• Pierwszy etap wstrzymania lub ograniczenia pozyskiwania drewna w lasach Skarbu Państwa jest precyzyjnym zabezpieczeniem każdego z 10 obszarów wskazanych w poleceniu.
• Pierwszy etap jest działaniem doraźnym obejmującym okresowo 1,3% całości obszarów Lasów Państwowych.
• W ramach realizacji decyzji ministra regionalne dyrekcje i nadleśnictwa dokonują wyrównań w ramach całego obszaru.
• Decyzja i działania podjęte między innymi po grudniowym apelu 116 organizacji pozarządowych i piśmie naukowców z Polskiej Akademii Nauk.
• Gospodarka leśna w Polsce prowadzona była dotąd w sposób niezrównoważony.
• Redukcja pozyskania drewna w miejscach cennych przyrodniczo, z jednoczesnym zwiększeniem jego dostępności dla lokalnego przemysłu jest możliwa i niezbędna.
• Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje szereg działań strategicznych mających na celu uwzględnienie w obecnych i przyszłych planach dotyczących lasów, oczekiwań społecznych, kwestii klimatycznych i gospodarczych.
• To zapowiedź otwartości na dialog ze wszystkimi stronami, w tym społeczeństwem, leśnikami, organizacjami pozarządowymi, naukowcami, przedstawicielami przemysłu drzewnego i parlamentarzystami.

Otwarcie na dialog i strategia

Jako Ministerstwo Klimatu i Środowiska, planujemy szereg działań strategicznych mających na celu uwzględnienie w obecnych i przyszłych planach dotyczących lasów, oczekiwań społecznych, kwestii klimatycznych i gospodarczych. Wszystkie działania podejmować będziemy w dialogu ze społeczeństwem, leśnikami, organizacjami pozarządowymi, naukowcami, przedstawicielami przemysłu drzewnego i parlamentarzystami

– mówił Mikołaj Dorożała, Podsekretarz Stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Główny Konserwator Przyrody.

W ramach inicjatyw podjętych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, minister Mikołaj Dorożała poinformował o pracach nad powołaniem Zespołu do spraw Wzmocnienia Ochrony Lasów Cennych Przyrodniczo i Ważnych Społecznie i opisał cel prac nad Konstytucją dla Puszczy Białowiejskiej.

Razem z Lasami Państwowymi, podejmiemy szereg działań systemowych, w tym powołamy koordynatorów do kontaktu w RDLP dla przedsiębiorstw leśnych oraz zorganizujemy Ogólnopolską Naradę w sprawie Lasów, która wypracuje między innymi schemat tworzenia nowych obszarów chronionych i zadań tych obszarów czy zabezpieczania podaży drewna dla polskiego przemysłu

– dodał Dorożała.

Narada będzie też podstawą stworzenia wieloletniej strategii dla lasów w Polsce oraz systemu analizy i wyceny usług ekosystemowych, których w Polsce brak.

Oczekiwania społeczne

Podjęte działania przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska to efekt wykluczenie społeczeństwa z decydowania o lasach przez ostatnie lata oraz alarmowanie o bezprecedensowej wycince lasów. W grudniu 2023 roku swój apel do Ministerstwa i Lasów Państwowych wystosowało 116 organizacji przyrodniczych i ruchów leśnych wzywając do zatrzymania wycinek.

Wprowadzenie moratorium jest kluczowe z uwagi na trwającą eksploatację lasów naturalnych i tempo wycinek starych drzew o wymiarach pomnikowych

– czytamy w apelu.

Swoje stanowisko wyraził też Komitet Problemowy ds. Kryzysu Klimatycznego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk w opracowaniu na temat wpływu zmiany klimatu na lasy i lasów na klimat.

Należy bezzwłocznie ograniczyć lub wyeliminować wycinkę drzew (szczególnie liściastych) w obszarach chronionych (…) i najcenniejszych przyrodniczo, ustanowić moratorium na wycinkę drzew starych  i starodrzewów leśnych…

– napisali naukowcy.

A jak wynika z badań opublikowanych w marcu 2023 roku przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, 75% osób domaga się zwiększenia powierzchni lasów, na których nie prowadzi się wycinek, a 78% Polek i Polaków uważa, że priorytetem Lasów Państwowych powinna być ochrona przyrody.

Pierwszy etap ograniczeń i wstrzymania wycinek

Mikołaj Dorożała przedstawił na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa szczegółowe informacje na temat polecenia Minister Klimatu i Środowiska z dnia 8 stycznia 2024 roku o wstrzymaniu lub ograniczeniu pozyskiwania drewna w lasach Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasy Państwowe.

Zabezpieczenie każdego z 10 obszarów wskazanych w poleceniu było bardzo precyzyjne i zgodne  z przepisami prawa. To doraźne działanie obejmuje czasowo 1,3% całości obszarów Lasów Państwowych

- mówił Mikołaj Dorożała, Podsekretarz Stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Główny Konserwator Przyrody.

Było to niezbędne działanie ze względu na konieczność natychmiastowej ochrony drzewostanów najcenniejszych przyrodniczo i społecznie, na których w ostatnich miesiącach prowadzona była zintensyfikowana gospodarka leśna. Polecenie nie zmienia obowiązujących rozwiązań, wprowadza jedynie tymczasowe zabezpieczenie, po konsultacjach ze specjalistami i stroną społeczną.

W opracowaniu ograniczeń brali udział lokalni eksperci, w tym leśnicy i biolodzy oraz przedstawiciele lokalnych społeczności, znający specyfikę poszczególnych obszarów

- dodał Mikołaj Dorożała, Podsekretarz Stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Główny Konserwator Przyrody.

Na większości obszaru objętego ograniczeniami nie zakazano cięć pielęgnacyjnych. Polecenie nie zmieniło obowiązujących Planów Urządzania Lasu, a tym bardziej Planów Zadań Ochronnych. Polecenie dotyczy jedynie wstrzymania pewnej części prac w lasach pełniących istotne funkcje społeczne i przyrodnicze.