Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

W badaniu poszukiwano odpowiedzi:

•    Co myślą uczniowie, rodzice oraz nauczyciele o zdalnej edukacji? Jak oceniają swoje przygotowanie do tej formy prowadzenia zajęć?

•    Jak zmieniło się korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz różnych zasobów online w czasie rozprzestrzeniania się wirusa w porównaniu do okresu wcześniejszego?

•    Jak nauczyciele, nauczycielki, rodzice oraz uczniowie poradzili sobie z obowiązkiem realizacji zajęć w formie zdalnej?

•    Jak wyglądało zaangażowanie nauczycieli, uczniów oraz rodziców w realizację tych zajęć? Jakiego wysiłku (poznawczego, emocjonalnego, fizycznego) to od nich wymagało oraz jakich kompetencji (technicznych, organizacyjnych, metodyczno-dydaktycznych, społecznych)?

•    Jakie emocje i stany emocjonalne towarzyszyły uczniom, rodzicom oraz nauczycielom w okresie zdalnej edukacji?

•    Jakiego rodzaju wsparcia oczekiwali nauczycieli, uczniowie oraz rodzice, a jakie otrzymali?

•    Czy rodzice, uczniowie oraz nauczyciele poszukiwali sposobów rozwiązania trudności, jakie pojawiały się w związku ze zdalną edukacją, w jakich miejscach i jakimi sposobami?

Z badań wynika, że w czasach zdalnego nauczania kontakty z rówieśnikami pogorszyły się dla około 50 proc. nastolatków, a 23 proc. ma gorsze relacje z wychowawcami. 35 proc. nauczycieli oceniło swoje relacje z uczniami jako gorsze niż wcześniej, a 21 proc. nauczycieli miało gorsze relacje z rodzicami uczniów niż przez pandemią. Aż 13 proc. uczniów pogorszyły się relacje z rodzicami w tym okresie.

Niemal połowa badanych oceniła lekcje zdalne jako gorsze niż tradycyjne, a ważna okazała się jakość nauczania przez nauczyciela, a nie zastosowana technologia.

O ile prawie 60% badanych rodziców ocenia raczej dobrze i zdecydowanie dobrze przygotowanie nauczycieli oraz szkół do przekazywania wiedzy w sposób zdalny, o tyle sami nauczyciele własne przygotowanie oceniają już nieco gorzej. Prawie 45% z nich uważa, że czuje się przygotowanych do zdalnego nauczania w stopniu małym i umiarkowanym. Z kolei niewiele mniej nauczycieli (40%) czuje się przygotowanych do takiej formy nauczania w stopniu co najmniej dużym, przy czym tylko 10,1% z nich twierdzi, że czuje się w pełni przygotowanych do takiej pracy.

Jeśli chodzi o przygotowanie techniczne, to prawie co 4. rodzic oraz co 3. nauczyciel musiał zakupić nowy sprzęt oraz dokupić dodatkowy transfer danych internetowych, co wiązało się z wydatkami obciążającymi budżet domowy bez możliwości otrzymania zwrotu. Około trzy czwarte badanych rodziców i około 86% nauczycieli musiało zainstalować dodatkowe oprogramowanie i aplikacje, dzięki którym możliwe było aktywne uczestniczenie w procesie zdalnego uczenia się lub nauczania. W obszarze kompetencyjnym z kolei, tylko co 3 rodzic musiał nauczyć się i/lub dziecko obsługi dodatkowego sprzętu (mikrofon, kamera, słuchawki), którego wcześniej nie używał, zaś w przypadku nauczycieli musiał to już zrobić  prawie co drugi (48,1%).

Projektem badawczym „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa” objęci zostali nauczyciele, uczniowie i rodzice z wybranych szkół podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce trwało od 12 maja do 12 czerwca 2020 roku, było w pełni anonimowe, jednakże zastosowane narzędzie pozwoliło porównać odpowiedzi respondentów w obrębie danej szkoły. Zebrane informacje posłużyły do sporządzenia raportu naukowego i przygotowania stosownych rekomendacji związanych z przygotowaniem nauczycieli, rodziców i uczniów do wdrażania rozwiązań zdalnego nauczania w edukacji formalnej. Powstałe materiały zostaną udostępnione bezpłatnie dla każdego internauty oraz przekazane podmiotom związanym z kształtowaniem oświaty w Polsce. Ponadto, szkoły biorące udział w badaniu otrzymają zanonimizowany raport z badania w swojej placówce oraz certyfikat udziału w projekcie badawczym.

W skład zespołu badawczego weszli: dr hab. Grzegorz Ptaszek, prof. AGH (Akademia Górniczo-Hutnicza, Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej), dr Maciej Dębski (Uniwersytet Gdański, Fundacja Dbam o Mój Zasięg), Magdalena Bigaj (Fundacja Dbam o Mój Zasięg), dr hab. Jacek Pyżalski, prof. UAM (Uniwersytet Adama Mickiewicza) oraz dr Grzegorz Stunża (Uniwersytet Gdański, Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej).

Organizatorami projektu są: Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej, Fundacja Dbam o Mój Zasięg i Fundacja Orange. Badaniu patronuje Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego oraz Wydział Humanistyczny Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Raport dostępny na:

https://zdalnenauczanie.org/wp-content/uploads/2020/10/edukacja-zdalna.pdf