Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

Beata Michulec – Główny Inspektorat Sanitarny

W 12 tygodniu bieżącego roku wartości wskaźników epidemiologicznych pozostawały wysokie, co wskazuje, że transmisja jest nadal powszechna. Wg ECDC istnieje duże prawdopodobieństwo, że w nadchodzących tygodniach nastąpi dalszy wzrost liczby przyjęć do szpitali, oddziałów intensywnej terapii i śmiertelności w tych krajach, w których obecnie obserwuje się rosnącą zapadalność.

Na świecie, w okresie od 31 grudnia 2019 r. do 12 tygodnia 2021 r., odnotowano 127 628 928 przypadków COVID-19 (zgodnie z definicjami przypadków przyjętych w krajach), w tym 2 791 055 zgonów z powodu zakażenia SARS-CoV-2.

Na kontynencie afrykańskim odnotowano 4 186 456 przypadków COVID-19, w tym najwięcej przypadków w Republice Południowej Afryki (1 545 431) i Maroku (494 659). W Azji odnotowano 24 072 463 zakażenia, najwięcej przypadków w Indiach (12 039 644) i Iranie (1 846 923). Na kontynentach amerykańskich odnotowano 56 084 701 przypadków, najwięcej w Stanach Zjednoczonych (30 331 794) i Brazylii (12 573 615). W Oceanii odnotowano 63 734 zakażenia, najwięcej w Australii (29 260) i Polinezji Francuskiej (18 607). Przypadki COVID-19 były rejestrowane na statku wycieczkowym w Japonii (705). W Europie zanotowano 43 220 869, najwięcej we Francji (4 545 589) i Rosji (4 528 543).

W omawianym okresie (od 31 grudnia 2019 r, na tydzień 2021-12) w Afryce odnotowano 111 945 zgonów, najwięcej w Republice Południowej Afryki (52 663) i Egipcie (11 882). W Azji zanotowano 383 005 zgonów, najwięcej w Indiach (161 843) i Iranie (62 308). Na kontynentach amerykańskich najwięcej zgonów stwierdzono w Stanach Zjednoczonych (550 036) i Brazylii (313 866), łącznie 1 348 214. W Oceanii zanotowano 1 263 zgony, w tym w Australii (909) i Polinezji Francuskiej (141). Odnotowano 6 zgonów na statku wycieczkowym w Japonii. W Europie odnotowano 946 622 zgony, najwięcej w Wielkiej Brytanii (126 592) i we Włoszech (107 933).

W krajach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE/EOG) w omawianym okresie odnotowano 26 393 414 przypadków zakażeń oraz 610 455 zgonów.

W 12 tygodniu 2021 r. (wg ECDC jest to 22-28.03.2021 r.) sytuacja epidemiologiczna zakażeń SARS-CoV-2 w krajach Unii Europejskiej przedstawiała się następująco:

• w 18 krajach Unii Europejskiej (UE / EOG) wzrosła zapadalność na COVID-19 (pozytywny wynik testu w kierunku SARS-CoV-2),
• w 6 krajach odnotowano wzrost zapadalności w starszych grupach wiekowych,
• w 13 krajach odnotowano wzrost liczby przyjęć do szpitali lub na OIT (oddział intensywnej terapii) i/lub obłożenia łóżek z powodu COVID-19,
• 12 krajów zgłosiło wzrost śmiertelności w porównaniu do ubiegłych tygodni.

Wartości wskaźników epidemiologicznych w 12 tygodniu roku pozostają wysokie, co wskazuje, że transmisja jest nadal powszechna. Wg ECDC, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w nadchodzących tygodniach nastąpi dalszy wzrost liczby przyjęć do szpitali, oddziałów intensywnej terapii i śmiertelności w tych krajach, w których obecnie obserwuje się rosnącą zapadalność.

OCENA RYZYKA ECDC

Ze względu na zwiększoną zdolność przenoszenia się nowych wariantów wirusa SARS-CoV-2 o istotnym znaczeniu (VOC), dowody na występowanie cięższego przebiegu choroby oraz potencjał częściowej lub mniejszej skuteczności istniejących (licencjonowanych) szczepionek przeciwko tym wariantom COVID-19, w połączeniu z wysokim prawdopodobieństwem, że wzrośnie odsetek zakażeń SARS-CoV-2 spowodowanych wariantem B.1.1.7 (brytyjski), a być może również B.1.351 (południowoafrykański) i P.1 (brazylijski), ryzyko związane z dalszym rozprzestrzenianiem się VOC SARS-CoV-2 w krajach UE/EOG jest obecnie oceniane jako wysokie do bardzo wysokiego dla całej populacji i bardzo wysokie dla osób należących do grup podwyższonego ryzyka.

Analiza modelowa pokazuje, że jeśli wprowadzone restrykcje i działania prewencyjne nie będą kontynuowane lub przestrzegane w większym stopniu, w nadchodzących miesiącach należy spodziewać się znacznego wzrostu liczby przypadków i zgonów związanych z COVID-19 w krajach UE/EOG. Chociaż realizacja szczepień złagodzi efekt zastąpienia przez warianty szybciej rozprzestrzeniające się, a trendy sezonowości mogą potencjalnie zmniejszyć przenoszenie się w miesiącach letnich, przedwczesne łagodzenie restrykcji może doprowadzić do szybkiego wzrostu wskaźników zachorowalności, występowania ciężkich przypadków i wzrostu śmiertelności. Opóźnienia w zakupie, dystrybucji i podawaniu szczepionek, gdyby wystąpiły, również opóźniłyby możliwość łagodzenia wprowadzonych restrykcji. Niezbędne jest szybkie zaszczepienie grup priorytetowych, szczególnie narażonych, aby możliwie szybko zmniejszyć liczbę hospitalizacji, przyjęć na OIOM i zgonów z powodu COVID-19.

W Polsce, od pierwszego przypadku zakażenia tj. od 04.03.2020 r. do 05.04.2021 r. zanotowano łącznie 2 456 709 zakażeń SARS-CoV-2, w tym 55 065 przypadków śmiertelnych.

W ostatnim miesiącu tj. od 06.03.2021 r. do 05.04.2021 r. odnotowano 690 106 przypadków. W stosunku do analogicznego okresu w poprzednim miesiącu, w którym odnotowano 241 775 przypadków, nastąpił wzrost zakażeń o 185,43%.

W ostatnim tygodniu tj. od 30.03.2021 r. do 05.04.2021 r. odnotowano 167 869 przypadków, tj. o 15,28% mniej w porównaniu do poprzedniego tygodnia, w którym odnotowano –198 150 przypadków zakażeń, potwierdzonych laboratoryjnie.

Liczba zgonów w Polsce waha się od kilkudziesięciu do kilkuset dziennie z tendencją wzrostową od początku marca 2021 r. Wg stanu na 05.04., średnia 7-dniowa liczby zgonów wyniosła 439 przypadków, średnia 7-dniowa wg stanu na 29.03.2021 r. to 367 zgonów, zaś na 22.03.2021 r. – 308 zgonów.

Wg danych Centrum e-Zdrowia, zgony osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2 dominują wśród mężczyzn. Dominującą grupą osób, w której dochodzi najczęściej do zgonu w wyniku zakażenia SARS-CoV-2, jest grupa wiekowa 71-80 lat.

W celu ograniczenia szerzenia się wirusa w populacji, obok szczepień i stosowania się do wprowadzanych restrykcji tzw. lock down, należy ściśle przestrzegać kilku podstawowych zasad przeciwepidemicznych, w tym:

• w miejscach publicznych zachowywać dystans społeczny, wynoszący min. 1,5 m od innej osoby, nie gromadzić się w jednym miejscu, nie witać się poprzez podanie ręki, pocałunki, przytulanie (wirus przenosi się drogą oddechową, ale także przez kontakt ze skażoną powierzchnią),
• będąc w otoczeniu innych osób zasłaniać usta i nos maseczką, najlepiej z filtrem lub, wg ECDC, stosować podwójną maseczkę (wirus przenosi się drogą oddechową podczas np. mówienia, kichania, kaszlu). Kaszląc lub kichając zasłaniać usta i nos chusteczką lub zgięciem łokciowym,
• często myć ręce wodą z mydłem (min 30 sek.) lub dezynfekować je wcierając ok. 3 ml preparatu dezynfekcyjnego (1 doza), aż do całkowitego wyschnięcia (istnieje ryzyko przeniesienia wirusa z zanieczyszczonych powierzchni na ręce),
• regularnie wietrzyć pomieszczenia w domu, a także w pracy (w niewietrzonych pomieszczeniach stężenie wirusa utrzymuje się),
• myć wodą z detergentem lub dezynfekować powierzchnie często dotykane, takie jak np.: klamki, poręcze, telefon, kierownica, włączniki światła (na powierzchniach często dotykanych łatwo gromadzą się i utrzymują drobnoustroje chorobotwórcze, w trym wirusy).

Przypisy

[1] Na podstawie informacji dostępnych na stronie European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC).
[2] https://www.gov.pl/web/koronawirus