Polska w Kolumbii

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Gospodarka Antigui i Barbudy opiera się na usługach, a turystyka i usługi rządowe stanowią główne źródła zatrudnienia i dochodów. Turystyka bezpośrednio lub pośrednio odpowiada za ponad połowę PKB i jest również głównym źródłem dewiz w Antigui i Barbudzie. Poprzez Antigua and Barbuda Investment Authority (ABIA) rząd zachęca do bezpośrednich inwestycji zagranicznych, szczególnie w branżach, które kreują nowe miejsca pracy i stanowią źródło dopływu dewiz. ABIA ułatwia i wspiera bezpośrednie inwestycje zagraniczne w kraju i utrzymuje otwarty dialog z obecnymi i potencjalnymi inwestorami. Lokalne przepisy nie nakładają żadnych ograniczeń na zagraniczną kontrolę inwestycji i własności w Antigui i Barbudzie. Od kilku lat władze wiążą duże nadzieje z napływem inwestycji w ramach programu „Obywatelstwo za inwestycje”. Zgodnie z jego założeniami, cudzoziemcy, którzy dokonają wpłaty na Narodowy Fundusz Inwestycyjny kwoty co najmniej 100 000 USD, zakupu nieruchomości wartości powyżej 400 000 USD albo podejmą działalność w sektorze inwestycyjnym na kwotę minimum 1,5 mln USD, mogą uzyskać obywatelstwo Antigui i Barbudy. Plany rządu zakładają również w najbliższych latach rozwój sektora usług transportowych, komunikacyjnych, internetowych i finansowych.

Rząd Antigui i Barbudy uznaje potrzebę zwiększenia odporności gospodarczej, w tym dywersyfikacji gospodarki narodowej z turystyki. Średniookresowa strategia rozwoju na lata 2016–2020 podkreślała odporność na zmiany klimatu, rozwój społeczny i zrównoważony rozwój środowiska jako kluczowe rezultaty reform gospodarczych zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju ONZ i innymi zobowiązaniami międzynarodowymi. Zostało to ponownie ujęte w grudniu 2023 r., kiedy premier Gaston Browne przedstawił oświadczenie budżetowe na rok 2024 zatytułowane „Zabezpieczenie naszej przyszłości poprzez zwiększoną odpowiedzialność fiskalną”, które koncentruje się na zwiększeniu odpowiedzialności fiskalnej, kontynuowaniu polityk promujących wzrost oraz ostrożnym zarządzaniu finansami i alokacji zasobów.

Jako członek Organizacji Państw Wschodniokaraibskich (OECS) i Unii Gospodarczej i Walutowej Wschodnich Karaibów (ECCU), Antigua i Barbuda przestrzega zasad i polityk określonych w Zmienionym Traktacie z Basseterre. Relacje między systemami krajowymi i regionalnymi są takie, że oczekuje się, że każde uczestniczące państwo członkowskie będzie koordynować i przyjmować, w miarę możliwości, wspólne polityki krajowe mające na celu stopniową harmonizację odpowiednich polityk i systemów w całym regionie. W związku z tym Antigua i Barbuda zobowiązana jest do wdrożenia przepisów regionalnych, takich jak ustawodawstwo uchwalone pod nadzorem OECS, chyba że będzie zabiegać o konkretne ustępstwa.

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Dominującą dziedzinę gospodarki kraju stanowi turystyka (54,5% PKB), zapewniająca miejsca pracy dla 48,8% zatrudnionych. Do innych znaczących branż należą budownictwo, przemysł przetwórczy i rolnictwo. Sektor przemysłowy obejmuje głównie produkcję rzemieślniczą oraz montownie sprzętu elektronicznego. Rozwój rolnictwa, wytwarzającego głównie produkty na rynek wewnętrzny, boryka się z poważnymi ograniczeniami spowodowanymi problemami z zaopatrzeniem w wodę. Stąd też wyniki branży turystycznej generalnie determinują kierunek i w dużej mierze wielkość wzrostu w tym kraju. Przegląd ekonomiczny Moody’s na rok 2024 podkreśla, że „turystyka nadal dominuje w gospodarce Antigui i Barbudy, odpowiadając za prawie 40% inwestycji”. Według danych Banku Światowego, w 2023 roku wartość dodana brutto sektora przemysłowego (w tym sektora budownictwa) wyniosła 19,44 proc. PKB Antigui i Barbudy, zaś wartość dodana brutto sektora rolnictwa, leśnictwa i rybactwa  wyniosła 1,91 proc. PKB.

• Polityka kursowa

Antigua i Barbuda uczestniczy w unii walutowej z siedmioma innymi członkami Wschodniokaraibskiej Unii Walutowej (Eastern Caribbean Currency Union – ECCU)  i nie ma odrębnego prawnego środka płatniczego. Na podstawie Traktatu z Basseterre zawartego w 1981 r., państwa członkowskie Wschodniokaraibskiej Władzy Walutowej, z wyjątkiem Anguilii, uzgodnili, że będą dążyć do koordynacji, harmonizacji i prowadzenia wspólnej polityki w zakresie waluty i bankowości centralnej. W związku z tym w 1983 r. powołano do życia Wschodniokaraibski Bank Centralny (Eastern Caribbean Central Bank), który zarządza polityką pieniężną i walutową dla swoich ośmiu członków. Wspólna waluta, dolar wschodniokaraibski (XCD), jest powiązana z dolarem amerykańskim po kursie 2,70 EC$ za dolara amerykańskiego od lipca 1976 r. i parytet ten nie uległ zmianie do dnia dzisiejszego (12.12.2024). Antigua i Barbuda przyjęła zobowiązania wynikające z Artykułu VIII, Sekcji 2(a), 3 i 4 i utrzymuje system wymiany, który jest wolny od ograniczeń w dokonywaniu płatności i przelewów w przypadku bieżących transakcji międzynarodowych i praktyk wielowalutowych. Ze względu na ten stały kurs, dolar amerykański (USD) jest również używany jako środek płatniczy w życiu codziennym.

• Surowce i technologie krytyczne

Główne zasoby Antigui i Barbudy obejmują odpowiedni klimat dla turystyki, dostępność żyznej gleby pod uprawę rolną, minerały i pokrywę leśną. Zasoby naturalne Antigui i Barbudy znajdują się w różnych częściach kraju, w tym na wybrzeżu i w głębi lądu. Zasoby mineralne Antigui i Barbudy obejmują wapień, baryt, kamień budowlany i glinę. Niektóre części kraju, takie jak Barbuda, produkowały niewiele soli, podczas gdy Redonda produkowała trochę fosforanów. Jednak w ostatnich latach eksploatacja spadła, ponieważ zmniejszają się również rezerwy. Kamień wulkaniczny, glina i wapień były eksploatowane jako materiały budowlane. Zasoby rolnicze Antigui i Barbudy obejmują uprawy takie jak trzcina cukrowa, banany i warzywa. Pokrywa leśna to również kolejny zasób, który służy ochronie gleby, wody i dzikiej przyrody w kraju.

• Stan infrastruktury

Antigua posiada bardzo dobrą infrastrukturę transportową. Istnieje ponad 386 km utwardzonych dróg, z których około 25 procent spełnia wymogi autostrady. Sieć kolejowa obejmuje 77 km (48 mil) i jest używana prawie wyłącznie do transportu trzciny cukrowej. Wyspy posiadają międzynarodowe lotnisko, VC Bird International, które jest położone w północno-wschodniej części Antigui. Największym portem morskim jest Saint John’s.

• Kalendarz dni wolnych od pracy

• 1 stycznia  -  Nowy Rok
• 10 kwietnia - Wielki Piątek
• 13 kwietnia - Poniedziałek Wielkanocny
• 4 maja  -  Święto Pracy (obchodzone jest w pierwszy poniedziałek maja)
• 1 czerwca  -  Whit Monday
• 3, 4 sierpnia  -  Karnawał
• 1 listopada  -  Święto Niepodległości
• 9 grudnia  -  Święto Bohaterów Narodowych
• 25 grudnia  -  Boże Narodzenie
• 26 grudnia  -  Boxing Day

Bilans handlu zagranicznego Antigui i Barbudy jest w wysokim stopniu niezrównoważony. W 2023 roku eksport towarów sięgnął 30,50 mln dolarów, a import 843,53 mln dolarów. Głównymi produktami eksportowanymi przez Antiguę i Barbudę, obejmującymi eksport krajowy (16%) i reeksport (84%), są produkty ropopochodne (26%), ryby i skorupiaki (11%), wyroby z żelaza lub stali (10%) oraz napoje alkoholowe (8% ), przy czym głównymi zagranicznymi partnerami handlowymi Antigui i Barbudy w zakresie eksportu w tym okresie były: Stany Zjednoczone (25%), Saint Maarten (13,5%), Chiny (9,4%) i Holandia (9%). Natomiast głównymi towarami importowanymi przez Antiguę i Barbudę są: rafinowana ropa naftowa (85%), statki pasażerskie i towarowe, łodzie rekreacyjne, części silników i samochody, importowane głównie ze Stanów Zjednoczonych i Chin.

Antigua i Barbuda jest członkiem CARICOM, GATT, WTO, Organizacji Państw Wschodnich Karaibów (OECS), Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU), Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD), Międzynarodowego Stowarzyszenia Rozwoju (IDA), Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO), Grupy G-77, Międzynarodowego Trybunału Karnego (ICCT) i Interpolu.

Ponadto Antigua i Barbuda należy do: Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Giełdy Papierów Wartościowych Wschodnich Karaibów (ECSE), Karaibskiego Banku Rozwoju (CDB), Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa (IFAD), Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC), Powszechnego Związku Pocztowego (UPU), Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych (ITUC), Światowej Konfederacji Pracy (WCL) i Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO).

UE wspiera Antiguę i Barbudę w dążeniu do zrównoważonego i inkluzywnego rozwoju, zgodnie ze Strategią Global Gateway.

W przypadku Karaibów Umowa Samoa określa cele partnerstwa Karaiby-UE. Wsparcie UE koncentruje się na poprawie zrównoważoności środowiskowej i odporności na zmiany klimatu; przejściu na zrównoważoną i zróżnicowaną gospodarkę, która wspiera godne miejsca pracy i wzrost oraz promuje handel i inwestycje; wzmacnianiu dobrych rządów i budowaniu inkluzywnych i bezpiecznych społeczeństw.

UE przyjęła Wieloletni Program Indykatywny na lata 2021–2027 w ramach Instrumentu Sąsiedztwa, Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej (NDICI-Global Europe). W ramach tych ram UE przeznaczyła 208 EUR na region Karaibów.

• Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

Dwustronna wymiana handlowa

Według danych GUS za 2023 r., wartość obrotów handlowych z Polski z Antiguą i Barbudą była relatywnie wysoka (eksport: 56,24 mln USD, import 45,68 mln USD). Należy jednak wziąć pod uwagę, że import obejmował wartość statków pływających pod banderą Antigui i Barbudy, które po naprawie i modernizacji w polskich stoczniach były reeksportowane do kraju pochodzenia. 

Wzajemne inwestycje

W chwili obecnej nie ma polskich inwestycji bezpośrednich na Antigui i Barbudzie.

• Relacje z UE

UE ma specjalne stosunki z regionem Karaibów od ponad 30 lat, które zostały zagwarantowane podpisaną w 1975 r. Konwencją z Lome, a od 2000 roku Umową o partnerstwie z Kotonu, w ramach której wyasygnowano specjalny budżet pomocowy, zaoferowano preferencje handlowe oraz szereg mechanizmów wsparcia dla wszystkich państw AKP. Od 1 stycznia 2008 r. w stosunkach UE – AKP zaczęły obowiązywać Umowy o partnerstwie gospodarczym (Economic Partnership Agreement – EPA), które wprowadziły istotne zmiany we wcześniejszych relacjach. Od tego dnia zarówno preferencje handlowe na mocy Umowy z Kotonu jak i ulgi zapewnione w 2001 r. przez Światową Organizację Handlu (WTO) przestały obowiązywać. U podstaw EPA leży polityka wzajemności, która ma na celu dostosowanie się do zasady obowiązującej w ramach WTO. W praktyce oznacza ona, że kraje AKP, aby móc wejść ze swoimi produktami na rynki Unii Europejskiej muszą w pełni otworzyć swoje rynki dla produktów z Unii oraz usunąć wszelkie bariery celne.

• Baza traktatowa (między krajem opisywanym a Polską i UE)

Bazę dla relacji ekonomicznych pomiędzy Polską a Antigua i Barbudą stanowi Umowa o Partnerstwie Gospodarczym między państwami CARIFORUM oraz Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, zawarta w 2008 r. Na podstawie tej umowy 98,5% produktów eksportowanych przez państwa regionu Karaibów uzyskało wolny dostęp do rynku UE. Ponadto przewiduje ona stopniową redukcję ceł w okresie najbliższych 25 lat. Wprowadza także ułatwienia w zakresie świadczenia usług w takich sektorach jak: turystyka, kultura i rozrywka oraz rozszerza możliwości współpracy produkcyjnej z państwami karaibskimi, przy wykorzystaniu specjalnych funduszy przeznaczonych na rozwój wymiany usług w tych dziedzinach.