Nowelizacja rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (tzw. systemowego) wchodzi w życie 1 grudnia 2020 r., a niektóre jego części (§18) zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2021 roku. Przyjęte w niej zmiany wyraźnie wpłyną na kształt polskiego  rynku bilansującego energii elektrycznej, który wymaga reformy przede wszystkim ze względów prawnych, wynikających z naszych międzynarodowych zobowiązań.

Nowelizacja rozporządzenia systemowego zmienia przede wszystkim

Model rynku bilansującego energii

Dotychczasowe przepisy przewidywały udział w rynku bilansującym głównie dużych elektrowni systemowych, tzw. jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych (JWCD). Zmiana przepisów zapewni szerszy dostęp do tego rynku innym podmiotom. Zmieniony model rynku bilansującego energii stwarza im możliwość aktywnego uczestnictwa w bilansowaniu systemu a w związku z tym, że dzieje się to bez wskazywania konkretnej technologii, udział w bilansowaniu, obok JWCD, będą mogli wziąć: wytwórcy konwencjonalni, wytwórcy z OZE, odbiorcy oraz magazyny energii elektrycznej.

Sposób ustalania ceny rozliczeniowej dla niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej do lub pobranej z systemu

Nowe przepisy mówią, że cena niezbilansowania nie może być wyższa od rynkowej ceny energii elektrycznej w sytuacji, gdy rynek jest przekontraktowany oraz nie może być niższa od tej ceny, gdy rynek jest niedokontraktowany. W efekcie, sprzedaż lub zakup energii elektrycznej na rynku bilansującym nie będą bardziej korzystne niż sprzedaż lub zakup na rynku hurtowym, co stanowić będzie zachętę dla uczestników rynku do zbilansowania swojej pozycji handlowej.

Przepisy dotyczące tworzenia tzw. jednostek grafikowych

Dotychczasowa regulacja zezwalała na tworzenie na szczególnych zasadach jednostek grafikowych dla źródeł wiatrowych. Zmieniony przepis umożliwia tworzenie jednostek grafikowych aktywnych dla różnych technologii. Ustanowione zostały minimalne wymogi uczestnictwa - próg mocowy 10 MW mocy zainstalowanej w przypadku modułów parku energii, a więc jednostek połączonych z systemem niesynchronicznie oraz mocy osiągalnej w przypadku pozostałych jednostek wytwórczych.

Wprowadzenie zasady agregowania zasobów w celu utworzenia jednostki grafikowe

Agregowanie zasobów w celu utworzenia jednostki grafikowej aktywnej jest dopuszczalne co najwyżej w ramach jednego węzła sieci przesyłowej, sieci 110kV albo 110 kV/średniego napięcia, w celu poprawnego zamodelowania zmiany rozpływów mocy w systemie w związku z realizacją polecenia operatora przesyłowego.

Przyłączanie się do sieci elektroenergetycznej - uporządkowane

Nie tylko kwestie związane z funkcjonowaniem rynku bilansującego są przedmiotem nowelizacji obowiązującego dotychczas rozporządzenia systemowego. Konieczne było także uporządkowanie przepisów wykonawczych, mówiących o przyłączaniu urządzeń do sieci elektroenergetycznej. Wprowadzone regulacje eliminują kolizję z ustawą - Prawo energetyczne w zakresie terminów na wydanie warunków przyłączenia oraz określania tych warunków dla mikroinstalacji.

Dostosowanie do prawa unijnego

Nowelizacja dostosowuje przepisy do art. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/943 z dn. 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz rozporządzenia KE 2017/2195 z dn. 23 listopada 2017 r., ustanawiającego wytyczne dotyczące bilansowania.

Dodatkowo, jesteśmy zobligowani do wypełnienia decyzji KE SA.46100 (2017/N) – Poland „Planned Polish capacity mechanism” i „Planu wdrażania reform rynku energii elektrycznej”, opracowanego zgodnie z art. 20 rozporządzenia rynkowego. Plan ten podzielony został na dwa etapy, z których pierwszy ruszy już 1 stycznia 2021 r. a  drugi, planowany jest na początek 2022 r.