Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii

26 czerwca jak co roku obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii. Celem tego wydarzenia jest zwrócenie uwagi na problem używania narkotyków. Święto to jest także okazją do uświadomienia osobom uzależnionym, że przy pomocy specjalistów i wsparciu bliskich osób możliwy jest powrót do życia bez narkotyków!

Według „Raportu o stanie narkomanii w Polsce 2020” Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom aż 5,4 % populacji Polaków w wieku 15-64 lat używa narkotyków, a najwyższy odsetek użytkowania obserwuje się u młodzieży i dorosłych w wieku 15-34 lat (1).

Uzależnienie od narkotyków, czyli tzw. narkomania prowadzi do ogólnego wyniszczenia organizmu – chorób psychicznych, somatycznych, a nawet do śmierci. Działanie narkotyków ma także wpływ na funkcjonowanie życia rodzinnego, środowiskowego oraz społecznego - prowadzi często do wykluczenia społecznego.

Najbardziej popularne i silnie uzależniające obecnie narkotyki na rynku to: marihuana, amfetamina, kokaina, LSD, heroina.

W dzisiejszych czasach zdobywanie środków psychoaktywnych nie jest trudne, i niestety młodzi ludzie coraz częściej po nie sięgają.

Przyczyn jest kilka m.in.:

- poczucie odrzucenia przez rówieśników, ale także nauczycieli, zwłaszcza kiedy dziecko

sprawia problemy wychowawcze, wymaga aby poświęcono mu więcej troski i uwagi,

odczuwa brak akceptacji,

- strach przed byciem outsiderem w grupie rówieśniczej,

- trudny okres dojrzewania, gdzie świat ideałów nastolatka zderza się z realnością, młody

człowiek często ma poczucie niemocy, zagubienia,

- ucieczka przed problemami, odpowiedzialnością,

- przeciążenie nauką, chęć sprostania wysokim wymaganiom rodziny, szkoły,

- ciekawość,

- niewielki lub całkowity brak wiedzy na temat skutków brania narkotyków.

Dorośli najczęściej używają narkotyków, ponieważ:

- pojawiają się problemy w rodzinie, w relacjach z partnerem/partnerką,

- ulegają wpływom rówieśników – chęć przynależenia do grupy,

- pragną osiągnąć jak najlepsze wyniki np. w pracy usiłując nadążyć za resztą otoczenia.

Jak chronić więc własne dzieci przed uzależnieniami od środków psychoaktywnych?

Nie ma gwarancji, ani recepty na to, że dziecko nie sięgnie po narkotyki, ale warto działać, rozmawiać, uświadamiać czym są narkotyki i jak są groźne. Mając świadomość, że na uzależnienie najbardziej podatne są osoby, które mają niską samoocenę, zaburzony system wartości, niezaspokojone podstawowe potrzeby, należy budować w dziecku poczucie akceptacji, dbać o dobre wzajemne relacje, być blisko. U dziecka, które jest kochane, czuje się bezpieczne, u którego podstawowe potrzeby zostały zaopiekowane, zauważa się mniejsze ryzyko, że zacznie używać substancji psychoaktywnych.

W zakresie przeciwdziałania narkomanii zadania realizują przede wszystkim organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego tj. przedszkola, szkoły, szkoły wyższe, podmioty lecznicze i inne podmioty działające w ochronie zdrowia oraz organizację pozarządowe i inne podmioty. Podstawowym organem administracji rządowej działającym na rzecz przeciwdziałania narkomanii jest Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

W województwie małopolskim realizowane są programy wczesnej interwencji m.in.:

- FreD goes net- międzynarodowy projekt koordynowany przez Landschaftsverband Westfalen-Lippez siedzibą w Münster (Niemcy), adresowany do młodzieży w wieku 14-21 lat używającej eksperymentalnie, lub okazjonalnie środków odurzających.

- Candis – krótko terminowy program terapeutyczny adresowany do osób powyżej 16 roku życia, przeznaczony dla osób używających marihuany i haszyszu, realizowany przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

- Domowe partnerstwo – program rozwiązywania problemów narkomanii w rodzinie, skierowany do bliskich oraz opiekunów osób uzależnionych od narkotyków, realizowany przez Fundację Praesterno.

W myśl zasady lepiej zapobiegać niż leczyć powstało wiele programów profilaktycznych m.in.:

- ARS, czyli jak dbać o miłość – program profilaktyki nadużywania środków odurzających, skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych, realizowany przez Kuratora Oświaty oraz powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne.

- Unplugged – program profilaktyczny dotyczący przeciwdziałania stosowania środków psychoaktywnych, skierowany do uczniów w wieku 12-14 lat, realizowany przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

- Cukierki – program skierowany do dzieci w wieku 6-10 lat, dotyczący uświadomienia dzieciom czym są substancje uzależniające i jak dbać o własne zdrowie i bezpieczeństwo, realizowany przez Fundację Homo Homini.

- Archipelag skarbów – celem programu jest zapobieganie zachowaniom ryzykownym, w tym używania narkotyków i dopalaczy, skierowany do młodzieży w wieku 14-16 lat, realizowany przez Instytut Profilaktyki Zintegrowanej.

W razie pytań czy pojawiających się problemów dotyczących narkotyków warto skorzystać z pomocy.

800 060 800 – Infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego, dostępna codziennie, całą dobę.

801 199 990 – Telefon Zaufania Narkomania, dostępny codziennie w godz. 16⁰⁰-21⁰⁰.

801 889 880 – Telefon Zaufania Uzależnienia behawioralne, dostępny codziennie w godz. 17⁰⁰-22⁰⁰.

800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci, dostępny poniedziałek-piątek w godzinach 12⁰⁰-15⁰⁰.

800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, dostępny codziennie, całą dobę.

116 111 – Telefon Zaufania dla dzieci i młodzieży, dostępny codziennie, całą dobę.

Należy pamiętać, że uzależnienie od narkotyków jak każdą inną chorobę można leczyć. Leczenie jest ogólnie dostępne i bezpłatne.

Opracowała: Ewa Kisielewicz

Źródło: