Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)

Pulchna i puszysta bułka z ciasta drożdżowego; w przekroju porowata struktura charakterystyczna dla ciast na rozczynie drożdżowym

Kształt (zewnętrzny i na przekroju)

Podłużny, w formie trójkąta z charakterystycznymi „palcami” imitującymi lapę bociana

Wielkość

Około 10-15 cm

Barwa (zewnętrzna i na przekroju)

Po upieczeniu złocista, a w przekroju jasna o żółtawo-kremowym odcieniu

Konsystencja, „wrażenie w dotyku”

Nierównomiernie porowaty, sprężysty, suchy w dotyku miękisz

Smak i zapach

Smak słodkawy; zapach charakterystyczny dla pieczywa drożdżowego i zastosowanych surowców

 

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego

Busłowe łapy należą do tzw. ludowego pieczywa obrzędowego północnego Podlasia wywodzącego się z pierwotnych wierzeń ludowych. Na Podlasiu tego rodzaju pieczywo obrzędowe było popularne przede wszystkim w okolicach Bielska Podlaskiego. Według badań etnograficznych, zwyczaj pieczenia busłowych łap jest ściśle związany ze świętem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, które w ludowych wierzeniach Podlasia było uznawane również jako dzień przylotu bocianów, czyli zapowiedź nadejścia wiosny. Bocian w tych wierzeniach pełnił role opiekuna gospodarstwa - miał chronić dom przed pożarem, zapewniać dostatek i liczne potomstwo.

Busłowe łapy to drożdżowe pieczywo w kształcie bocianich łap: cztero- lub trójpalczaste trójkątne bułki. Wypieka się je obecnie z maki pszennej z dodatkiem drożdży. Dawniej była to jedynie mąka (żytnia pytlowa) z dodatkiem wody – ze względu na porę roku i okres postu.

Busłowe łapy były zjadane głównie przez dzieci. Zgodnie z tradycją, mogły one w bułkach znaleźć monetę, która zwiastowała przyszłe bogactwo. Przez lata kultywowano również zwyczaj wkładania busłowych łap do gniazd bocianich, by przywołać do nich bociany.

Zwyczaj pieczenia busłowych łap przetrwał do dziś, ale głównie w formie zajęć edukacyjnych prowadzonych przez muzea, organizacje pozarządowe, bądź pojedyncze lokale gastronomiczne, które proponując busłowe łapy swoim gościom przybliżają im historię i tradycję regionu. Corocznie busłowe łapy pieczone są w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, koło Białegostoku. Również Podlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w ramach programu popularyzującego ochronę bocianów na warsztatach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży – przy pomocy podlaskich gospodyń – rokrocznie przypomina tradycje pieczenia busłowych łap.

Busłowe łapy są dziś ważnym wspomnieniem podlaskiej tradycji. Tradycja wypieku bosłowych łap przypomina o nierozerwalnej więzi natury z codziennym życiem człowieka, którą nasi przodkowie świetnie rozumieli i darzyli szacunkiem.