Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka)
29.05.2023
W dniu 23 maja 2023 r. na Listę Produktów Tradycyjnych zostało wpisane w kategorii: wyroby piekarnicze i cukiernicze: „Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka)” (woj. mazowieckie)
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Warstwowe ciastko (torcik) składające się z dwóch czekoladowych biszkoptów przedzielonych warstwami marmolady i bitej śmietany; na wierzchu udekorowane polewą czekoladową i kleksem z bitej śmietany
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Ciastko (torcik) w formie prostopadłościanu, czasami sześcianu
Wielkość
Około 7cm x 7cm x 7cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa zewnętrzna: czekoladowy brąz, ciemniejsza i połyskująca góra od polewy, kremowy kolor bitej śmietany
Barwa w przekroju: czekoladowy brąz, warstwa bitej śmietany – kolor kremowy, ciemnobrązowa polewa
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Miękki, wilgotny, sprężysty biszkopt; puszysta bita śmietana; lepka polewa na wierzchu
Smak i zapach
Słodki, czekoladowy, mleczny od bitej śmietany
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka) to najbardziej warszawskie z ciastek – ciastko legenda. Być w Warszawie i nie zjeść wuzetki? Niby można, ale to już nie to samo. Ciastko „W-Z” króluje w Warszawie już od ponad siedemdziesięciu lat.
Jej powstanie większość badaczy wiąże z konkursem na ciastko ogłoszonym pod koniec lat 40 XX wieku przez Cech Rzemiosł Spożywczych. Większość badaczy nazwę wywodzi od warszawskiej trasy W-Z, w pobliżu której znajdowała się jedna z cukierni. Według innej teorii nazwa ”wuzetka” pochodzi od skrótu „WZC”, którego rozwinięcie to „wypiek z czekoladą” albo „WZK” czyli „wypiek z kremem”. Inna teoria sugeruje, że nazwa deseru pochodziła od nazwy pierwszego producenta – Warszawskich Zakładów Ciastkarskich (WZC).
Niezależnie od przyjętej teorii powstania ciastka „W-Z” – nie budzi wątpliwości, że deser pochodzi z przełomu lat 40 i 50 XX wieku. Na początku lat 50 wyłączność na produkcję wuzetek miały Warszawskie Zakłady Ciastkarskie (WZC), a ciastka faktycznie serwowano wówczas jedynie w kawiarniach i cukierniach firmowych pod szyldem „Camargo”. W latach 70 XX wieku wielu byłych pracowników WZC założyło swoje własne zakłady i korzystając z faktu, że przepis na wuzetkę nigdy nie został zastrzeżony, zaczęło robić własne wersje ciastka, przyczyniając się do jego popularyzacji także i poza stolicą.
Ciastko „W-Z” stało się symbolem Warszawy i stałą pozycją w warszawskich cukierniach i kawiarniach. Stała się popularna i ikoniczna do stopnia, w którym została bohaterką kultowych, polskich filmów: „Kawa i wuzetka są obowiązkowe dla każdego!” – usłyszał Ryszard Ochódzki, bohater filmu „Miś” (reż. Stanisław Bareja – 1980 r.).