Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

"Mądrze postępujesz wypadku nie spowodujesz" to hasło kolejnej z kampanii prewencyjnych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, której celem jest wskazanie rolnikom zagrożeń wypadkowych związanych z użytkowaniem maszyn i urządzeń rolniczych, sposobów ich likwidowania, a w konsekwencji zmniejszenie liczby wypadków z ich udziałem.

Na przestrzeni ostatnich lat największą liczbę wypadków odnotowano podczas obsługi: ciągników rolniczych; maszyn, urządzeń do pozyskiwania i obróbki drewna, w tym pilarek tarczowych i łańcuchowych oraz środków transportowych – przyczep, wozów konnych, samochodów dostawczych itp. oraz maszyn i urządzeń do zbioru ziemiopłodów. Według statystyk KRUS rolnicy najczęściej byli poszkodowani wskutek wypadków z grup: pochwycenie, uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń, wszystkie wypadki z udziałem maszyn i urządzeń rolniczych; upadki osób; inne zdarzenia (zwichnięcia i skręcenia kończyn podczas wchodzenia i wychodzenia z maszyn rolniczych). Winne zdecydowanej większości omawianych wypadków z udziałem maszyn i urządzeń stosowanych były:

• niestosowanie się do instrukcji obsługi maszyn i urządzeń, dokonywanie napraw we własnym zakresie (np. z uwagi na koszty);
• wykonywanie czynności bez usunięcia zagrożenia (np. niewyłączenie maszyny lub zasilania), niewłaściwe operowanie kończynami w strefie zagrożenia;
• brak niezbędnego przeszkolenia i doświadczenia obsługującego;
• niestosowanie odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej;
• nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep i wozów;
• niewłaściwe uchwycenie, trzymanie narzędzi, środków i przedmiotów pracy;
• lekceważenie przez rolników zagrożeń przy pozornie łatwych czynnościach;
• stosowanie niewłaściwego obuwia;
• wykorzystywanie maszyn i urządzeń niezgodnie z ich przeznaczeniem;
• zły stan psychofizyczny osoby wykonującej pracę (w tym stan po spożyciu alkoholu, środków odurzających, choroba).

Przyczyną wypadków z udziałem maszyn i urządzeń był także zły stan techniczny maszyn i urządzeń rolniczych: brak napraw i konserwacji, brak właściwych osłon i zabezpieczeń ruchomych części, stosowanie materiałów zastępczych przy naprawach, a także eksploatacja tzw. domowych samoróbek oraz zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych.
Podczas pracy z maszynami i urządzeniami rolniczymi rolnik powinien być skoncentrowany na wykonywanym zadaniu. Powinien także użytkować maszyny zgodnie z ich przeznaczeniem i zasadami podanymi w instrukcji obsługi.

Rolniku! Nie daj się wkręcić w statystyki KRUS! Pamiętaj:

• dbaj o park maszynowy (kompletność wyposażenia, konserwacje sprzętu, nie demontuj osłon i zabezpieczeń zainstalowanych przez producenta maszyny);
• korzystaj z maszyn i urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem – stosuj się do instrukcji i symboli ostrzegawczych;
• obsługę maszyn i urządzeń powierzaj wyłącznie osobom dorosłym, zdrowym, posiadającym wymagane przeszkolenie i uprawnienia;
• przed uruchomieniem maszyny upewnij się, że nikomu nie zagraża niebezpieczeństwo;
• zabezpiecz maszyny i urządzenia w czasie postoju przed niekontrolowanym przemieszczeniem lub stoczeniem (zachowaj bezpieczną odległość od pracującej maszyny);
• właściwie zabezpieczaj ładunki przed ich upadkiem podczas transportu;
• przed przystąpieniem do regulacji bądź usuwania awarii, wyłącz napęd i upewnij się, że maszyna jest unieruchomiona;
• przed rozpoczęciem pracy w zespole uzgodnij zasady porozumiewania się (sygnalizuj innym swoje zamiary);
• stosuj odpowiednie obuwie, odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej;
• powstrzymaj się od pracy w przypadku złego stanu psychofizycznego;
• przestrzegaj zasad ruchu drogowego, poruszając się po drogach publicznych (pamiętaj o właściwym oświetleniu i oznakowaniu maszyn).

Zapoznaj się też z listą kontrolną, przy pomocy której można kompleksowo zidentyfikować potencjalne źródła zagrożeń występujących w gospodarstwie, podczas pracy z maszynami. Określenie nieprawidłowości w środowisku pracy i życia rolnika, a następnie ich likwidowanie, to dobry początek w dążeniu do zadbania o bezpieczeństwo Twoje i Twoich bliskich.