Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Krakowie

Wydaje się, że o szkodliwości palenia papierosów powiedziano już wszystko, a jednak nadal palenie papierosów jest w czołówce przyczyn chorób i zgonów wśród ludzi.
Jeszcze zbyt wiele osób pali papierosy… Dlaczego mimo powszechnej wiedzy, wielu kampanii o negatywnych skutkach palenia, chorób i śmierci bliskich znaczna część osób palących nie potrafi rozstać się z nałogiem? Co daje nikotyna, dlaczego sięgamy po pierwszego papierosa?

Duża część dzieci i młodzieży dba o swoje zdrowie, wygląd i kondycję. Ma świadomość jak odżywianie i aktywność wpływa na ich życie, niestety części z nich sięga po papierosa… Dlaczego? Z ciekawości, za namową rówieśników, chęci zaimponowania innym - pokazania, że są dorośli, to również rodzaj buntu się wobec zakazów świata dorosłych. Młodzież nie ma jednak świadomości, co tak naprawdę pali. Nie wiedzą, że papieros, oprócz tytoniu, zawiera metale ciężkie, aceton, cyjanowodór, czad czy kadm. Organizm dziecka szybko uzależnia się od dawek nikotyny, a także od samej czynności palenia. Pojawia się jednocześnie uzależnienie behawioralne –  przymus „robienia czegoś z rękoma”. Mimo wiedzy, że mogą zachorować między innymi na raka płuc, astmę, czy, że palenie papierosów może spowodować spadek libido – wszystko to dla młodych ludzi wydaje perspektywą bardzo odległą. Eksperymenty z nikotyną w szybkim czasie mogą stać się kosztowym, zarówno pod względem zdrowotnym jak i ekonomicznym uzależnieniem na całe życie.

Koszty zdrowotne palenia papierosów:

Negatywne skutki palenia papierosów dotyczą wszystkich, niezależnie od wieku. Powszechnie wiadomo, że regularne palenie papierosów zdecydowanie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc. Ryzyko nowotworu zależy od długości trwania nałogu i liczby palonych w ciągu dnia papierosów. Warto wspomnieć, że po zaprzestaniu palenia następuje powolny spadek ryzyka wystąpienia tego nowotworu.

Palenie powoduje też oczywiście pogorszenie się czynności płuc i wydatny spadek wydolności, co przekłada się na znacznie gorszą kondycję fizyczną. Zmniejszeniu ulega bowiem całkowita objętość płuc. Częściej następują infekcje dróg oddechowych, a przy grypie potencjalny okres powrotu do zdrowia mocno się wydłuża. Gorzej przebiegają też infekcje dróg oddechowych, np. zapalenie płuc bądź oskrzeli.

Dym tytoniowy uszkadza także oskrzela ponieważ znajdują się w nim substancje smoliste, szkodliwe, gorące gazy i inne związki, które stopniowo wyniszczają nabłonek oskrzeli. Substancje zawarte w dymie przyczyniają się do przerostu gruczołów śluzowych błony śluzowej oskrzeli, przez co zwiększa się wydzielanie śluzu. Następstwem tego jest nieustanny kaszel i odksztuszanie plwociny. Dym wywołuje także obrzęki dróg oddechowych, co sprzyja nasilonemu chrapaniu i podwyższeniu ryzyka bezdechu sennego.

Na szczęście skutki uboczne palenia są w znacznym stopniu odwracalne. Pierwsze korzystne zmiany zachodzą już kilka godzin po wypaleniu ostatniego papierosa!. Zmysły smaku i węchu po kilku dniach również ulegają poprawie można także zaobserwować poprawę kondycji fizycznej.

Po rzuceniu palenia poprawia się stan skóry, między innymi dlatego, że komórki są lepiej zaopatrywane w tlen, a jednocześnie na ich struktury przestają działać toksyczne substancje zawarte w dymie papierosowym.

Rzucenie palenia ma także duży wymiar psychologiczny odzyskujemy kontrolę nad własnymi zachowaniami, poczucie wolności od nałogu, bo nie odczuwamy przymusu sięgania po nikotynę.

Złe skutki palenia papierosów praktycznie ustępują w całości po 15 latach od wypalenia ostatniego papierosa – nawet ryzyko zachorowania na raka płuc jest wówczas na równie niskim poziomie, co u osoby niepalącej.

Nie bez znaczenia są korzyści materialne. Jeżeli palimy jedną paczkę dziennie, płacimy średnio 15 zł to w miesiącu koszt wzrasta do 450 zł, a to już znaczna suma, którą możemy przeznaczyć na zakup np. ekskluzywnych perfum, których zapach zastąpi nieprzyjemną woń dymu papierosowego.

A gdybyśmy przeliczyli te oszczędności na 5 lat. Po 5 latach od rzucenia palenia oszczędzimy ok 27 tysięcy. To może zmiana samochodu? Albo remont w domu? Prawda, że się opłaca?

Światowy Dzień Rzucania Palenia to dobry moment by podjąć ważną decyzję  - rzucam palenie dziś!

Bibliografia:

Zieliński J.: Obciążenia wynikające z palenia tytoniu. Pneumonol. Alergol. Pol. 2008; 76: 170–173.

Czechowska G., Mądro A., Kozicka M., Słomka M. Receptorowe mechanizmy uzależnienia od nikotyny. Probl Hig Epidemiol 2007, 88 (sup. 3)

Szwed A. Ocena stopnia motywacji i uzależnienia od nikotyny u palaczy podejmujących próbę zerwania z nałogiem. Pneumonol. Alergol. Pol. 2012; 80, 6: 516-522.

Wierzejska R., Jarosz M. Palenie tytoniu. Problem zdrowotny i społeczny. Żywienie Człowieka i Metabolizm 2010. XXXVII, nr 2.

Zgliczyński WS. Palenie tytoniu w Polsce. Infos 2017,