Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Piszu

Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości, nowotworem u kobiet w Polsce – stanowi 4,4 % nowotworów u kobiet. Rocznie ok. 1.730 kobiet umiera z tego powodu.

Badania przesiewowe w kierunku wykrywania raka szyjki macicy polegają
na wykonywaniu badań cytologicznych wymazów z ujścia zewnętrznego kanału
i z tarczy szyjki macicy. Skryning cytologiczny, ze względu na niski koszt i wysoką skuteczność, jest najpopularniejszą metodą badań przesiewowych. W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie zaawansowania choroby.

Główne czynniki ryzyka raka szyjki macicy:

• infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego o wysokim potencjale onkogennym (HR HPV),
•  wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem, szczyt zachorowań przypada pomiędzy

    45 a 55 rokiem życia),

- wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
- duża liczba partnerów seksualnych,
- duża liczba porodów,
- niski status społeczny i ekonomiczny,
- palenie papierosów,
- stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym,
- partnerzy seksualnie niemonogamiczni, z infekcją HPV (ryzyko zachorowania wzrasta 20-krotnie).

Niezbędnym warunkiem efektywności skryningu cytologicznego jest jego długofalowe prowadzenie i masowość, szacuje się bowiem, że dopiero przy objęciu badaniami przesiewowymi 75% populacji można uzyskać 25% spadek umieralności.

Badania cytologiczne wykonuje się:

1. co 36 miesięcy u kobiet w wieku 25-59 lat (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia),
2. co 12 miesięcy u kobiet w wieku 25-59 lat (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia) obciążonych czynnikami ryzyka ( zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV- typem wysokiego ryzyka).