Komenda Główna
Państwowej Straży Pożarnej

28-29 stycznia 2025 r. na PGE Narodowym odbyły się Warsztaty Prezydencji z zakresu ochrony ludności pod nazwą "Zrozumienie Komunikacji w Ochronie Ludności". Przedsięwzięcie służyło wypracowaniu rekomendacji dla Komisji Europejskiej i państw członkowskich. Będą one przedmiotem dalszych prac grupy roboczej Rady UE ds. ochrony ludności - PROCIV. Warsztaty Prezydencji są wydarzeniem, które tradycyjnie są zazwyczaj pierwszym wydarzeniem, często otwierającym prezydencję. Przyjęło się, że w takim wydarzeniu uczestniczą przedstawiciele wszystkich 37 państw Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (UCPM). Delegacje składają się z przedstawicieli Państw Członkowskich UE, którzy uczestniczą w posiedzeniach grupy PROCIV, a także tzw. "ekspertów dziedzinowych" właściwych w zakresie tematyki spotkania.

Podczas wydarzenia omawiane były zarówno technologiczne, jak i poza technologiczne aspekty komunikacji w ochronie ludności, w tym takie kwestie, jak wykorzystanie nowych technologii, a także uwzględnianie aspektów psychologicznych.

W pierwszej połowie pierwszego dnia odbyły się panele dyskusyjne z udziałem ekspertów zarówno z Polski, jak i krajów UCPM. Wśród nich byli przedstawiciele wiodących instytucji ochrony ludności, NGO, a także akademicy.
W drugiej połowie pierwszego dnia warsztatów odbyła się krótka gra symulacyjna, a jej scenariusz obejmował kwestie komunikacji podczas zdarzenia CBRN.

Drugiego dnia skupiono się przede wszystkim na:

1. omówieniu tez wybrzmiałych podczas 3 paneli dyskusyjnych:

· Dyskusja panelowa I – Technologie w komunikacji ochrony ludności
Podczas tego panelu rozmowa toczyła wokół rozwiązań i potrzeb zw. z systemami wczesnego ostrzegania i alarmowania, świadomością sytuacyjną, czy stricte narzędziami komunikacyjnymi.
Zaproszeni do rozmowy eksperci to przedstawiciele z Niemiec (Instytut Telekomunikacji Fraunhofera), Belgii (Krajowe Centrum Kryzysowe), a także DG ECHO, a także Polski - CBK PAN).
· Dyskusja panelowa II – Poza technologiczne aspekty komunikacji w ochronie ludności
Dyskusje podczas tego panelu dotyczyły kwestii zw. z zarządzaniem informacją, aspektów psychologicznych, problemów zw. z dezinformacją, a także roli mediów i zaangażowania obywateli, w tym dobrej praktyki wyznaczania lokalnych liderów. Ekspertami prowadzącymi rozmowy w tym zakresie byli przedstawiciele Szwecji (Szwedzka Agencja Obrony Psychologicznej), Portugalii (Portugalska Ochrona Ludności), Finlandii (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych), Polski (Uniwersytet Warszawski, Miasto st. Warszawa),
· Panel dyskusyjny III – Szczególne wyzwania w komunikacji w zakresie ryzyka CBRN

Ten panel w szczególności skupiał się na aspektach zw. z komunikacją zw. ze zdarzeniami CBRN, zwłaszcza w kontekście wyzwań i ich specyfiki. Zaproszonymi panelistami do udziału w tej sesji byli eksperci z Litwy (Departament Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa przy MSW Republiki Litewskiej), DG ECHO, Danii (Duńska Agencja ds. Zarządzania Kryzysowego - DEMA), Norwegii (Norweska Agencja ds. Zarządzania Kryzysowego – DSB), a także ekspert CBRN z Państwowej Służby ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy oraz przedstawiciel NGO – „Humanosh”.

2. podsumowaniu gry symulacyjnej, która była największą nowością wprowadzoną podczas warsztatów w kontekście ich formuły.

Było to krótkie ćwiczenie przygotowane przez ekspertów Państwowej Straży Pożarnej i Uniwersytetu Warszawskiego. Gra rozgrywała się zgodnie ze scenariuszem związanym z zagrożeniem CBRN, który obejmował 3 wyimaginowane kraje będące częścią pewnej unii międzynarodowej. Dodatkowo podczas wydarzenia każdy „kraj” został podzielony na małe podgrupy - na przykład w każdym kraju byli przedstawiciele władz krajowych i lokalnych, służb, organizacji pozarządowych, a także obywateli i przedsiębiorców.
Celem ćwiczenia było wskazanie luk w kontekście komunikacji w zakresie ochrony ludności.
Podczas ćwiczenia uwypuklone były takie kwestie jak koordynacja przekazywania informacji, czy jej wiarygodność, w tym identyfikacja i zwalczanie dezinformacji. Co również zostało zauważone przez uczestników ćwiczenia były kwestie psychologiczne – czyli jak przekazywać informację efektywnie, tak aby nie wzbudzać paniki. Również kwestie komunikacji z NGO czy przedsiębiorcami nie zostały podczas gry pominięte i wskazano, że aspekty również powinny być brane pod uwagę w dalszych pracach.

W kontekście współpracy z mediami ćwiczenie wykazało, że uczestnicy mieli problem w kontekście przekazywania komunikatów w taki sposób, aby mieć na uwadze przede wszystkim potrzeby tych, do których komunikat jest przekazywany.

Po oficjalnym podsumowaniu gry symulacyjnej odbyło się głosowanie nad rekomendacjami do dalszych działań w tym zakresie do podjęcie na poziomie UE.

Jednym z głównych wniosków, które wybrzmiewały podczas każdej części Warsztatów dot. wypracowania na poziomie UE niewiążących wytycznych w zakresie komunikacji w ochronie ludności, a także potrzeba szkoleń osób zajmujących się komunikacją.
Jednym z głównych wyzwać krajowych zaś okazała się integracja do systemów krajowych i zrozumienie nowych technologii, tak aby ich wykorzystanie było jak najbardziej efektywne. Potrzeba wymiany dobrych praktyk, również była często wskazywana.

W kontekście psychologicznych aspektów i budowania odporności obywateli, najbardziej wybrzmiała potrzeba budowania świadomości emocjonalnej, która pozwala na lepsze radzenie sobie ze stresem.
Na zakończenie warsztatów przedstawiciel DOLiZK MSWiA wygłosił również prezentację rozwiązań w zakresie komunikacji w ramach Nowej Ustawy o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej.

Uczestnicy bardzo pozytywnie odnosili się do zarówno kwestii organizacyjnych jak i merytorycznych Warsztatów, wskazując na bardzo wartościowe wnioski i wiedze jaką zdobyli podczas wyrażenia, która obejmowała lepsze zrozumienie komunikacji w ochronie ludności.
 
Poza Warsztatami zaplanowano jeszcze 4 wydarzenia, których PSP jest organizatorem lub współorganizatorem, w tym 54. Posiedzenie Dyrektorów  Generalnych Ochrony Ludności Państw Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (maj 2025).

Podziękowania za Wsparcie i Zaangażowanie w Szkolenie

Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom i instytucjom, które przyczyniły się do organizacji i przeprowadzenia szkolenia. Państwa zaangażowanie, wiedza i profesjonalizm miały kluczowe znaczenie dla sukcesu tego wydarzenia.

Ogromne podziękowania kierujemy do:

• Mazowieckiego Komendanta Wojewódzkiego PSP i Komendanta Miejskiego PSP m.st. Warszawy oraz Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP nr 6 KM PSP m. st. Warszawy za wsparcie i zaangażowanie w realizację szkolenia.
• Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa KG PSP za cenne wskazówki i koordynację działań.
• Centralnej Szkole PSP w Częstochowie za wkład merytoryczny i profesjonalne podejście do szkolenia.

Dziękujemy również Reprezentantom Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego:

• dr. hab. Michałowi Głowackiemu, prof. ucz.
• dr hab. Alicji Waszkiewicz-Raviv
• dr Monice Kożdoń-Dębeckiej, Kierownikowi Laboratorium Badań Telewizyjnych i Filmowych WDIB UW, Koordynatorce Specjalizacji Telewizyjnej i Specjalizacji Audiowizualnej, Adiunktce w Katedrze Fotografii i Komunikacji Wizualnej
• mgr Malwinie Żuchniewicz, Pełnomocnikowi Dziekana ds. Promocji WDIB UW
• mgr Dagmarze Sidyk-Furman, Specjalistce badawczo-technicznej, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW
• mgr. Krzysztofowi Sokołowi z Laboratorium Badań Telewizyjnych i Filmowych WDIB UW

Dziękujemy również Reprezentantowi Urzędu m.st. Warszawy oraz Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Katedry Bezpieczeństwa Wewnętrznego za współpracę i cenne wsparcie.

Szczególne podziękowania kierujemy także do HUMANOSH Emergency Medical Team, a w szczególności do:

• Michała Chełstowskiego, Team Leadera
• Marcina Janika, Leadera
   

Opracowanie: Biuro Współpracy Międzynarodowej
Zdjęcia: st. bryg. Karol Kierzkowski