Wymagania w zakresie wentylacji w placówkach opieki nad dziećmi
W placówkach opieki nad dziećmi wentylacja jest jednym z najważniejszych aspektów przebywania dzieci w pomieszczeniach.
Podział wentylacji:
1. Wentylacja grawitacyjna: działająca w oparciu o siłę napędową będącą różnicą gęstości powietrza zimnego - na zewnątrz budynku i ciepłego - w pomieszczeniach,
2. Wentylacja mechaniczna:
a) nawiewna (dostarczanie powietrza odbywa się w sposób mechaniczny a usuwanie w sposób naturalny),
b) wywiewna (powietrze dostarczane jest w sposób naturalny a mechanicznie wspomagany jest wywiew),
c) nawiewno-wywiewna (praca systemu opiera się o wymuszony i kontrolowany nawiew świeżego i wywiew zużytego powietrza).
Klimatyzacja:
Rozumiana jako proces wymiany powietrza w pomieszczeniu, mający na celu utrzymywanie zadanych warunków klimatycznych, czyli odpowiedniego zakresu temperatur i wilgotności powietrza, zapewniających dogodne warunki do pracy i funkcjonowania człowieka (warunki komfortu) lub optymalne warunki dla określonego procesu przemysłowego.
W budynkach użyteczności publicznej strumień objętości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach przeznaczonych na stały i czasowy pobyt ludzi powinien wynosić:
- 20 m3/h dla każdej przebywającej osoby,
- 30 m3/h dla każdej przebywającej osoby (jeżeli dopuszcza się palenie tytoniu, nie dotyczy omawianych placówek),
- 15 m3/h dla każdego dziecka (żłobki, przedszkola).
W klimatyzowanych oraz wentylowanych pomieszczeniach o nieotwieranych oknach strumień objętości powietrza wentylacyjnego powinien wynosić 30 m3/h dla każdej przebywającej osoby.
Należy zaznaczyć, iż w placówkach dla dzieci może wystąpić konieczność zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji (dotyczy to obiektów, w których brak jest możliwości zapewnienia powyżej 50% powierzchni otwieranych okien (w salach przeznaczonych na pobyt dzieci).
Bardzo ważne jest zatem zastosowanie odpowiednich założeń projektowych przy projektowaniu takich placówek.
Miarą właściwie wykonanego systemu wentylacji jest:
- skuteczność (rozumiana jako stopień usuwania zanieczyszczeń: szkodliwych substancji gazowych, nadwyżek ciepła, zapachów lub cząstek substancji stałych w powietrzu),
- krotność wymian powietrza, która określa jak szybko powietrze w pomieszczeniu jest wymieniane.
Wentylacja jest skuteczna tylko wtedy, gdy zapewnia ciągłą wymianę powietrza zużytego na świeże, napływające z zewnątrz. Aby był spełniony ten warunek należy zapewnić: niezakłócony nawiew, skuteczny wywiew, swobodny przepływ powietrza pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami.
System wentylacji będzie spełniał właściwą funkcję w sposób prawidłowy tylko wówczas, gdy nie zostaną popełnione błędy na etapie jego projektowania, realizacji, a także późniejszej eksploatacji.
Wymogi dotyczące wentylacji zawarte są w:
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2022, poz. 1225):
- § 147 pkt 1:
„Wentylacja i klimatyzacja powinny zapewniać odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego, w tym wielkość wymiany powietrza, jego czystość, temperaturę, wilgotność względną, prędkość ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisów odrębnych i wymagań Polskich Norm dotyczących wentylacji, a także warunków bezpieczeństwa pożarowego i wymagań akustycznych określonych w rozporządzeniu”
oraz pkt 2:
„Wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a także w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza”
- § 155 pkt. 1:
„W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, oświaty, wychowania, opieki zdrowotnej i opieki społecznej, a także w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych na pobyt ludzi, niewyposażonych w wentylację mechaniczną lub klimatyzację, okna, w celu okresowego przewietrzania, powinny mieć konstrukcję umożliwiającą otwieranie co najmniej 50% powierzchni wymaganej zgodnie z § 57 dla danego pomieszczenia”
Ponadto należy mieć na uwadze, że szczegółowe wytyczne obejmujące zagadnienie wentylacji oraz urządzeń towarzyszących zawarte są w Polskich Normach, wskazanych w załączniku w/wym. rozporządzenia.
Opracowała: G.Wcisło