Współpraca wielostronna
NCBR uczestniczy w organizacji konkursów na międzynarodowe projekty badawcze lub badawczo-rozwojowe i finansuje polskie podmioty realizujące międzynarodowe projekty poprzez udział w inicjatywach współpracy wielostronnej.
Poniżej przedstawiamy opis działań realizowanych przez NCBR w ramch współpracy wielostronnej.
Inicjatywy programów UE (FP i i FP 7)
Formuła programów grupy ERA-NET/ERA-NET+, opierająca się na realizacji wspólnotowego celu utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area – ERA), zakłada łączenie potencjału finansowego i naukowego państw członkowskich na rzecz podniesienia konkurencyjności europejskiej gospodarki. Uczestnikami tych przedsięwzięć są instytucje realizujące programy finansowania badań naukowych w poszczególnych państwach europejskich, np. ministerstwa, agencje finansujące projekty badawcze, rady ds. nauki. Rolą NCBR jest nawiązywanie współpracy i udział w projektach ERA-NET, w ramach których organizowane są międzynarodowe konkursy na projekty badawcze i badawczo-rozwojowe finansowane ze środków krajowych. Obecnie większość programów została zakończona.
Inicjatywy Programu Horyzont 2020
Era-Net CO-FUND
Era-Net CO-FUND to formuła programu w ramach Horyzont 2020. Głównym działaniem w ramach ERA-NET Cofund jest ogłoszenie międzynarodowego konkursu współfinansowanego przez Komisję Europejską. Ponadto, w ramach ERA-NET Cofund, kraje członkowskie mogą podejmować inne wspólne działania, takie jak organizacja międzynarodowych konkursów na projekty badawcze bez wsparcia Komisji Europejskiej.
Wspólne Programy Europejskie (European Joint Programmes - EJP)
Wspólne Programy Europejskie (EJP Cofund) w ramach programu „Horyzont 2020” to działania, których celem jest wspieranie skoordynowanych krajowych programów badań i innowacji. Głównym zamysłem jest przyciągnięcie i połączenie masy krytycznej zasobów krajowych w zakresie celów i wyzwań programu „Horyzont 2020”. EJP Cofund umożliwia realizację wspólnego programu działań, począwszy od projektów badawczych i innowacyjnych, poprzez szkolenia, aż po koordynację i tworzenie sieci. Wspiera bezpośrednie działania konsorcjów i/lub (pojedyncze lub wielokrotne) nabory wniosków o wsparcie finansowe dla stron trzecich.
Inicjatywy Wspólnego Programowania (Joint Programming Initiatives - JPI)
Celem Inicjatyw Wspólnego Programowania (JPI) jest współpraca państw członkowskich w obszarze prac B+R, która polega na podejmowaniu wspólnych działań, w tym badań naukowych, w obszarach kluczowych dla Europy. Tematykę i zakres danej inicjatywy określa dokument zwany Strategicznym Programem Badawczym (Strategic Research Agenda-SRA). W ramach inicjatyw ogłaszane są wspólne konkursy, w ramach których projekty są finansowane ze środków wniesionych przez kraje w nim uczestniczące.
Wspólne przedsięwzięcia (Joint Undertaking)
Wspólne Przedsięwzięcie (Joint Undertaking - JU) jest publiczno-prywatnym partnerstwem zawartym pomiędzy: Komisją Europejską, państwami członkowskimi oraz stowarzyszeniem przemysłowym. NCBR reprezentuje Polskę jako agencja wykonawcza i współfinansuje udział polskich podmiotów w projektach wyłonionych w konkursach organizowanych przez JU lub – w przypadku Wspólnych Programów – powołaną do tego celu organizację (np. stowarzyszenie).
AAL
Program Active and Assisted Living Programme (dalej AAL) to program badawczo-rozwojowy, który wspiera projekty wykorzystujące technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) by poprawić jakość życia ludzi starszych. Celem głównym programu jest wsparcie tworzenia innowacyjnych produktów, usług i systemów opartych na technologiach informacyjno–komunikacyjnych (ICT), by zapewnić komfortowe funkcjonowanie ludzi starszych poprzez: przedłużenie okresu, w którym ludzie ci mogą żyć w lepszych warunkach poprzez zwiększenie ich samodzielności, pewności siebie oraz mobilności, pomoc w zachowaniu dobrego stanu zdrowia i samodzielnego funkcjonowania, promocję lepszego i zdrowszego trybu życia, pomoc opiekunom, rodzinom i organizacjom opiekuńczym, pobudzanie efektywności i produktywności wykorzystywanych zasobów w starzejących się społecznościach.
BONUS
Międzynarodowy Program BONUS-185 współfinansowany przez Unię Europejską oraz krajowe organizację finansujące badania (w proporcji 50/50) stanowi kontynuację i rozwinięcie wcześniejszych działań dotyczących problemów przyrodniczych, ochrony ekosystemu morskiego, rybołówstwa, turystyki, transportu, planowania przestrzennego i zarządzania zasobami Morza Bałtyckiego. Uczestnikami Programu są wszystkie kraje leżące nad Bałtykiem.
Dowiedz się więcej
EUROSTARS
EUROSTARS 2 jest kontynuacją programu EUROSTARS, tj. programu Inicjatywy EUREKA i Unii Europejskiej, realizowanego w oparciu o art. 185 Traktatu Europejskiego, którego celem jest wspieranie projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące badania. Czynnikiem wyróżniającym EUROSTARS w stosunku do innych programów jest konieczność wdrożenia rezultatów projektu w okresie 2 lat od jego zakończenia. Program EUROSTARS 2 jest realizowany w latach 2014-2020.
Teaming for Excellence
Teaming to jeden z instrumentów programu Horyzont 2020, który ma na celu utworzenie nowych (lub istotną modernizację istniejących) centrów doskonałości (CoE) poprzez partnerstwo krajowych jednostek badawczych z partnerami zagranicznymi.
Partnerstwa Programu Horyzont Europa i EURATOM
Jednym z instrumentów programu Horyzont Europa będą partnerstwa państw europejskich i Komisji Europejskiej, które poprzez wspólne finansowanie badań i innowacji w kluczowych dla Unii Europejskiej obszarach, mają przyczynić się do wspólnego wysiłku na rzecz sprostania globalnym wyzwaniom. Program Horyzont Europa wprowadza strategiczne, spójne i ukierunkowane na rezultaty podejście do partnerstw europejskich. Oczekuje się, że partnerstwa wniosą znaczący wkład w realizację priorytetów Unii i przyczynią się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Partnerstwa są tworzone na podstawie Strategic Research and Innovation Agenda, tak aby osiągnąć synergię z innymi programami UE oraz krajów członkowskich.
Zamiast dotychczasowych programów, które funkcjonowały w ramach Programu Horyzont 2020 i poprzednich programów ramowych, powstaną trzy rodzaje partnerstw:
Współprogramowane partnerstwa europejskie (Co-funded European Partnerships)
Partnerstwo publiczno-prywatne – pomiędzy Komisją Europejską a stowarzyszeniami reprezentującymi zainteresowane strony w określonych dziedzinach i działające na podstawie porozumienia. Stronami partnerstwa są najczęściej KE i stowarzyszenia branżowe (w danej dziedzinie), zrzeszające interesariuszy (zarówno podmioty prywatne, jak i podmioty publiczne). Agenda badawcza Partnerstwa jest realizowana poprzez tematy wpisane do Programów Pracy w ramach poszczególnych klastrów.
Współfinansowane partnerstwa europejskie (Co-financed European Partnerships)
Partnerstwo publiczno-publiczne – pomiędzy Komisją Europejską a agencją finansującą badania w danym kraju członkowskim lub stowarzyszonym (najczęściej) i działające na podstawie umowy o dotację/grant pomiędzy Komisją Europejską a konsorcjum partnerów, które skupia krajowe i regionalne programy finansowania dotyczące danego tematu. Stronami partnerstwa jest KE i podmioty z poszczególnych krajów członkowskich/lub stowarzyszonych współfinansujące beneficjentów ze swoich krajów. Agenda badawcza realizowana poprzez konkursy organizowane przez międzynarodowe konsorcjum implementujące grant z KE przeznaczony na ten cel. Konkursy ogłaszane są przez partnerów z konsorcjum – są to wspólne międzynarodowe konkursy na wykonanie prac B+R+I. Wspólne programy muszą określać cele, kluczowe wskaźniki wpływu oraz produkty, które mają zostać osiągnięte, w oparciu o zaangażowanie finansowe partnerów.
Instytucjonalne (Institutionalised European Partnerships)
Istnieją dwa rodzaje Partnerstw instytucjonalnych, zwanych też wspólnymi przedsięwzięciami (Joint Undertaking – JU):
- publiczno-prywatne (PP: KE – podmioty prywatne)
- publiczno-publiczno-prywatne (PPP: KE – MS/AC – podmioty prywatne).
Tego typu partnerstwa opierają się na decyzji Rady i Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 185 lub 187 TFUE (Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej).Ten typ partnerstwa obejmuje również wspólnoty wiedzy i innowacji EIT, zgodnie z rozporządzeniem o EIT (EIT Regulation) oraz Strategiczną Agendą Innowacji (EIT Strategic Innovation Agenda – SIA). Instytucjonalne partnerstwa europejskie tworzone są w strategicznych obszarach badań i innowacji. Obejmują najczęściej programy badawcze i innowacyjne podejmowane przez kilka lub kilkanaście państw członkowskich, publiczno-prywatnych. Wymaga zaangażowania finansowego: PPP – MS/AC współfinansują konkursy organizowane przez JU; PP – podmioty prywatne współfinansują konkursy organizowane przez JU.
Rolą NCBR będzie koordynacja udziału Polski w partnerstwach, a w tym w szczególności w międzynarodowych konkursach na projekty badawcze i finansowanie polskich podmiotów aplikujących o środki w ramach tych konkursów.
Partnerstwa, w których będą organizowane konkursy na międzynarodowe projekty B+R:
Clean Energy Transition Partnership (CETP)
Partnerstwo na rzecz transformacji energetycznej (CETP) ma na celu wzmocnienie procesu transformacji energetycznej UE i dzięki perspektywie badań naukowych i innowacji, przyczynienie się do celu, jakim jest przekształcenie Europy w pierwszy neutralny dla klimatu kontynent do roku 2050. Aby osiągnąć ten ambitny cel, Europa musi rozpocząć proces transformacji zarówno systemu energetycznego i technologii wspierających, jak i społeczeństwa. Do takiej zmiany niezbędne są czyste technologie energetyczne oraz innowacje systemowe. Partnerstwo bazuje na dotychczasowych inicjatywach, m.in. ERA-Net SmartGridPlus, ERA-Net SG+ REGSYS, Solar-ERA.NET1, Solar-ERA.NET2, DemoWind, DemoWind2, ERA-Net GEOTHERMICA, BESTF3, ACT, CSP. Planowany budżet NCBR dla partnerstwa to 21 mln euro na lata 2021-27.
Driving Urban Transition (DUT)
Partnerstwo DUT będzie wspomagać walkę z wyzwaniami z jakimi mierzą się miasta. Umożliwi władzom lokalnym i gminom, biznesowi i obywatelom przekształcenie globalnych strategii w lokalne działania. Będzie rozwijać umiejętności i narzędzia, aby dokonać pilnych i potrzebnych zmian w miastach. Do partnerstwa DUT przystąpiło ponad 20 krajów. Budżet NCBR na finansowanie projektów badawczo-rozwojowych wyłonionych w ramach konkursów ogłaszanych przez partnerstwo to 10 mln euro na lata 2021-27.
Key Digital Technologies
Partnerstwo o nazwie Kluczowe Technologie Cyfrowe będzie kontynuowało działania ECSEL JU (Electronic Components and Systems for European Leadership – Joint Undertaking), prowadzone w branży komponentów i systemów elektronicznych. Jego cele to wzmocnienie niezależności technologicznej Europy i wspieranie digitalizacji gospodarki. Planowany budżet NCBR to 10,5 mln euro na lata 2021-27.
Innovative SMEs
Partnerstwo Innovative SMEs jest bezpośrednim następcą programów Eurostars-1 i Eurostars-2. W ostatniej dekadzie NCBR podpisało 53 umowy o dofinansowanie projektów w ramach programów Eurostars-1 (do 2014 r.) i Eurostars-2 (2015-2021 r.), o łącznej kwocie przyznanego dofinansowania równej 50 590 639,12 zł. Podobnie jak program Eurostars, również nowe partnerstwo jest skierowane wyłącznie do MŚP. Wyróżnia się prorynkowością, gdyż projekty mogą trwać maksymalnie 3 lata, a w ciągu 2 lat od ich zakończenia, osiągnięte rezultaty powinny trafić na rynek. W przypadku projektów o tematyce medycznej, w ciągu 2 lat od ich zakończenia powinny rozpocząć się testy kliniczne. Eurostars-2 był jednym z najbardziej popularnych programów w międzynarodowym portfelu NCBR. Planowany budżet NCBR to 30 mln euro na lata 2021-27.
EuroHPC
Celem Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali (European High Performance Computing Joint Undertaking) jest opracowanie, uruchomienie, rozszerzanie i utrzymywanie w UE przodującego w skali światowej, sfederowanego, bezpiecznego i hiperpołączonego ekosystemu infrastruktury obliczeń superkomputerowych, obliczeń kwantowych, usług i danych. Zgodnie z rozporządzeniem można będzie kontynuować działania w ramach istniejącego wspólnego przedsięwzięcia EuroHPC, ustanowionego w październiku 2018 r., łącząc środki przekazywane przez UE, 27 państw członkowskich, 6 innych państw i dwóch prywatnych uczestników: European Technology Platform for HPC i stowarzyszenie Big Data Value Association. Obliczenia wielkiej skali odnoszą się do systemów obliczeniowych („superkomputerów”) o bardzo dużej mocy obliczeniowej, które są w stanie rozwiązywać wyjątkowo złożone i trudne problemy. Dzięki nim kluczowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja, analityka danych i cyberbezpieczeństwo, mogą wykorzystywać olbrzymi potencjał gospodarki opartej na technologii dużych zbiorów danych. Planowany budżet NCBR to 5 mln euro na lata 2021-27.
Transforming health and care systems (THCS)
Celem partnerstwa na rzecz transformacji systemów opieki zdrowotnej i opieki społecznej (THCS) jest utrzymanie i poprawa zdrowia obywateli w Europie poprzez wsparcie transformacji systemów opieki zdrowotnej i społecznej. Zostanie to osiągnięte poprzez objęcie przez zadania partnerstwa całego cyklu wiedzy i innowacji, od badań podstawowych po badania wdrożeniowe, rozwój eksperymentalny i innowacje oraz zaangażowanie wszystkich zainteresowanych uczestników. Cele partnerstwa mają być przełożone na skoordynowaną realizację działań i skutkować wdrożeniem ich do systemu. Wizja partnerstwa THCS zgodna jest z priorytetami politycznymi Unii Europejskiej i ma przyczynić się do osiągnięcia celów wyznaczonych przez Komisję Europejską na nadchodzące lata. Planowany budżet NCBR to 10 mln euro na lata 2021-27.
ERA4Health
Partnerstwo ERA4HEALTH jest wiodącą europejską inicjatywą na rzecz elastycznego wspólnego przygotowania programów badawczych i innowacyjnych związanych ze zdrowiem. W Partnerstwo będzie zaangażowanych kilkanaście różnego typu europejskich organizacji finansujących B+R+I. Formalne rozpoczęcie jest przewidziane pod koniec 2022 r. Partnerstwo będzie składało się z 2 faz. Faza I potrwa 2 lata, po czym Komitet ds. Programu Zdrowia zdecyduje, na podstawie wcześniej ustalonych obiektywnych kryteriów, czy partnerstwo powinno zakończyć się lub przejść do fazy II obejmującej 5 lat. Faza I tematycznie będzie stanowić przedłużenie dotychczas realizowanych w NCBR inicjatyw międzynarodowych finansowanych w ramach Horyzontu 2020 w dziedzinie zdrowia: ERA-NET on Cardiovascular Diseases (ERA-CVD), ERA-NET on Nanomedicine (EuroNanoMed), ERA-NET on Translational Cancer Research (Transcan) oraz JPI a Healthy Diet for a Healthy Life (HDHL). Faza II będzie natomiast obejmowała niekomercyjne badania kliniczne (investigator-initiated clinical studies - IICSs). Budżet NCBR wynosi 30 mln euro na lata 2021-27.
Water4All
Water4All jest jednym z ośmiu partnerstw europejskich zaproponowanych w ramach Klastra 6 „Żywność, Biogospodarka, Zasoby Naturalne, Rolnictwo i Środowisko” Horyzontu Europa, przyszłego Programu Ramowego Badań i Innowacji, Horyzont Europa. Partnerstwa europejskie zostały określone jako część pierwszego planowania strategicznego programu „Horyzont Europa” (2021–2024), aby odegrać kluczową rolę w rozwiązywaniu złożonych wyzwań gospodarczych i społecznych oraz przyczynić się do realizacji kilku kluczowych priorytetów Komisji, w szczególności europejskiego Zielonego Ładu. Water4All – Water Security for the Planet ma na celu zapewnienie wszystkim obywatelom UE bezpieczeństwa wodnego w perspektywie długoterminowej. W ramach partnerstwa będą corocznie ogłaszane konkursy na międzynarodowe projekty B+R. Budżet NCBR na finansowanie projektów badawczo-rozwojowych wyłonionych w ramach konkursów ogłaszanych przez partnerstwo to 8 mln euro na lata 2021-27.
The Sustainable Blue Economy
Partnerstwo The Sustainable Blue Economy ma za zadanie wspierać transformację europejskiej gospodarki oceanicznej działając na rzecz europejskich mórz i oceanów w kierunku zrównoważonej, zdrowej i produktywnej europejskiej gospodarki oceanicznej oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Realizacja priorytetów partnerstwa poprzez ujednolicenie krajowych, regionalnych i unijnych priorytetów w zakresie badań naukowych, innowacji i ich zarządzania oraz zbliżenie nauki, przemysłu i społeczeństwa ma za zadanie pozyskiwać niezbędną wiedzę i bazujące na niej rozwiązania oraz prowadzić do skutecznej realizacji polityk krajowych i UE (m.in. MSFD, Zielony Ład). Budżet NCBR na finansowanie projektów badawczo-rozwojowych wyłonionych w ramach konkursów ogłaszanych przez partnerstwo to 7 mln euro na lata 2021-27.
PIANOFORTE - europejskie partnerstwo w zakresie ochrony przed promieniowaniem i wykrywania promieniowania jonizującego (Radiation protection)
Celem Partnerstwa PIANOFORTE jest konsolidacja europejskiej społeczności badawczej w dziedzinie ochrony przed promieniowaniem. Celem Partnerstwa będzie wsparcie władz zarówno UE jak i krajowych oraz zapewnienie postępu dzięki nowej wiedzy, metodom i technologiom w celu wyeliminowania obecnych luk w zakresie ochrony przed promieniowaniem w tym diagnostyce i leczeniu raka. NCBR będzie koordynował realizację WP 7 poświęconego ogłoszeniu i przeprowadzeniu 3 międzynarodowych konkursów na projekty B+R w zakresie ochrony radiologicznej.
European Partnership on Rare Diseases
Europejski Wspólny Program ds. Chorób Rzadkich (EJP RD) zrzesza ponad 130 instytucji (w tym wszystkie 24 Europejskie Sieci Referencyjne) z 35 krajów - 26 państw członkowskich UE oraz 7 krajów stowarzyszonych (Armenia, Gruzja, Izrael, Norwegia, Serbia, Szwajcaria, Turcja) oraz Wielką Brytanię i Kanadę.
Celem działania jest stworzenie kompleksowego, zrównoważonego ekosystemu umożliwiającego zbudowanie powiązań pomiędzy badaniami naukowymi, służbą zdrowia i innowacjami medycznymi. Na działania związane z tym partnerstwem NCBR zaplanował budżet w wysokości 8 mln EUR na 7 lat partnerstwa.
European Partnership for Personalised Medicine (PerMed)
PE PerMed jest jednym z europejskich partnerstw w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu "Horyzont Europa", którego celem jest maksymalizacja korzyści płynących z podejścia opartego na medycynie spersonalizowanej. Wizja europejskiego partnerstwa na rzecz medycyny spersonalizowanej, przedstawiona w projekcie wniosku to poprawa wyników zdrowotnych w ramach zrównoważonych systemów opieki zdrowotnej poprzez badania oraz rozwój i wdrażanie spersonalizowanych podejść medycznych z korzyścią dla pacjentów, obywateli i społeczeństwa. Partnerstwo bazuje na doświadczeniach i rezultatach ERA PerMed oraz ICPerMed. Budżet NCBR to 8 mln EUR na 7 lat partnerstwa.
Inne inicjatywy wielostronne
CORNET
Inicjatywa CORNET (z ang. COllective Research NETworking) jest programem wsparcia badań branżowych, w którym szczególnie uwzględnia się rolę małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsięwzięcie polega na współpracy międzynarodowej instytucji zarządzających i finansujących badania branżowe. Celem przedsięwzięcia jest promowanie ścisłej współpracy pomiędzy zaangażowanymi podmiotami (narodowymi/regionalnymi ministerstwami i agencjami) oraz stwarzanie możliwości finansowania ze źródeł publicznych (narodowych/regionalnych) badań na potrzeby konkretnych branż przemysłowych.
EIG CONCERT-Japan
4 kwietnia 2018 r. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju podpisało Memorandum o Współpracy pomiędzy instytucjami biorącymi udział w inicjatywie EIG CONCERT-Japan. EIG CONCERT-Japan jest międzynarodową wspólną inicjatywą wspierającą i rozwijającą współpracę w zakresie nauki, technologii i innowacji (STI) między krajami europejskimi a Japonią.
KONNECT
Inicjatywa KONNECT (Strengthening STI Cooperation between the EU and Korea, Promoting Innovation and the Enhancement of Communication for Technology-related Policy Dialogue) ma na celu zacieśnienie współpracy w dziedzinie nauki, technologii i innowacji (STI) pomiędzy Republiką Korei a Europą. Inicjatywa KONNECT jest kontynuacją wcześniejszych działań ukierunkowanych na współpracę z Koreą, m.in. inicjatywy KORANET.
Współpraca państw V4 – Japonia
We wrześniu 2014 r. zostało podpisanie Memorandum o Współpracy pomiędzy instytucjami finansującymi badania naukowe z krajów Grupy Wyszehradzkiej i Japonii. Celem porozumienia jest wzmocnienie i promocja współpracy w zakresie badań i rozwoju oraz innowacyjności poprzez finansowanie wspólnych projektów.
Współpraca państw V4 – Korea
W grudniu 2015 r. zostało podpisane Memorandum o Współpracy pomiędzy instytucjami finansującymi badania naukowe z krajów Grupy Wyszehradzkiej (Polska, Republika Czeska, Słowacja, Węgry) i Republiki Korei. Celem tej inicjatywy jest rozwój współpracy w obszarze nauki i technologii oraz innowacyjności poprzez finansowanie wspólnych projektów.
EUREKA
Celem inicjatywy EUREKA jest zwiększanie nowoczesności, produktywności i konkurencyjności przemysłu europejskiego. W jej ramach finansowane są projekty realizowane przez co najmniej dwóch partnerów z dwóch różnych państw członkowskich, ukierunkowane na opracowanie i wdrożenie lub znaczące ulepszenie istniejącej technologii produkcyjnej, wdrożenie nowego produktu lub usługi.