Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

W EDAP, oprócz takich zagadnień jak promowanie wolnych i uczciwych wyborów oraz zaangażowania obywatelskiego, znalazły się ochrona  wolności i pluralizmu mediów. W dokumencie poświęcono także  wiele miejsca przeciwdziałaniu dezinformacji i wzmocnieniu pozycji obywateli w celu podejmowania świadomych decyzji.

Umiejętność korzystania z mediów, w tym umiejętność krytycznego myślenia, jest skutecznym narzędziem pomagającym obywatelom w każdym wieku poruszać się w środowisku informacyjnym, identyfikować różne rodzaje mediów i zasady ich funkcjonowania, rozumieć podstawy działania sieci społecznościowych i podejmować świadome decyzje – czytamy w dokumencie.

W ocenie Komisji Europejskiej umiejętność krytycznej analizy  treści  pomaga obywatelom sprawdzać informacje przed ich udostępnieniem, zweryfikować kto jest za nie odpowiedzialny, dlaczego zostały opublikowane i czy są wiarygodne. Umiejętności cyfrowe umożliwiają użytkownikom mądre, bezpieczne i etyczne uczestnictwo w środowisku internetowym. Przeciwdziałanie dezinformacji i wykorzystywaniu mowy nienawiści poprzez kształcenie i szkolenie, a także promowanie otwartych debat politycznych ma kluczowe znaczenie dla skutecznego uczestnictwa w społeczeństwie i procesach demokratycznych. Stanowi priorytet przyjętego wcześniej Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej.

Ponad 40% młodych ludzi uważa, że w szkole „nie uczy się w wystarczającym stopniu” krytycznego myślenia oraz zagadnień dotyczących mediów i demokracji. W tym kontekście promowanie edukacji obywatelskiej ma kluczowe znaczenie w zapewnieniu młodzieży  kompetencji społecznych tak, aby myśląc krytycznie i  zachowując „otwarte umysły” aktywnie uczestniczyli w zróżnicowanych środowiskach.

EDAP zawiera informacje dotyczące planowanych działań Komisji Europejskiej oraz deklarację zwiększenia wysiłków służących poprawie umiejętności korzystania z mediów w różnych aspektach.  

Komisja, we współpracy z Europejskim Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO) i grupą ekspercką ds. umiejętności korzystania z mediów (Media Literacy Expert Group), w dalszym ciągu będzie wspierać krajowe kampanie na rzecz umiejętnego  korzystania z mediów.

W dokumencie zwrócono uwagę, że przepisy zmienionej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (DAUM) zobowiązują państwa członkowskie do promowania rozwoju świadomego korzystania z mediów. Mają temu służyć platformy udostępniania plików wideo (VSP). Są one rozwijane w ramach Europejskiego planu działania na rzecz mediów i sektora audiowizualnego, dzięki któremu obywatele mają zdobyć umiejętności niezbędne do pełnego zrozumienia mechanizmów kształtujących interakcje pomiędzy użytkownikami internetu. W tym celu, państwa członkowskie mają do dyspozycji zestaw narzędzi i wytycznych w zakresie umiejętnego korzystania z mediów.

Komisja będzie wspierać projekty dotyczące świadomego korzystania z mediów w ramach nowego, międzysektorowego komponentu programu Kreatywna Europa.

Podobne inicjatywy będą wspierane w ramach różnych innych programów z udziałem młodzieży i szkół (np. Erasmus+ i European Solidarity Corps).

W 2021 r. umiejętność korzystania z mediów i dezinformacja. będzie priorytetowym tematem programu „eTwinning” (program pomaga współpracować szkołom, nauczycielom i uczniom w całej UE za pośrednictwem nowych technologii).

EDMO i koordynowana przez nie multidyscyplinarna społeczność zapewnią wsparcie krajowych kampanii mających na celu zwiększenie zdolności obywateli do oceny jakości i prawdziwości informacji online, w tym obywateli o dodatkowych potrzebach. Dzięki pracy krajowych centrów, EDMO określi konkretne tematy, nad którymi będą prowadzone prace.

Komisja wiele uwagi zamierza poświęcić również kolejnej edycji Europejskiego Tygodnia Edukacji Medialnej, a także zacieśnić współpracę  organizacjami międzynarodowymi, takimi jak UNESCO. 

Jak zapisano w Planie działania na rzecz edukacji cyfrowej KE zamierza pracować nad przygotowaniem wspólnych wytycznych dla nauczycieli i  edukatorów w celu wspierania umiejętności cyfrowych i zwalczania dezinformacji. W tym celu organ podejmie współpracę  z  zainteresowanymi stronami, m. in.   przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, europejskimi przedsiębiorstwami technologicznymi, nadawcami, dziennikarzami, grupą ekspertów ds. umiejętności korzystania z mediów, EDMO, organami krajowymi, rodzicami i uczniami.

Wytyczne będą szły w parze z nowymi inicjatywami mającymi na celu opracowanie innowacyjnych sposobów walki z dezinformacją, takimi jak Digital Education Hackathon. Komisja będzie wspierać zaangażowanie dziennikarzy w działania na rzecz umiejętności korzystania z mediów, w szczególności poprzez inicjatywy typu „back-to-school” umożliwiające omówienie z uczniami ich pracy i roli mediów. Wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego (w tym finansowanie) będzie kluczowym elementem działań na rzecz zwalczania dezinformacji. Komisja będzie wspierać inicjatywy mające na celu pomoc podmiotom społeczeństwa obywatelskiego w uczestniczeniu w debacie publicznej.

Komisja oceni realizację Planu w 2023 r., na rok przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.