Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska wynikających z ustawy - Prawo ochrony środowiska dotyczy wprowadzania gazów i pyłów do powietrza oraz składowania odpadów, a od 1 stycznia 2019 r. także wydanych uprawnień do emisji na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Jednocześnie, zgodnie z przepisami ustawy - Prawo wodne obowiązują opłaty za usługi wodne, które dotyczą m.in. poboru wód podziemnych i powierzchniowych oraz wprowadzania ścieków do wód i ziemi, a zasady ich ponoszenia zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne.

Podmioty korzystające ze środowiska ustalają we własnym zakresie wysokość należnych opłat za korzystanie ze środowiska za okres, w którym korzystanie miało miejsce. Opłaty wnoszone są za rok kalendarzowy na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego do 31 marca następnego roku. Opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, wynikające z eksploatacji urządzeń, wnoszone są na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska, a pozostałe opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska (art. 277 ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Począwszy od roku 2018, opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza oraz składowanie odpadów należy ponosić zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska, w którym zostały określone stawki opłat na rok 2018, a w przypadku składowania niektórych odpadów także na kolejne lata. Stawki opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza oraz składowanie odpadów obowiązujące w roku 2019 ogłoszono w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 3 października 2018 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2019, a stawki opłat obowiązujące w roku 2020 zostały określone w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 30 sierpnia 2019 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2020. Natomiast stawki opłat na lata 2021-2022 zostały ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Klimatu z dnia 9 września 2020 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2021 oraz w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 października 2021 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2022.

Raz w roku do 31 marca podmioty korzystające ze środowiska przedkładają marszałkom województw wykazy za rok poprzedni zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych z tego tytułu opłat.

Wykazy za rok 2018 należało sporządzić stosując przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat. Począwszy od wykazów za rok 2019 są one sporządzane zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Nie wnosi się opłat za korzystanie ze środowiska, których roczna wysokość dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 zł. W przypadku gdy roczna wysokość opłaty dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 100 zł, także nie przedkłada się marszałkom województw wykazów o zakresie korzystania ze środowiska (art. 289 ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Od 1 stycznia 2019 r. podmioty korzystające ze środowiska ustalają wysokość opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza na podstawie wielkości rocznych rzeczywistych emisji określonych w raporcie do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji [1]. Przepis ten po raz pierwszy miał zastosowanie w odniesieniu do wykazów za rok 2019, które zgodnie z przepisami były przekazywane marszałkom województw do 31 marca 2020 r.

W celu ułatwienia podmiotom korzystającym ze środowiska realizacji obowiązków ustawowych dotyczących opłat za emisje zanieczyszczeń do powietrza oraz składowanie odpadów, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami IOŚ-PIB uruchomił na swojej stronie internetowej dodatkową funkcjonalność umożliwiającą przygotowanie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Informacje na temat opłat za korzystanie ze środowiska znajdują się również na stronie biznes.gov.pl.

[1] Od 2010 r. podmioty korzystające ze środowiska, których działalność powoduje emisje, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, mają obowiązek sporządzania i wprowadzania do Krajowej bazy raportu zawierającego informacje o wielkościach emisji gazów cieplarnianych i innych substancji oraz parametrach z nimi związanych, w terminie do końca lutego każdego roku za rok poprzedni. Krajową bazę prowadzi Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami IOŚ-PIB. Podmioty korzystające ze środowiska, które dotychczas nie realizowały obowiązku wprowadzania raportu do Krajowej bazy, są zobowiązane do rejestracji w systemie poprzez złożenie formularza rejestracyjnego znajdującego się na stronie internetowej Krajowej bazy.