Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Warszawie

Na terenie województwa mazowieckiego zdarzenia z udziałem wilka są bardzo rzadkie. Co prawda zdarzają się informacje o atakach np. na zwierzęta pozostawione na pastwiskach, jednak w większości przypadków, po przeanalizowaniu śladów, materiału genetycznego okazuje się, że to nie wilki są „sprawcami” , ale np. dzikie psy.

Wilki najczęściej są płochliwe i unikają kontaktu z ludźmi (lęk przed człowiekiem jest cechą charakterystyczną tego gatunku). Jednak, jak każde dzikie zwierzęta, mogą zachować się nieobliczalnie, jeśli są wystraszone, chore lub zranione. Może być to spowodowane zaburzeniami wynikającymi z choroby, takiej jak świerzbowiec czy wścieklizna. W przypadku młodych wilków zaburzenia mogą być też powodowane rozbiciem watahy, na przykład w konsekwencji śmierci rodziców spowodowanej kłusownictwem. Zachętą do zbliżania się do domostwa i gospodarstw są pojemniki na odpady, stanowiące łatwe źródło pokarmu. Problemem bywa nieodpowiedzialne zachowania ludzi próbujących dokarmiać lub wręcz oswajać wilki. Tu w szczególności godne potępienia są praktyki nieetycznego i pozbawionego wyobraźni fotografowania dzikich zwierząt z wykorzystaniem nęcisk (miejsc, w które zwierzęta są zwabiane jedzeniem). Tworzenie nęcisk może pociągać za sobą konsekwencje brzemienne w skutki dla tych pięknych i pożądanych w ekosystemie zwierząt. Konsekwencją może być zatracenie naturalnego lęku przed człowiekiem i zbliżanie się wilków do zabudowań, atakowanie zwierząt domowych i gospodarskich. W tym zakresie warto podkreślić, iż Związek Polskich Fotografów Przyrody wprowadził do swojego Kodeksu Etycznego zakaz dokarmiania dużych ssaków drapieżnych, jeśli ma ono na celu wykonanie fotografii.

Dla bezpieczeństwa ludzi, ale także dla dobra wilków, niezmiernie ważne jest unikanie działań, które zachęcają te drapieżniki do przebywania w pobliżu zabudowań lub uzależniają je od człowieka, w tym przede wszystkim zabezpieczanie pojemników na odpady przed dostępem zwierząt drapieżnych, szczególnie na terenach, na których stwierdzono obecność wilków.

Należy także przypomnieć, że zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zwierząt, obowiązuje zakaz puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna, natomiast zgodnie z przepisami ustawy o lasach zakazuje się puszczania psów luzem w lesie. Na właścicielach spoczywa także obowiązek zabezpieczania bydła w ciągu dnia na pastwiskach, a w okresie późnej jesieni wskazane jest również ograniczanie wyprowadzania zwierząt na pastwiska. W tym zakresie dostępne są publikacje zawierające informacje na temat sposobów zabezpieczenia przed szkodami wyrządzonymi przez wilka, takie jak „Poradnik ochrony zwierząt hodowlanych przed wilkami” (Sabina Nowak, Robert. W. Mysłajek), opracowany przez Stowarzyszenie dla Natury „Wilk” - Twardorzeczka 2020. Publikacja ta dostępna jest na stronie Stowarzyszenia dla Natury "Wilk"

Stosowanie się do powyższych zasad z całą pewnością ograniczy zdarzenia z udziałem wilków, stanowiące o konflikcie na styku działalności człowieka i przyrody.

Warto także pamiętać, że za szkody wyrządzone przez wilki odpowiada Skarb Państwa zgodnie z art. 126 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody. Procedura wypłacania odszkodowań została uregulowania w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 lutego 2018 r. w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową. W przypadku szkody wyrządzonej przez wilki, wniosek o odszkodowanie należy złożyć do właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Zachęcamy też do wysłuchania ciekawej rozmowy z Sabiną Pierużek-Nowak ze Stowarzyszenia dla Natury „Wilk” https://player.polskieradio.pl/kolejka