Mniejszości Narodowe i Etniczne

Dysponentem rezerwy celowej przeznaczonej na realizację zadań objętych Programem jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Część zadań Programu zostanie sfinansowana ze środków pochodzących z części 43 budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych. Ponadto, zadania edukacyjne Programu współfinansowane będą z części 30 budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Środki finansowe przekazywane będą za pośrednictwem wojewodów lub bezpośrednio podmiotom realizującym poszczególne zadania, na podstawie wniosków przygotowanych przez podmioty realizujące zadania Programu. Wzór wniosku stanowi załącznik nr 1 do niniejszej informacji.
Podstawą prawną uruchomienia środków z rezerwy celowej są: art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.) oraz uchwała Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2003 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce. Podstawą przekazania środków z części 43 budżetu państwa art. 18 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz.U. Nr 17, poz. 141, z późn. zm.), a z części 30 budżetu państwa - art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) oraz art. 45 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2008 r. Nr 88 poz. 539, z późn. zm.).

I. Procedura

1. Do dnia 15 maja 2009 r. wnioskodawcy składają do wojewody właściwego ze względu na obszar realizacji proponowanych projektów wnioski zawierające szczegółowy opis projektów oraz dokładny kosztorys.
2. Do dnia 15 lipca 2009 r. złożone wnioski podlegają ocenie merytorycznej i formalnej (poprawność kosztorysów, obecność wszystkich wymaganych załączników, opinii, pieczątek etc.) oraz, jeśli kosztorys tego wymaga, negocjacji i racjonalizacji zaproponowanych kwot. W terminie tym wojewodowie przesyłają kompletne, opatrzone opinią (wzór karty oceny wniosku stanowi załącznik nr 2 do niniejszej informacji) wraz z propozycją wysokości dotacji wnioski do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. W przypadku zadań edukacyjnych konieczne jest również dołączenie opinii kuratora oświaty (wzór - załącznik nr 3). Wraz z wnioskami przekazywane jest, w wersji papierowej i elektronicznej, zestawienie wniosków zgłoszonych przez podmioty uczestniczące w Programie na rzecz społeczności romskiej w Polsce. Wzór zestawienia stanowi załącznik nr 4 do niniejszej informacji.
3. Do dnia 30 września 2009 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wstępnie opiniuje wnioski pod względem formalnym i merytorycznym. Wnioski wymagające korekty realizowanych zadań i kosztów odsyłane są do urzędów wojewódzkich, z prośbą o korektę i uzupełnienie. W podobnym trybie przekazane zostaną do korekty także wnioski niekompletne lub zawierające wadliwe wyliczenia.
4. Do dnia 31 października 2009 r. urzędy wojewódzkie występują do wnioskodawców o dokonanie korekt i uzupełnień przedłożonych wniosków. Po ich uzyskaniu przesyłają wnioski do MSWiA.
5. Do dnia 31 grudnia 2009 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:

• wydaje decyzję dotyczącą podziału środków znajdujących się w rezerwie celowej Pomoc dla społeczności romskiej w Polsce oraz zapisanych w części 43 budżetu państwa – Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne, przeznaczonych w 2010 r. na realizację zadań Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce,
• przekazuje Ministrowi Edukacji Narodowej wnioski, które uzyskały pozytywną opinię Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz z propozycjami wysokości dotacji pochodzących z części 30 budżetu państwa,
• przekazuje informacje na temat decyzji wojewodom, w zakresie ich kompetencji terytorialnej.

6. Od dnia 4 stycznia 2010 r. odpowiedzialne urzędy przygotowują projekty umów z organizacjami pozarządowymi dotyczących zadań, które powinny być realizowane od dnia 1 stycznia 2010 r. (umowy te podpisywane są na początku 2010 r.).
7. W terminie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy budżetowej na 2010 r. – w przypadku środków przekazywanych do budżetów podmiotów innych niż wojewodowie – Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji występuje do ministra właściwego do spraw finansów publicznych z wnioskiem o uruchomienie środków finansowych znajdujących się w rezerwie celowej przeznaczonej na realizację zadań objętych Programem, w części właściwej dla tych podmiotów i informuje je o podjętych działaniach.
8. W terminie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy budżetowej na 2010 r. wojewodowie, w oparciu o decyzję, o której mowa w pkt I.5., występują do ministra właściwego do spraw finansów publicznych z wnioskiem o uruchomienie środków finansowych znajdujących się w rezerwie celowej przeznaczonej na realizację zadań objętych Programem, w części właściwej dla wskazanego w decyzji województwa.
9. Po uruchomieniu środków finansowych znajdujących się w rezerwie celowej środki te przekazywane są do budżetów właściwych wojewodów lub innych uprawnionych podmiotów. Wojewodowie przekazują je do podmiotów, których wnioski uzyskały akceptację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i skierowane zostały do realizacji.
10. W ciągu miesiąca od podpisania przez Ministra Finansów decyzji w sprawie uruchomienia środków finansowych znajdujących się w rezerwie celowej Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji przekazuje wszystkim wnioskodawcom zbiorczą informację na temat podjętych decyzji. Informacja ta zostanie także zamieszczona na stronie internetowej MSWiA.

II. Uwagi do Procedury

1. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz wojewodowie (po uzyskaniu akceptacji ministra) mogą również ogłaszać konkursy na realizację zadań zleconych, o celach i warunkach określonych w treści ogłoszenia.
2. Urzędy wojewódzkie dokonują wstępnej oceny wniosków pod katem formalnym i merytorycznym (wzór karty oceny wniosku stanowi załącznik nr 2 do niniejszej informacji). W przypadku nie spełniania kryteriów formalnych określonych w punktach 2 – 9 karty, urzędy wojewódzkie przekazują wniosek do uzupełnienia w celu usunięcia nieprawidłowości. Do MSWiA przekazywane są kompletne wnioski opatrzone kartą oceny wypełnioną przez właściwy urząd wojewódzki.
3. Zadania z zakresu edukacji finansowane z części 30 budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, podlegają procedurze oceniania przewidzianej dla zadań finansowanych z rezerwy celowej. Wnioski z zakresu edukacji przekazywane do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji są opiniowane przez właściwego wojewódzkiego kuratora oświaty (wzór karty oceny wniosku stanowi załącznik nr 3 do niniejszej informacji) oraz właściwego wojewodę. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji przekazuje wnioski, które uzyskały jego pozytywną opinię, ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania.
4. Zadania finansowane z części 43 budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, podlegają procedurze oceny przewidzianej dla zadań finansowanych z rezerwy celowej, z uwzględnieniem przepisów zarządzenia nr 87 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie zasad postępowania przy udzielaniu dotacji na ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych, zachowanie i rozwój języka regionalnego oraz integrację mniejszości romskiej (Dz. Urz. Min. Spraw Wew. i Ad. Nr 1, poz. 3).

III. Kryteria, które będą brane pod uwagę przy podziale środków:

1. liczebność grupy objętej pomocą w ramach konkretnego zadania (liczba osób, które odniosą korzyść z realizacji zadania),
2. poziom życia grupy objętej pomocą w ramach konkretnego zadania,
3. uczestnictwo społeczności romskiej bezpośrednio zaangażowanej przy realizacji zadania (liczba osób),
4. deklarowany, procentowy udział środków własnych, w stosunku do całości kosztów realizacji zadania,
5. efektywność realizowanego zadania (spodziewane efekty w stosunku do planowanych kosztów),
6. dotychczasowe doświadczenia wnioskodawców w realizacji podobnych zadań oraz wcześniejszy sposób realizacji przez wnioskodawców podobnych zadań,
7. pozyskani partnerzy i udział środków ze źródeł pozarządowych,
8. długofalowe efekty realizowanego zadania (w przypadku zadań realizowanych w sposób ciągły).

IV. Preferencje, które będą brane pod uwagę przy podziale środków:

W trakcie oceny wniosków składanych w ramach Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce preferowane będą następujące zadania:

1. z dziedziny edukacji,
2. wskazujące na istnienie długofalowej strategii poprawy sytuacji społeczności romskiej na terenie objętym realizacją zadania,
3. realizowane wspólnie z przedstawicielami społeczności romskiej (np. przez jednostkę samorządu terytorialnego i organizację romską) i gwarantujące aktywny i konkretnie opisany we wniosku udział społeczności romskiej (w miarę możliwości proponuje się zawieranie pisemnych porozumień o współpracy),
4. gwarantujące zaangażowanie własnych środków finansowych i rzeczowych wnioskodawcy oraz środków z innych źródeł pozabudżetowych.

V. Uwagi dotyczące przygotowania wniosków

1. Każdy projekt powinien obejmować jedno zadanie i musi zostać zgłoszony na odrębnym formularzu. Niedopuszczalne jest umieszczenie na jednym formularzu kilku różnych projektów nawet wówczas, gdy realizowane są one w ramach jednej dziedziny (przykładowo – innymi projektami są zakup podręczników, zakup wyposażenia świetlicy integracyjnej, dofinansowanie udziału uczniów w „zielonych szkołach” – powinny one zostać złożone na trzech odrębnych formularzach).
2. Projekty powinny obejmować realizację zadań wynikających z Programu.
3. Przy tworzeniu wniosków należy pamiętać o konsultacjach z przedstawicielami społeczności romskich i o kontynuacji tej współpracy w trakcie realizacji zadania. Konsultacje takie powinny być także przeprowadzane przez urzędy wojewódzkie przed przesłaniem wniosków do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
4. Należy pamiętać, że do kategorii partnerzy należą także media lokalne. Współpraca z nimi może być pomocna przy propagowaniu i monitorowaniu działań podjętych w ramach Programu. Do tej kategorii należeć również będą inne podmioty biorące udział w realizacji zadania (organizacje pozarządowe, placówki oświatowe i naukowe, związki wyznaniowe itp.).
5. Przy wypełnianiu wniosku, szczególną uwagę należy zwrócić na pełne i wyczerpujące opisanie zadania, zarówno pod względem rachunkowym - przy kalkulacji kosztów (tam gdzie jest to możliwe należy podać je z podziałem na miesięczne wydatki) jak i merytorycznym. W przypadku zadań, które wymagają finansowania ze środków Programu zatrudnienia osób bardzo istotne jest opisanie stanowiska pracy (proponowanego zakresu obowiązków, wymiaru czasu pracy) oraz kwalifikacji i doświadczenia zawodowego (wykaz poprzednich miejsc pracy) tych osób.
6. UWAGA! W przypadku podmiotów – organów prowadzących szkoły, do których uczęszczają uczniowie romscy – konieczne jest ścisłe wypełnienie obowiązku umieszczenia w formularzu informacji o pozyskiwanej zwiększonej subwencji oświatowej dla szkół organizujących dodatkowe zadania edukacyjne dla uczniów romskich. Niezbędne jest poinformowanie o kwocie tej subwencji oraz o sposobie jej wydatkowania, ewentualnie poinformowanie o przyczynach niepozyskiwania subwencji.
   Przez dodatkowe zadania edukacyjne dla uczniów romskich należy rozumieć m.in.:

• zatrudnianie asystentów edukacji romskiej i nauczycieli wspomagających edukację romską,
• prowadzenie zajęć wyrównawczych oraz rewalidacyjnych (kompensacyjnych, korekcyjnych, dydaktyczno-wyrównawczych, psychoterapeutycznych, logopedycznych oraz innych zajęć wspomagających rozwój dziecka, zgodnie z indywidualnymi potrzebami uczniów),
• organizację zajęć rozwijających oraz służących podtrzymywaniu tożsamości etnicznej uczniów romskich (np. języka romskiego, muzycznych, plastycznych, teatralnych, sportowych i innych),
• organizowanie i finansowanie udziału uczniów romskich w zajęciach integracyjnych i socjalizacyjnych (np. wyjścia do kin, teatrów, muzeów, udział w wycieczkach, imprezach klasowych i szkolnych, turnusach rehabilitacyjnych i inne),
• zatrudnienie instruktorów i opiekunów organizujących zajęcia dodatkowe dla uczniów romskich oraz prowadzących romskie zespoły folklorystyczne.

Finansowanie ww. dodatkowych zadań ze środków Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy jednostki samorządu terytorialnego lub podległe im placówki wykażą i uzasadnią, że pozyskiwana zwiększona część oświatowa subwencji ogólnej jest niewystarczająca.

7. Szczegółowy opis projektu powinien zawierać informację o ewentualnym zamiarze ubiegania się wnioskodawcy o środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2007 – 2013, ze szczególnym uwzględnieniem planów wnioskodawcy dotyczących ubiegania się o środki z tzw. „komponentu romskiego”, wdrażanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Sugerowane jest, aby te działania, które w swoim zakresie mieszczą się w celach określonych przez komponent romski PO KL, a dotychczas finansowane były ze środków Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce – stały się podstawą wniosków przygotowywanych w ramach procedury „komponentu romskiego” PO KL.

VI. Weryfikacja dysponowania dotacją za rok 2009

Nad prawidłowym rozdysponowywaniem i wydatkowaniem środków budżetowych nadzór sprawuje właściwy wojewoda. Podmioty realizujące zadania dofinansowywane ze środków Programu w roku 2009 składają, do dnia 31 stycznia 2010 r., sprawozdania finansowe i merytoryczne. Obowiązek przekazania sprawozdania merytorycznego spoczywa na wszystkich uczestnikach Programu – niezależnie od źródła finansowania i zasięgu projektu. Sprawozdanie merytoryczne przekazywane jest wojewodzie właściwemu ze względu na obszar realizacji zadania, a w przypadku zadań o znaczeniu i zasięgu ponadregionalnym – wojewodzie właściwemu ze względu na siedzibę organizacji realizującej zadanie.
Wojewodowie, w terminie do dnia 28 lutego 2010 r., przesyłają do MSWiA sprawozdania zbiorcze dotyczące realizacji w 2009 r. zadań Programu na terenie podległych im województw (w części dotyczącej zadań z dziedziny EDUKACJA uzgodnione z wojewódzkim kuratorem oświaty). Sprawozdania te powinny zawierać informacje na temat wszystkich zadań Programu realizowanych na terenie województwa – niezależnie od źródeł ich finansowania. Sprawozdania składane są do MSWiA wyłącznie w wersji elektronicznej za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej znajdującej się na platformie ePUAP (Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej), z wykorzystaniem wzoru pisma w postaci elektronicznej i załączonych formularzy sprawozdania. Platforma dostępna jest z pozycji strony internetowej www.epuap.gov.pl.
Centralna oraz wojewódzka administracja rządowa może w każdym momencie realizacji projektu zwrócić się do podmiotu realizującego o przedstawienie informacji o stanie zaawansowania prac, efektach lub przeprowadzić własną kontrolę realizacji projektu.