Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Jeśli zmarła bliska Ci osoba, sprawdź, czy masz prawo do renty rodzinnej.

1.    Komu przysługuje renta rodzinna?

O rentę rodzinną mogą ubiegać się członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do:

• emerytury rolniczej, albo spełniała warunki do jej uzyskania lub
• renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, albo spełnia warunki do jej uzyskania (przy rozpatrywaniu prawa do renty rodzinnej przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy).

Do renty rodzinnej mają prawo:

1)    dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione:

• do ukończenia 16 lat;
• jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeśli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do  zakończenia tego  roku studiów);
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat, a w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25  lat;

2)    wnuki i rodzeństwo - przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i   utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeśli spełniają warunki stawiane dzieciom własnym;

3)    inne dzieci - przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci, które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

Wymagany okres przyjęcia na wychowanie na co najmniej rok przed śmiercią nie dotyczy przypadków, w których śmierć była następstwem wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub rolniczej choroby zawodowej.

4)    małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:

• w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
• wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a  jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
• sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
• ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci;

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełniania wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. 

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od  niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny).

Renta rodzinna nie przysługuje w razie śmierci partnera w konkubinacie.

5)    rodzice, jeżeli:

• zmarłe dziecko ubezpieczone (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniało się do ich utrzymania,
• spełniają warunki takie jak dla wdowy/wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy).

2.    Co zrobić, aby KRUS rozpatrzył prawo do renty rodzinnej?

W pierwszej kolejności powinieneś wystąpić do Kasy z wnioskiem o rentę rodzinną na formularzu KRUS SR-12. 

Druk wniosku dostępny jest pod linkiem: Formularze i wnioski - świadczenia - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Portal Gov.pl

Szczegółowe informacje na temat wymaganych dokumentów, które należy dołączyć do wniosku, znajdziesz pod linkiem: Dokumentacja wymagana przy ubieganiu się o ustalenie prawa do rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych

3.    Wymagane dokumenty o rentę rodzinną zostały złożone. Co dalej?

Jeśli złożyłeś wniosek:

• w miesiącu, w którym zmarła osoba, po której przysługuje Ci renta lub
• w miesiącu następnym,

to rentę rodzinną otrzymasz od dnia śmierci tej osoby – pod warunkiem, że już wtedy spełniałeś warunki do przyznania renty.

4.    Jaka jest wysokość renty rodzinnej?

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna renta rodzinna, która w razie potrzeby dzielona jest na równe części między uprawnionych.
W przypadku kiedy do renty rodzinnej jest uprawniona jedna osoba, renta stanowi 85%  emerytury podstawowej (od 1.03.2025 r. – 1.691,02 zł) i jest zwiększana o:

• 50% części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, która przysługiwała lub przysługiwałaby zmarłemu w  chwili śmierci lub
• 50% nadwyżki – ponad kwotę emerytury podstawowej – emerytury/renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin (są to świadczenia przyznane przed 1.01.1991 r.), jaka przysługiwała zmarłemu w chwili śmierci,
  • z tym, że tak ustalona renta rodzinna nie może być niższa od emerytury podstawowej.

Za każdą następną osobę uprawnioną wysokość renty rodzinnej ustalonej w  powyższy sposób zwiększa się o 5%. Natomiast w przypadku kiedy śmierć zmarłego nastąpiła z powodu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej rentę tę zwiększa się dodatkowo o 10%.

UWAGA

Łączna wysokość renty rodzinnej nie może być wyższa od kwoty świadczenia, które przysługiwało lub przysługiwałoby zmarłemu i nie może być niższa od najniższej emerytury, jeśli jest niższa, to podwyższymy do najniższej emerytury. 

5.    W marcu ukończyłem 25 lat. Pobieram rentę rodzinną po zmarłej matce. W  sierpniu kończę ostatni rok studiów magisterskich. Czy od kwietnia renta rodzinna zostanie wstrzymana?

 Jeśli będąc na ostatnim roku studiów wyższych ukończyłeś 25 lat życia, prawo do renty rodzinnej zostanie Ci przedłużone do zakończenia tego roku studiów.

6.    Wspólnie z trójką mojego rodzeństwa jesteśmy uprawnieni do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Czy mogę zrezygnować z przyznanego mi prawa do renty rodzinnej na korzyść mojego rodzeństwa?

Jedna lub kilka osób, które są uprawnione do renty rodzinnej, może zgłosić wniosek o  wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do tego świadczenia. Wówczas renta rodzinna zostanie przeliczona i podzielona na pozostałe osoby uprawnione.

7.    Jestem pełnoletnia. Niedawno przyznano mi prawo do renty rodzinnej. Prowadzę działalność rolniczą. Czy świadczenie będzie zawieszone?

Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na gruntach rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha fizyczny lub 1 ha przeliczeniowy, wówczas zawieszona zostanie wypłata części renty rodzinnej równa 85% emerytury podstawowej.