Sosna falenicka
12.05.2021
10 maja 2021 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wydał postanowienie odmawiające uzgodnienia projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie ustanowienia ochrony w formie pomnika przyrody tzw. sosny falenickiej. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że odmowa ta nie zamyka drogi do utworzenia pomnika przyrody w przyszłości.
Należy podkreślić, że położenie sosny w bezpośrednim sąsiedztwie infrastruktury kolejowej, drogowej i energetycznej, powoduje, że drzewo zlokalizowane jest w strefie wysokiego ryzyka, wymagającej prowadzenia pielęgnacji prewencyjnej, realizacji stałego monitoringu i ciągłej oceny zagrożenia upadkiem lub złamaniem. Może to mieć np. formę programu ochrony drzewa uwzględniającego czynniki minimalizacji ryzyka. Zasadnym byłoby także specjalistyczne oznakowanie przy wykorzystaniu znaków drogowych i zastosowanie barier chroniących przed wypadkiem. Ochrona przyrody winna korespondować z działaniami podejmowanymi przez zarządzających infrastrukturą techniczną znajdującą się w bezpośrednim sąsiedztwie drzewa np. w ramach modernizacji linii kolejowej nr 7, utrzymania drogi czy konserwacji i utrzymania sieci energetycznej. W projekcie uchwały Rady m.st. Warszawy zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa powszechnego i energetycznego, a także bezpieczeństwa w ruchu drogowym i kolejowym nie zostały wystarczająco precyzyjnie wskazane. Kwestie te powinny zostać doprecyzowane przed ewentualnym ponownym przedstawieniem projektu uchwały do uzgodnienia przez RDOŚ w Warszawie.
Z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, przy podejmowaniu decyzji przez organ ustanawiający pomnik przyrody, priorytetem winno być dążenie do zachowania równowagi między korzyściami płynącymi z objęcia ochroną prawną a uwarunkowaniami wynikającymi z położenia sosny w otoczeniu podwyższającym poziom ryzyka. Brak propozycji rozwiązań zabezpieczających realizowanych przy współpracy z zarządzającymi ww. infrastrukturą techniczną skutkuje niemożnością oceny w zakresie bezpieczeństwa, a tym samym odmową uzgodnienia projektu uchwały. Dodatkowo w dokumentacji zabrakło jednoznacznego stanowiska wszystkich podmiotów, na których spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa (w tym PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.)
Sosna falenicka posiada walory krajobrazowe i estetyczno-widokowe. Poprzez ciekawy kształt pnia i korony tworzy formę przestrzenną o unikalnych walorach widokowych, stanowiąc charakterystyczny element drogi wjazdowej do Warszawy. Z przedstawionej dokumentacji wynika, że obecnie stan zdrowotny drzewa jest dobry i spełnia ono kryteria uznania za pomnik przyrody.