Czosnek latowicki
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2010-11-10 w kategorii Warzywa i owoce w woj. mazowieckim.
Wygląd:
Główki typowe dla czosnku, składające się z kilku do kilkunastu ząbków ułożonych niesymetrycznie, ściśle przylegające do siebie. Czosnek latowicki przygotowywany jest z zasuszonym szczypiorem, powiązany w pęczki lub zapleciony w warkocz.
Kształt:
Główki średniej wielkości w zależności od warunków glebowo-klimatycznych, sękate o nieregularnych kształtach.
Rozmiar:
Masa główki około 45-60 g (bezpośrednio po zbiorze) w zależności od warunków glebowo-klimatycznych panujących na polu, ząbki różnej wielkości.
Barwa:
Łuska okrywająca główkę ma barwę od kremowo-białej do różowo-białej z ewentualnymi przemazami fioletowo-różowymi. Ząbki okryte łuską mają barwę od jasno różowej do ciemno różowo-fioletowej z przemazami różowo-fioletowymi, na przekroju kremowe. Intensywność barwy fioletowej zależy od warunków glebowo-klimatycznych.
Konsystencja:
Ząbki czosnku po zdjęciu okrywy są kruche, jędrne i soczyste.
Smak:
Wyjątkowo ostry, korzenny zapach i smak spowodowany dużą zawartością olejków lotnych.
Tradycja:
Tradycja uprawy czosnku w Latowiczu sięga czasów międzywojennych, o czym wspominają najstarsi mieszkańcy tych terenów. W latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku teren gminy Latowicz został uznany przez spółdzielnie ogrodnicze jako rejon przydatny do uprawy czosnku. Latowicz to jedna z najstarszych miejscowości południowo-wschodniego Mazowsza, która rozciąga się nad rzeką Świder i jej rozlewiskami. Dzięki takiemu położeniu oraz miejscowym warunkom glebowym uprawiany czosnek jest wyjątkowo aromatyczny o intensywnym smaku i zapachu. Słynie on z wyjątkowej „mocy” i dużej zawartości olejków lotnych. Należy podkreślić, że prowadzona selekcja przez długi okres dała pewne typy morfologiczne ze ściśle wyspecjalizowanymi cechami, związanymi z warunkami miejscowymi. W klasyfikacji czosnku istnieje typ czosnku z Latowicza. Charakteryzuje się on „główkami nieregularnymi, z dużą ilością ząbków w kolorze różowofioletowym” (Chroboczka E., „Odmianoznawstwo warzywne”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1960). Rolnicy chętnie kultywowali uprawę czosnku w dolinie Świdra przez wiele lat, o czym wspomina dr Maria Kozłowska: „Stare tereny uprawy czosnku w Latowiczu leżą jakby na wyspie między dwoma rzekami” (Kozłowska M., „Czosnek”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1971). Tradycja uprawy na terenach latowickich jest bardzo silna, o czym świadczą przygotowywane wieńce dożynkowe z czosnku. Popularne jest też przysłowie: „Czosnek latowicki działa na wampiry, czarownice, na teściowe i dziewice”. Ponadto, na tutejszy rynek, przybywają mieszkańcy nie tylko z powiatu, ale także z Warszawy i innych terenów Polski, aby zaopatrzyć się w ten naturalny antybiotyk.
- Ostatnia modyfikacja:
- 25.01.2019 12:22 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 25.01.2019 12:22 Sławomir Mucha