSKI, Zastępca Dyrektora Biura Planowania Operacyjnego KG PSP – koordynator przedsięwzięcia. W uroczystości udział wzięło również kierownictwo Centralnej Szkoły Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, kadra instruktorska oraz kierownictwo projektu.

Szkolenia stanowiły jeden z ostatnich etapów projektu, realizowanego przez Państwową Straż Pożarną w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP i wypełniały potrzeby partnera gruzińskiego wpisujące się w „Analizę oraz plan rozwoju sieci jednostek ratowniczych w ramach zarządzania kryzysowego w Gruzji“ w latach 2021-2023 odpowiadając tym samym wyzwaniom, przed którymi stoi Beneficjent projektu – Służba Zarządzania Kryzysowego Gruzji (Emergency Management Service - EMS).

Wartym przypomnienia jest fakt, że przedmiotowy projekt z założenia zakładał przeanalizowanie potrzeb i wytypowanie jednej specjalizacji, która miałby być rozwijana i wspierana przez prototyp systemu teleinformatycznego. Dzięki jednak ogromnej determinacji i włożonej pracy całego zespołu projektowego, uzyskanych zgód na zmiany w projekcie na poziomie Komendanta Głównego PSP oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a także Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dzisiaj z czystym sumieniem można powiedzieć, ze udało się zrealizować o wiele więcej, a propozycja rozwiązań systemowych została oparta na trzech filarach mających na celu zbudowanie przez Państwową Straż Pożarną w Gruzji:

1. ratownictwa wysokościowego.
2. ratownictwa technicznego, szczególnie pod kątem ratownictwa drogowego.
3. teleinformatycznego systemu komunikacji (TSK).

Ponadto, w oparciu o dane statystyczne, założony przez stronę gruzińską długoletni program rozwoju straży pożarnej w Gruzji oraz opracowany przez grupę ekspertów PSP w 2021 roku Raport z badania „Analiza potrzeb priorytetowych gruzińskiego systemu ratowniczego”, zostanie przygotowany plan rozwoju sieci jednostek ratowniczych wraz ze wskazaniem optymalnej liczby ratowników, lokalizacji jednostek ratowniczych, optymalnych obszarów ich działania oraz rejonów operacyjnych. 

Na dzień dzisiejszy powstał także prototyp teleinformatycznego systemu komunikacji (TSK) oraz dokonano zakupu urządzeń dostępowych na pojazdy ratownicze, celem wdrożenia go jako rozwiązania testowego w jednostkach straży pożarnej w stolicy kraju - Tbilisi.  Z założenia system będzie miał możliwość geolokalizacji sił i środków, komunikacji głosowej i tekstowej ze stanowiskami kierowania oraz kierownictwem, a także co najważniejsze będzie współdziałał z systemem informatycznym gruzińskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w tym w zakresie obsługi numeru alarmowego 112. 

Najważniejszym jednak elementem zaoferowanej Polskiej Pomocy, było określenie potrzeb zakresu potencjału ratowniczego oraz stosownych szkoleń, w ramach opisanych powyżej 2 dziedzin specjalistycznych tj. jak wspomniano wcześniej w zakresie ratownictwa: wysokościowego i technicznego.  Mając na uwadze konieczność uzupełnienia braków sprzętowych, celem optymalnej realizacji zadań w zakresie ratownictwa specjalistycznego na terenie Gruzji oraz wykonując założenia projektowe, przewidziano przekazanie dedykowanych urządzeń i sprzętu ratowniczego. 

Wartym przypomnienia jest również fakt, że Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, mając na uwadze stwierdzone przez zespół ekspercki ogromne potrzeby w zakresie doposażenia straży pożarnej w Gruzji w pojazdy ratownictwa technicznego, podobnie jak w przypadku sprzętu dysponowanego na Ukrainę, podjął decyzję o organizacji przedsięwzięcia, celem przekazania, poza projektem, trzech ciężkich samochodów ratownictwa drogowego, jakie w chwili obecnej są zastępowane w Polsce nowocześniejszymi rozwiązaniami.   Należy zauważyć, że na chwilę obecną gruzińskie jednostki ratownicze a także przedsiębiorcy prywatni, nie posiadają ani jednego podobnego pojazdu, co sprawia, że w przypadkach zdarzeń z udziałem samochodów ciężarowych, w tym autokarów system ratowniczy Gruzji jest niestety bezradny.

Analogiczne braki sprzętowe i szkoleniowe jak w zakresie ratownictwa technicznego, zauważalne są również w ratownictwie wysokościowym i powodują wielokrotne wydłużenie drogi oraz czas dotarcia i udzielenia pomocy osobom uwięzionym, gdzie niezbędnym jest wykorzystywanie technik linowych (np. w rejonach górskich). 

Przekazanie pojazdów oraz sprzętu do ratownictwa wysokościowego poprzedzone zostało właśnie specjalistycznymi szkoleniami w CS PSP w Częstochowie i stanowi zarazem kotwicę do rozwoju tych specjalizacji.
W 2023 roku planuje się na bazie:

• 3 jednostek, w których stacjonować będą ww. pojazdy - stworzyć specjalizacje ratownictwa technicznego (drogowego), obsługującego część wschodnią, centralną i zachodnią kraju, wzdłuż biegnącej autostrady,
• 4 jednostek, których lokalizacja wynika z przeprowadzonej analizy - stworzyć specjalizacje ratownictwa wysokościowego. 

Równocześnie z wdrożeniem rzeczonych rozwiązań sprzętowych i szkoleniowych, polscy strażacy w uzgodnieniu ze stroną gruzińską, przeprowadzą w czerwcu 2023 r. na wzór polskich ćwiczeń ratowniczych organizowanych przez Państwową Straż Pożarną, podobne przedsięwzięcie na terenie Gruzji.

Realizowane obecnie działania, stanowią podstawę do opracowywania założeń dla kolejnych projektów na rzecz Gruzji w ramach Polskiej Pomocy. Projekt na dokończenie realizacji: „prototypu teleinformatycznego systemu komunikacji (TSK) wraz z urządzeniami dostępowymi na pojazdy ratownicze oraz wdrożenie go jako rozwiązania testowego w jednostkach straży pożarnej w stolicy kraju – Tbilisi” został właśnie pozytywnie rozpatrzony przez MSZ wobec czego do końca 2024 roku będzie on zaimplementowany w całym Zakaukazkim kraju.

Koniecznym przypomnienia jest fakt, że nasz kraj w ostatniej dekadzie XX wieku, również borykał się z problemami sprzętowymi, w tym brakiem specjalistycznych pojazdów. Wtedy też wspomagały nas bogatsze Państwa zza zachodniej granicy, oferując nowocześniejszy sprzęt oraz myśl technologiczną.

Dzięki wieloletniemu rozwojowi, jaki przez 30 lat istnienia przeszła Państwowa Straż Pożarna, obecnie możemy angażować się w działania mające na celu rozwój systemów ratowniczych w innych rozwijających się krajach.
Pomagamy, bo kochamy to robić. Państwowa Straż Pożarna oraz Polska Pomoc!

Opracowanie: Biuro Planowania Operacyjengo KG PSP
Zdjęcia: Piotr Tabencki, Marcin Przybyłowski, Tomasz Traciłowski, Paweł Wereski, Tomasz Wolski