Obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska wynikających z ustawy − Prawo ochrony środowiska dotyczy wprowadzania gazów i pyłów do powietrza, składowania odpadów oraz wydanych uprawnień do emisji na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.

Podmioty korzystające ze środowiska ustalają we własnym zakresie wysokość należnych opłat za korzystanie ze środowiska za okres, w którym korzystanie miało miejsce. Opłaty wnoszone są za rok kalendarzowy na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego do 31 marca następnego roku. Opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza wynikające z eksploatacji urządzeń wnoszone są na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska, a pozostałe opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska (art. 277 ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Od 1 stycznia 2018 r. opłaty za korzystanie ze środowiska wynikające z ustawy – Prawo ochrony środowiska należy ponosić zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska.

Stawki opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza oraz składowanie odpadów obowiązujące w danym roku są ogłaszane w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska.

Stawki opłat obowiązujące w roku 2024 zostały określone w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 4 sierpnia 2023 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2024 oraz obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 3 listopada 2023 r. zmieniającym obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2024.

Natomiast stawki opłat obowiązujące w roku 2025 ogłoszono w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 lipca 2024 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2025.

Raz w roku do 31 marca podmioty korzystające ze środowiska przedkładają marszałkom województw wykazy za rok poprzedni zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych z tego tytułu opłat.

Wzory wykazów zostały określone w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Podmioty korzystające ze środowiska nie wnoszą opłat za korzystanie ze środowiska, których roczna wysokość dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 zł.

Natomiast w przypadku gdy roczna wysokość opłaty dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 100 zł, podmioty nie przedkładają także wykazów o zakresie korzystania ze środowiska (art. 289 ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Od 1 stycznia 2019 r. podmioty korzystające ze środowiska ustalają wysokość opłat za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza na podstawie wielkości rocznych rzeczywistych emisji określonych w raporcie do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji [1].

W celu ułatwienia podmiotom korzystającym ze środowiska realizacji obowiązków ustawowych dotyczących opłat za emisje zanieczyszczeń do powietrza oraz składowanie odpadów, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami IOŚ-PIB uruchomił na swojej stronie internetowej dodatkową funkcjonalność umożliwiającą przygotowanie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

[1] Od 2010 r. podmioty korzystające ze środowiska, których działalność powoduje emisje, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, mają obowiązek sporządzania i wprowadzania do Krajowej bazy raportu zawierającego informacje o wielkościach emisji gazów cieplarnianych i innych substancji oraz parametrach z nimi związanych, w terminie do końca lutego każdego roku za rok poprzedni. Krajową bazę prowadzi Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami IOŚ-PIB. Podmioty korzystające ze środowiska, które dotychczas nie realizowały obowiązku wprowadzania raportu do Krajowej bazy, są zobowiązane do rejestracji w systemie poprzez złożenie formularza rejestracyjnego znajdującego się na stronie internetowej Krajowej bazy.