Wygląd:

Chleb o chropowatej skórce z widocznymi ziarnami żyta.

Kształt:

W zależności od użytej formy, w której jest wypiekany oraz uroczystości, na jaką ma być przeznaczony. Kształt prostokątny np. na co dzień, bądź okrągły np. na wesela, dożynki.

Rozmiar:

Wielkość chleba uzależniona jest od formy – około 1 kg.

Barwa:

Zewnętrzna lekko brązowa z licznymi ciemnymi ziarnami żyta. Na przekroju szaro-beżowa z widocznymi ziarnami.

Konsystencja:

Skórka twarda, zwarta, chropowata w dotyku z widocznymi ziarnami żyta. Elastyczny miękisz z małymi dziurkami, które powstały w wyniku wyrastania ciasta.

Smak:

Delikatny ale niekwaśny. Zapach intensywny chlebowy.

Tradycja:

Przeniesione na teren województwa zachodniopomorskiego, po II wojnie światowej, z różnych regionów kraju tradycje wypieku chleba, ich kontynuacja na terenie Pomorza i akceptacja wśród społeczności lokalnej są jednym z cennych czynników budujących więź międzygrupową. Ponadto, miało to wpływ na powstanie własnych, charakterystycznych dla regionu zwyczajów i tradycji. Receptura wypieku chleba wiejskiego wojennego powstała podczas II wojny światowej i ponownie odrodziła się w trakcie stanu wojennego. „Już przed stanem wojennym w 1981 roku znowu nie było chleba, zaczęłam piec wymuszona sytuacją, bo nie miałam z kim zostawić dzieci, aby stać w kolejkach – a było troje małych. Wtedy ze dwa razy upiekłam chleb na drożdżach. Mama mi powiedziała, jak zrobić żytni na zakwasie i poradziła „jakby to żyta do tego dosypać” i tak zostało. Na początku żyto mieliłam, ale krótko, wróciłam do ziaren i tak zostało” (Wywiad etnograficzny). Pierwszym etapem wykonania produktu jest przygotowanie zakwasu z mąki żytniej i wody w glinianym naczyniu. Drugą czynnością jest odpowiednie ugotowanie ziaren żyta. Dodanie gotowanych ziaren żyta do chleba powoduje, że jest on wilgotny i elastyczny oraz zachowuje świeżość około tygodnia. Następnie łączy się składniki takie jak: zaczyn, gotowane ziarno żyta, mąkę żytnią, sól i miesza ręcznie. Po wyrobieniu ciasta pozostawia się je do wyrośnięcia. W zależności od temperatury otoczenia oraz jakości mąki, ciasto rośnie minimum 1 godzinę. Wyrośnięte ciasto chlebowe wkładane jest do podłużnych, blaszanych form chlebowych i umieszczane w piecu. Samo pieczenie trwa około godziny w temperaturze około 200oC. Ten wyśmienity produkt w roku 2009 doceniło jury konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo. Smaki Regionów” przyznając II miejsce w kategorii „Produkty i przetwory pochodzenia roślinnego”.