Błonica
Błonica znana inaczej jako dyfteryt, krup lub dławiec, jest ostro przebiegającą chorobą zakaźną o ciężkim przebiegu. Wywoływana jest przez bakterie maczugowca błonicy (Corynebacterium diphteriae), które wytwarzają silną toksynę błoniczą. Okres wylęgania choroby wynosi od 1 do 7-10 dni, ale najczęściej jest to od 2 do 5 dni.
Do zakażenia błonicą dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt
z wydzielinami osoby chorej lub nosiciela oraz poprzez przedmioty codziennego użytku. Głównym źródłem zakażenia jest człowiek. Do zakażenia bakteriami wywołującymi błonicę może dojść także poprzez kontakt z zakażonymi zwierzętami, np. kotami, psami i końmi.
W typowych przypadkach, bakteria atakuje górne drogi oddechowe, najczęściej wywołuje zapalenie gardła i krtani. Możliwe jest również zapalenie skóry, spojówek lub narządów płciowych. Choroba rozpoczyna się gorączką, bólem gardła, trudnościami w połykaniu oraz powiększeniem węzłów chłonnych i powstawaniem silnie przylegających, szarych, półprzeźroczystych lub czarnych zmian martwiczych na migdałkach i błonie śluzowej gardła.
Toksyna błonicza może powodować zaburzenia pracy serca, a późnymi objawami działania toksyny na układ nerwowy są objawy porażenia np. podniebienia czy mięśni gałkoruchowych.
Bez leczenia niezwykle poważne i potencjalnie śmiertelne powikłania błonicy mogą obejmować: uduszenie, gdyż nieprawidłowa błona gardła utrudnia oddychanie , uszkodzenie serca, w tym zapalenie mięśnia sercowego lub zastoinową niewydolność serca oraz uszkodzenie nerek .
Ciężkie przypadki zachorowań mogą zakończyć się zgonami, które w przebiegu błonicy najczęściej spowodowane są niewydolnością oddechową lub krążenia.
Jedynym skutecznym sposobem zabezpieczenia się przed zachorowaniem na błonicę jest podanie szczepionki przeciwko tej chorobie.
W Polsce obowiązkiem szczepień przeciwko błonicy objęte są dzieci i młodzież w wieku od
2 miesiąca życia do ukończenia 19 r.ż. Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych każde dziecko powinno zostać zaszczepione 4 dawkami szczepionki w 2, 3-4 , 5
i 16-18 miesiącu życia (szczepienie podstawowe) oraz dawkami przypominającymi w 6,14
i 19 r.ż. Wykonanie pełnego cyklu szczepień zapewnia wysoką ochronę przed zachorowaniem.
Osobom dorosłym zaleca się wykonywanie co 10 lat szczepienia przeciw błonicy pojedynczą dawką przypominającą w połączeniu ze szczepieniem przeciwko tężcowi i krztuścowi.
Powszechne szczepienia przeciw błonicy są niezbędne, aby utrzymać wysoki poziom przeciwciał w całej populacji, gdyż choroba ta wciąż występuje endemicznie w wielu krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej, skąd może zostać zawleczona do Polski i innych krajów Europy.
Osoby dorosłe podróżujące do krajów występowania błonicy powinny rozważyć uzupełnienie szczepień przed wyjazdem. W tym celu należy skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej. Wizyta u tego specjalisty powinna odbyć się nie później niż 6-8 tyg. przed planowaną podróżą, co pozwoli na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.
Sytuacja epidemiologiczna błonicy na terenie Europy jest stabilna, przede wszystkim dzięki wysokiemu poziomowi zaszczepienia przeciwko tej chorobie populacji krajów UE. Obecnie przypadki błonicy w Europie występują sporadycznie i związane są głównie z zawleczeniami z krajów endemicznych.
|
Regiony |
Kraje |
|
Afryka |
Algieria, Angola, Egipt, Niger, Nigeria, Sudan, kraje Afryki Subsaharyjskiej |
|
Ameryka Południowa\i Środkowa |
Boliwia, Brazylia, Dominikana, Ekwador, Haiti, Kolumbia, Paragwaj |
|
Azja Centralna i Południowo-Wschodnia, południowa część Pacyfiku |
Afganistan, Bangladesz, Butan, Birma, Kambodża, Chiny, Indie, Indonezja, Laos, Malezja, Mongolia, Nepal, Pakistan, Papua Nowa Gwinea, Filipiny, Tajlandia, Wietnam |
|
Bliski i Środkowy Wschód |
Arabia Saudyjska, Iran, Irak, Jemen, Syria, Turcja |
Źródło: https://medycynatropikalna.pl/choroba/blonica ; https://www.gov.pl/web/gis/blonica https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/blonica/