W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Czosnek wójczański

03.06.2018

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2014-01-14 w kategorii Warzywa i owoce w woj. świętokrzyskim.

Wygląd:

Główka o nieregularnym kształcie z charakterystycznie zarysowanymi przegrodami, ściśle przylegającymi do siebie, otoczona wielowarstwową łuską. W przekroju poprzecznym rozeta z ząbków, w przekroju podłużnym rozsypujące się ząbki.

Kształt:

Kulisty, lekko spłaszczony, z wystającą w dolnej części piętką.

Rozmiar:

Masa główki ok. 80 g.

Barwa:

Główka szaro-biała, ząbki okryte łuską barwy od jasnoróżowej po ciemnoróżową, miąższ biały.

Konsystencja:

Jędrna, soczysta, w dotyku lekko lepka.

Smak:

Ostry, piekący, zapach intensywny, trudny do zniwelowania.

Tradycja:

„Wełecz to wieś, która leży około 3 km na zachód od Buska-Zdroju równolegle do drogi biegnącej w kierunku Pińczowa. Po lewej stronie jest „Kwiatkowa Góra” (281 m n.p.m.), nieco dalej za wsią jest wzgórze zwane „Górą Czerwiową” lub „Wełeką Górą” (260 m n.p.m.) i przy lesie wełeckim „Góra Lipowa” (285 m n.p.m.). Wszystkie te cztery wzniesienia stanowią część Garbu Wójczańsko-Pińczowskiego” (L. Marciniec, „Sołectwa Gminy Busko-Zdrój”). Obszar ten ze względu na niepowtarzalne walory glebowe i klimatyczne ma wyraźnie pozytywny wpływ na uprawy czosnku. Na terenie wsi Wełecz, Oleszki, Biniątki uprawie czosnku sprzyjają przede wszystkim gleby organiczne II i III klasy, głównie brunatne (BW). Ponadto na terenie Wełcza w pobliżu upraw leżą stawy, z których w okresie suchej wiosny rolnicy czerpią wodę do podlewania czosnku. Dzięki takiemu położeniu, klimatowi oraz miejscowym warunkom glebowym czosnek jest rośliną wyjątkowo plenną w tym regionie. „Na jesieni wchodzimy na pole. Na przełomie września i października sadzimy czosnek. Istotne jest, aby ząbki czosnku były posadzone piętką do dołu, w związku z tym czynność tą wykonujemy ręcznie. Sadzarki w tej uprawie nie sprawdzają się. Pielęgnacja czosnku polega na systematycznym pieleniu, od 3 do 4 razy, oraz obcięciu kwiatostanu. Czosnek zbieramy w lipcu. Posługujemy się wówczas płucnikiem, który podkopuje czosnek, następnie wyciągamy go ręcznie z ziemi. Zebrany czosnek obcinamy na polu z korzeni i wiążemy w wiązki, następnie przywozimy na podwórko i wieszamy pod wiatami, do całkowitego wyschnięcia łodygi. Po całkowitym zaschnięciu przecina się łodygi na długości 2-3 cm” (Wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami Wełcza). Średnia powierzchnia uprawy czosnku we wsi Wełcz to ok. 20 ha i powiększa się, gdyż uprawa czosnku przechodzi z pokolenia na pokolenie. Ponadto corocznie mieszkańcy Wełcza obchodzą „Święto Czosnku”, a kobiety z Koła Gospodyń Wiejskich na Wełczu do dziś przyrządzają zupę czosnkową o niepowtarzalnym smaku i walorach zdrowotnych.

Informacje o publikacji dokumentu
Ostatnia modyfikacja:
07.08.2018 10:34 Sławomir Mucha
Pierwsza publikacja:
07.08.2018 10:34 Sławomir Mucha
{"register":{"columns":[]}}