Przeciwpożarowe zabezpieczenie techniczne
I. Stałe urządzenia gaśnicze
Obowiązek stosowania stałych urządzeń gaśniczych, do których zalicza się stałe urządzenia gaśnicze wodne (tryskaczowe i zraszaczowe), parowe, pianowe, gazowe i aerozolowe, proszkowe reguluje § 23 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz.U. Nr 109, poz. 719).
Zgodnie z ww. rozporządzeniem stosowanie stałych urządzeń gaśniczych, związanych na stałe z obiektem, zawierających zapas środka gaśniczego i uruchamianych samoczynnie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, jest wymagane w:
archiwach, wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o znaczeniu krajowym.
Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z § 23 ust. 3 w strefach pożarowych i pomieszczeniach wyposażonych w stałe urządzenia gaśnicze gazowe lub z innym środkiem gaśniczym mogącym mieć wpływ na zdrowie ludzi powinny być zapewnione warunki bezpieczeństwa dla osób przebywających w tych pomieszczeniach, zgodnie z odpowiednimi Polskimi Normami dotyczącymi tych urządzeń.
Natomiast stosowanie stałych urządzeń gaśniczych wodnych jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 600;
- jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 10000 m2,
- wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8000 m2;
- salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 3000;
- budynkach użyteczności publicznej wysokościowych;
- budynkach zamieszkania zbiorowego wysokościowych.
II. Obowiązek stosowania systemu sygnalizacyjno-alarmowej jest wymagany w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;
- jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5000 m2,
- wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2500 m2;
- kinach o liczbie miejsc powyżej 600;
- budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300; salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1500;
- szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach – o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
- szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
- domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
- zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;
- budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
- budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza 3 doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
- budynkach zamieszkania zbiorowego nie wymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50;
- archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
- muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
- ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i resortowym;
- centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5000-10000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym;
- garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1500 m2 lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną;
- stacjach metra (kolei podziemnych);
- dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;
- bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m2;
- bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.
Jednocześnie, zgodnie z § 26. 1. ww. rozporządzenia MSWiA, w przypadku wyposażenia obiektów w stałe urządzenia gaśnicze można zrezygnować z wyposażania ich w instalację sygnalizacyjno-alarmową. Możliwość ta nie oznacza zwolnienia z obowiązku połączenia urządzeń z komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej w sposób zapewniający automatyczne przekazywanie informacji o pożarze.
III. Zasady dotyczące podłączania systemów sygnalizacji pożaru do PSP
Obowiązek założenia i odpowiedniego połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych dla obiektów wyżej wymienionych określa art. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 961). Zgodnie z w.w. artykułem właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza.
Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym terenowo komendantem miejskim Państwowej Straży Pożarnej (§ 27 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz.U. Nr 109, poz. 719).
IV. Dźwiękowe systemy ostrzegawcze
Stosowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego, umożliwiającego rozgłaszanie sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych dla potrzeb bezpieczeństwa osób przebywających w budynku, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora, jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:
- jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 10000 m2,
- wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8000 m2;
- salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1500;
- kinach i teatrach o liczbie miejsc powyżej 600;
- szpitalach i sanatoriach o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
- budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
- budynkach zamieszkania zbiorowego:
- wysokich i wysokościowych, lub
- o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
- stacjach metra (kolei podziemnych);
- dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób.
W stosunku do ww. obiektów wzniesionych przed dniem 26 lipca 2003 r. wymagania powyższe obowiązują od dnia 27 lipca 2005 r., natomiast w stosunku do obiektów wzniesionych po 26 lipca 2003 r wymagania powyższe obowiązują od 12 stycznia 2004 r.
V. Gaśnice – zasady rozmieszczania
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów z dnia 7 czerwca 2010 r. (Dz.U. Nr 109, poz. 719) występują następujące zasady rozmieszczenia gaśnic w budynkach.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem MSWiA:
- Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne lub przewoźne, spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic.
- Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie.
- Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:
- na każde 100 m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, nie chronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
- zaliczonej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,
- PM, o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2,
- zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem,
- na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej nie wymienionej w pkt. 1), z wyjątkiem zaliczonej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.
- na każde 100 m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, nie chronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
- Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczane:
- w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
- przy wejściach do budynków,
- na klatkach schodowych,
- na korytarzach,
- przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
- w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki),
- w obiektach wielokondygnacyjnych – w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.
- w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
- Przy rozmieszczaniu gaśnic wymagane jest spełnienie następujących warunków:
- odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek do najbliższej gaśnicy, nie powinna być większa niż 30 m,
- do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m.