Historia służb sanitarnych w powiecie działdowskim
W 2019 r. przypada jubileusz 100-lecia służb sanitarnych i 65-lecia istnienia Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Historia służb sanitarnych w Polsce rozpoczęła się po zakończeniu I Wojny Światowej wraz z uchwaleniem Zasadniczej Ustawy Sanitarnej z dnia 19 lipca 1919 r. W tym samym roku powstał Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny w Warszawie, który w 1923 r. zmienił nazwę na Państwowy Zakład Higieny. W 1920 r. utworzony został urząd Naczelnego Nadzwyczajnego Komisarza do spraw walki z epidemiami, które szerzyły się po zakończeniu I Wojny Światowej. Urząd ten został ponownie powołany po zakończeniu II Wojny Światowej.
W powiecie działdowskim służby sanitarne działają od 1945 r. W lipcu tego roku
Albin Jastrzębowski zorganizował, zatrudniającą na początku 6 osób, Powiatową Kolumnę Sanitarną, którą kierował do 1951 r. Siedziba Powiatowej Kolumny Sanitarnej mieściła się
w Działdowie przy pl. Biedrawy w budynku Parafii Ewangelickiej. W latach 1952-1953 kierownikiem Powiatowej Kolumny Sanitarnej był Leon Bieńkowski, następnie funkcję tę pełnili Sergiusz Zieliński (1953-1955) i Józef Kleniewski (1955-1956). W tym okresie liczba pracowników wzrosła do 10 osób. Państwowa Inspekcja Sanitarna została powołana na mocy dekretu z dnia 14 sierpnia 1954 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w 1956 r. na bazie Powiatowej Kolumny Sanitarnej powstała w Działdowie Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna. Pierwszym Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
i dyrektorem Powiatowej Stacji został Arkadiusz Pułkownik, następnie funkcję tę pełnili: Henryk Kokosza (1963-1964 oraz 1965-1967), Franciszek Salwowski (1964-1965) i Adam Mazurek (1968-1975). Zatrudnienie zwiększyło się do 15 osób. W 1968 r. utworzono
3 laboratoria: badań bakteriologicznych, higieny żywienia i żywności oraz higieny komunalnej, a liczba pracowników wzrosła do 24 osób. Możliwość wykonywania badań laboratoryjnych przekładała się na poprawę skuteczności nadzoru sanitarnego. W 1975 r.
w wyniku zmian w podziale administracyjnym kraju Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna zmieniła nazwę na Terenową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną,
a Państwowym Terenowym Inspektorem Sanitarnym i dyrektorem Terenowej Stacji został Janusz Lis. Wkrótce zostało uruchomienie laboratorium higieny pracy. Liczba zatrudnionych wzrosła do 36 osób. Wszyscy pracownicy posiadali pełne kwalifikacje zawodowe.
Po wprowadzeniu zmian w podziale administracyjnym kraju w 1999 r. Terenowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna została ponownie przemianowana na Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną.
W związku z wprowadzeniem w Państwowej Inspekcji Sanitarnej Zintegrowanego Systemu Badań Laboratoryjnych od 01.01.2004 r. w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Działdowie zlikwidowane zostały laboratoria, jednak do końca 2009 r. wykonywane były badania monitoringowe zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Po odejściu na emeryturę Janusza Lisa od dnia od 01.11.2013 r. funkcję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i dyrektora pełni Grażyna Mówińska.
Siedziby służb sanitarnych mieściły się kolejno, w latach 1952-1967 w budynku Przychodni Obwodowej i Społecznym Ośrodku Kultury w Działdowie, w latach 1967–1985
w budynku przy pl. Biedrawy 1 oraz laboratoria przy ul. Wolności. W 1985 r. siedziba Terenowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej wraz z laboratoriami przeniesiona została do jednego budynku przy pl. Biedrawy 5.
W związku z koniecznością zapewnienia wysokiego poziomu realizacji działań kontrolnych, w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Działdowie wdrożono od 2004 r. system zarządzania jakością. Od 2005 r. Powiatowa Stacja była systematycznie remontowana, wyposażana w specjalistyczne urządzenia z systemami elektronicznego
i alarmowego powiadamiania oraz w sprzęt komputerowy, co umożliwiło dostosowanie realizacji zadań Inspekcji do stawianych przed nią celów. Aktualnie w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Działdowie pracuje 21 osób, wszyscy pracownicy posiadają wymagane wykształcenie i specjalizacje.
Obecnie zadania i zakres funkcjonowania służb sanitarnych reguluje ustawa z dnia
14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie, z którą Inspekcja została powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego. Zakres prowadzonego nadzoru nakierowany jest na ochronę zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych występujących m.in. w miejscu zamieszkania, pracy i wypoczynku, a także na zapobieganie oraz zwalczanie zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi i prowadzenie działalności zapobiegawczej w zakresie chorób zawodowych
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Działdowie jest organem rządowej administracji zespolonej w powiecie, co przekłada się na ścisłą współpracę z innymi służbami
i inspekcjami pozostającymi pod zwierzchnictwem Starosty Działdowskiego.
Istotnym dopełnieniem działań kontrolnych i nadzorczych jest prowadzenie edukacji zdrowotnej w celu ukształtowania właściwych postaw wobec zdrowia. Nasze działania skierowane są do osób w każdym wieku – zarówno dzieci, jak i młodzieży oraz osób dorosłych i seniorów.
Należy nadmienić, że działania podejmowane na rzecz bezpieczeństwa sanitarnego powiatu działdowskiego przyczyniły się m.in. do znacznego ograniczenia zachorowań
na choroby zakaźne, poprawy stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów, poprawy zaopatrzenia w wodę pitną dobrej jakości oraz warunków produkcji i sprzedaży żywności.
Z poważaniem
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny
w Działdowie
Grażyna Mówińska