Polska Wschodnia może poszczycić się unikalnymi przyrodniczo terenami, z bogatą fauną i florą. Ten skarb chcemy chronić, ale jednocześnie umożliwić turystom i lokalnym społecznościom podziwianie piękna natury w odpowiedzialny sposób.

Beneficjenci: gmina Stawiguda, powiat Ostrołęcki, Wigierski Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy i Poleski Park Narodowy dzięki środkom z programu FEPW będą mogli wspierać zachowanie rzadkich gatunków roślin i zwierząt w miejscu ich występowania.

Nowe projekty przyczynią się do ochrony cennych siedlisk i stanowisk. Ukierunkowanie zwiedzania ma pomóc wyeliminować niekontrolowany ruch turystyczny, wydeptywanie cennych stanowisk roślin oraz grzybów, niszczenie siedlisk czy płoszenie zwierząt.

Działania beneficjentów mają przyczynić się do swobodnego rozwoju zagrożonych gatunków na cennym przyrodniczo terenie. Np. poprzez zamieszczenie nowych budek lęgowych dla ptaków czy też zaprojektowanie nowej infrastruktury (np. kładek) w taki sposób, aby np. drobne kręgowce, płazy i gady mogły swobodnie przemieszczać się i migrować pod nimi. Dodatkowo, zostaną podjęte działania, które mają na celu edukację ekologiczną.

W ramach projektu dofinansowanego z FEPW w popularnej turystycznie miejscowości Pluski powstanie ścieżka pieszo-rowerowa o długości ponad 1,5 km z oświetleniem i tablicami edukacyjnymi, częściowo w ramach wytyczonego rowerowego szlaku niebieskiego. Ukierunkuje ona ruch turystyczny na obszarze chronionym Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka i skieruje go poza teren cenny przyrodniczo.

Ze względu na duże zróżnicowanie siedlisk, na tym terenie występuje wiele rzadkich i chronionych roślin. W puszczy stwierdzono też gniazdowanie 160 gatunków ptaków, w tym rzadkich (bielik, bocian czarny, orlik krzykliwy, kania czarna i ruda, kraska, dudek itp.). Z myślą o nich zostaną zamontowane budki lęgowe. 

Koszt całkowity projektu: ponad 2,52 mln zł. Kwota dofinansowania z programu FEPW: ponad 2,14 mln zł.

W rezerwacie Torfowisko Serafin zostanie odtworzona ścieżka edukacyjno-dydaktyczna. Ma ona  chronić siedliska przyrodnicze torfowiska przejściowego (które w naszej strefie klimatycznej jest przyrodniczą osobliwością) i trzęsawisk, o bogatej faunie i florze, w tym rzadkiej i chronionej. Np. lipiennika – jedynego przedstawiciela roślin storczykowatych występujących w Polsce. Ścieżka edukacyjno-dydaktyczna będzie składać się z kładek z podestami dydaktycznymi, wyposażonymi w tablice edukacyjne oraz wieży widokowej przy rezerwacie. Pomoże w ten sposób w prowadzeniu szeroko rozumianej edukacji (zajęć dydaktycznych, obserwacji itp.) i podniesieniu wiedzy na temat ochrony najcenniejszych składników przyrody. Kładka piesza z obustronnymi barierkami będzie ograniczała możliwość zejścia na teren rezerwatu i negatywne oddziaływanie turystyki na rezerwat  Torfowiska Serafin.

Koszt całkowity projektu: 4,35 mln zł. Kwota dofinansowania z programu FEPW: ok. 3,7 mln zł.

W miejscach najbardziej uczęszczanych szlaków turystycznych, np. na ścieżkach edukacyjnych przy dyrekcji parku, na szlaku rowerowym wokół Wigier czy szlaku kajakowym Czarnej Hańczy Wigierski Park Narodowy zaplanował m.in. 

• wymianę kładek i mostków na terenach podmokłych,
• wykonanie ogrodzeń, które uniemożliwią turystom zejście ze szlaków i obiektów,
• poprawę nawierzchni szlaków.

Inwestycje zostaną wykonane zgodnie z zasadą jak najmniejszej ingerencji w przyrodę, wykorzystując przede wszystkim istniejące już szlaki.

Dodatkowo powstaną nowe:

• dwa miejsca wodowania i cumowania łodzi i kajaków na szlaku Czarnej Hańczy, które będą zapobiegać niszczeniu brzegów jezior Wigry i Postaw
• miejsca postojowe dla pojazdów w punktach początkowych szlaków,
• 450-metrowa ścieżka spacerowa wzdłuż Wigier (w miejscu „dzikiej”, wydeptanej przez spacerowiczów), odsuniętej od brzegu jeziora, aby zapobiec jego erozji.

Realizacja projektu umożliwi osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z ważnych odcinków szlaków turystycznych i miejsc o wysokich walorach turystycznych, które do tej pory nie były dla nich dostępne. Zachęci turystów do poruszania się po wyznaczonych szlakach i ograniczy spacerowanie poza nimi.

Koszt całkowity projektu: ponad 4,42 mln zł. Kwota dofinansowania z programu FEPW: 3,76 mln zł.

Narwiański Park Narodowy planuje zmodernizować ścieżkę przyrodniczą „Kładka wśród bagien”. Przebiega ona wzdłuż jednej z odnóg Narwi – rzeki Kurówki, nad terenami bagiennymi na których występują cenne gatunki roślin, ptaków i zwierząt. Obecnie kładka ze względu na zły stan techniczny jest zamknięta. Budowa nowej kładki i wieży widokowej jest najlepszą metodą ochrony przed nadmiernym i niekontrolowanym ruchem turystycznym.

Kładka wśród bagien tworzy pętlę o długości ok. 1  km, która pozwala na prowadzenie zajęć terenowych i edukacyjny spacer. Inspiracją dla jej przebiegu i kształtu są meandry i zakola rzeki. Ścieżka będzie wykonana m.in. z kompozytu z recyklingu, imitującego drewno. Będzie dostępna dla osób z niepełnosprawnościami – jej wejścia i zejścia będą miały łagodne nachylenie, na platformy widokowe będzie można wjechać wózkiem. Dla osób niedowidzących zostanie przygotowany plan tyflograficzny i odpowiednie oznakowania ważniejszych elementów  infrastruktury. Dodatkowo kładka będzie wyposażona w tablice informacyjne, kamerę do transmisji on-line, lunety ornitologiczne na wieży widokowej i platformie.

Koszt całkowity projektu: 6,48 mln zł. Kwota dofinansowania z programu FEPW: prawie 5 mln zł.

Poleski Park Narodowy planuje wymianę istniejącej kładki drewnianej na ścieżce "Spławy”. Obecna jest bardzo wąska (60 cm szer.) i uniemożliwia poruszanie się po niej z wózkami dziecięcymi czy inwalidzkimi. Zmieni to nowa kładka z drewna dębowego, która będzie miała szerokość 1,5 m i łączną długość ok. 4370 m. Dodatkowo będzie wyposażona w 12 mijanek, 4 platformy z ławkami, 18 mostków drewnianych, 12 tablic edukacyjno-informacyjnych oraz urządzenia do zliczania natężenia ruchu turystycznego. Budowa kładki przyczyni się do ochrony cennych siedlisk i stanowisk. Ukierunkuje zwiedzanie i pomoże w eliminacji  niekontrolowanych przejść poza wyznaczoną ścieżką. A tym samym przyczyni się do wydeptywania cennych i rzadkich stanowisk roślin oraz grzybów.

Koszt całkowity projektu: ponad 2,61 mln zł. Kwota dofinansowania z programu FEPW: 2,22 mln zł.

Projekty otrzymały wsparcie w ramach naboru wniosków do działania 2.3 Bioróżnorodność programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027, typ projektu III: Ukierunkowanie ruchu turystycznego, prowadzonego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #FEPW