Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny zmarłego:

• emeryta lub rencisty mającego ustalone prawo do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia (tj. emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin albo emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy),

• ubezpieczonego, który w chwili śmierci spełniał warunki do uzyskania emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy; przyjmuje się, że był on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Do renty rodzinnej są uprawnieni następujący członkowie rodziny zmarłego:

• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,

• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka,

• małżonek (wdowa, wdowiec),

• rodzice, w tym również ojczym i macocha oraz osoby przysposabiające

jeżeli spełniają warunki do uzyskania takiej renty w myśl przepisów emerytalnych.

Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16 roku życia, a po osiągnięciu tego wieku - nie dłużej niż do osiągnięcia 25 roku życia, pod warunkiem nauki w szkole.

Bez względu na wiek dziecko może pobierać rentę rodzinną, jeżeli jest całkowicie niezdolne do pracy (całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym). Warunkiem jest, by stało się całkowicie niezdolne do pracy (całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym) przed 16 rokiem życia lub w czasie nauki w szkole - przed ukończeniem 25 lat życia.

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki stawiane dzieciom własnym,  a ponadto:

• zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub choroby zawodowej oraz

• nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy (całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym) albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyło 16 lat, a w przypadku kształcenia się w szkole - 18 lat życia, a także wtedy, gdy sprawuje opiekę nad dzieckiem uznanym za całkowicie niezdolne do pracy (całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym) uprawnionym do renty rodzinnej.

Uprawnienia do renty rodzinnej daje wdowie również spełnienie wymaganego warunku wieku lub niezdolności do pracy (całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym) w okresie nie dłuższym niż 5 lat od śmierci męża lub od zaprzestania wychowywania dzieci, wnuków lub rodzeństwa.

Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków przedstawionych powyżej, miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.

Te same zasady stosuje się  wobec wdowca. Świadczenie nie przysługuje w razie śmierci partnera w konkubinacie.

Rodzice mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym dziecku ubezpieczonym (emerycie, renciście), jeżeli:

• zmarłe dziecko ubezpieczone (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania oraz

• spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna renta rodzinna. Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba, renta wynosi 85% emerytury podstawowej, ze zwiększeniem o:

• 50% nadwyżki - ponad kwotę emerytury podstawowej - emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tj. świadczeń przyznanych przed 01.01.1991 r.), jaka przysługiwała zmarłemu w chwili śmierci, albo

• 50% części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, która przysługiwała lub przysługiwałaby zmarłemu w chwili śmierci.

Za każdą następną osobę uprawnioną wysokość renty rodzinnej, ustalonej w sposób określony wyżej, zwiększa się o 5%, a gdy śmierć nastąpiła w wyniku wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, rentę tę zwiększa się dodatkowo o 10%.

Łącznie renta rodzinna nie może być wyższa od kwoty świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, i nie może być niższa od emerytury podstawowej.

Wysokość renty rodzinnej ustala się za pomocą wskaźnika wymiaru.

Renta rodzinna podlega podziałowi między uprawnionych, jeżeli:

• do renty rodzinnej uprawnione są osoby małoletnie, nad którymi opiekę sprawują różne osoby,

• pełnoletni członek rodziny zażąda podziału renty rodzinnej,

• zachodzą inne okoliczności uzasadniające podział renty rodzinnej.

Jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej niż jedna osoba, to jedna lub kilka z tych osób może zgłosić wniosek o wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do renty i wówczas prawo do renty rodzinnej ulega ponownemu ustaleniu z pominięciem tej osoby (osób). W wyniku powyższych działań osoba wnioskująca traci prawo do pobieranej części renty rodzinnej, ale przypada ona pozostałym osobom uprawnionym.

Jeżeli osoba pełnoletnia, uprawniona do renty rodzinnej, prowadzi działalność rolniczą, wypłata  tej renty ulega zawieszeniu na zasadach określonych w przepisach ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (mających zastosowanie do emerytury rolniczej i renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy).

Osoba, urodzona po dniu 31 grudnia 1948 r., uprawniona do renty rodzinnej traci prawo do tego świadczenia, gdy uzyska prawo do emerytury pracowniczej. Jeżeli jednak osoba ta, zanim wystąpi z wnioskiem o emeryturę pracowniczą, złoży oświadczenie, iż wybiera rentę rodzinną, może nadal pobierać to świadczenie. W przypadku złożenia takiego oświadczenia środki zgromadzone na rachunku tej osoby w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) są przekazywane przez ten fundusz, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Oświadczenie o wyborze świadczenia jest ostateczne i nie przysługuje od niego prawo odstąpienia.

Osoba uprawniona do renty rodzinnej jest wzywana przez KRUS - w terminie co najmniej  3 miesięcy przed osiągnięciem przez nią wieku emerytalnego - do złożenia ww. oświadczenia o wyborze świadczenia.

Zobacz także: