Wygląd:

Niewielkie, okrągłe serowe bryłki z widocznymi na powierzchni nierównomiernymi plamkami, na przekroju owalne.

Kształt:

Okrągło-owalny zbliżony do kuli, na przekroju owalny.

Rozmiar:

Długość – ok. 3-8 cm, szerokość – ok. 3-8 cm, wysokość – ok. 3 cm.

Barwa:

Kremowo-żółtawa, z ciemnozielonymi nieregularnymi plamkami. Na przekroju kremowa z ciemniejszą obwódką i ciemnozielonymi plamkami.

Konsystencja:

Twarda, zwarta, jednolita.

Smak:

Słony, serowy z zapachem i aromatem mięty.

Tradycja:

Gomółki pochodzące z Kowalowej w gminie Ryglice to potrawa mocno zakorzeniona w kuchni Małopolski i posiadająca wielowiekową tradycję. Nazwa gomółki, potwierdzona została w źródłach XVI-wiecznych, oznacza wrzecionowate lub kuliste bryłki sera wyrabiane ręcznie. Definiuje tą potrawę również Z. Gloger w Encyklopedii Staropolskiej z XIX/XX wieku jako: „jeden z odwiecznych w Polsce sposobów przyrządzania sera w kształcie osełek”. W Małopolsce „Gomółki robią z sera zarobionego z mlekiem słodkim, do tego dodają nieco miętki lub kminku, z tej zaś masy urabiają dobrze płaskie kulki, suszą je następnie na słońcu w klatkach, na gontach lub przypiekają na słońcu. Przyprawę tą jadają z chlebem” („Ziemia Biecka. Lud polski w powiatach gorlickim i grybowskim”, Praca zbiorowa pod redakcją Seweryna Udzieli napisana w latach 1889-1895). Potrawa ta przygotowywana z dostępnego i powszechnie produkowanego na wsi surowca – nabiału, była stosunkowo tania. Według lokalnej tradycji w Kowalowej dominowały gomółki przyprawiane dużą ilością posiekanych liści mięty, rzadziej bywały z dodatkiem kminku. Różnić mogły się również nieco wielkością i kształtem – najczęściej spotykane były wielkości kurzego jaja, o kształcie okrągłym, nieco spłaszczonym. Bywały też większe, o kształcie okrągłym czy owalnym, mniej wysuszone w środku. Początkowo suszone były w piecu chlebowym – po wypieku chleba, później też w brandurze kuchni kaflowej lub piekarniku kuchenki. Posiadające duże wartości odżywcze i smakowe gomółki można spożywać na słono lub na słodko z dodatkiem cukru. Gomółki kowalowskie to przykład wyrobu z wieloletnią tradycją, o przepisie przekazywanym od pokoleń, funkcjonującym do dziś. Gomułki przygotowywane i prezentowane są na licznych dożynkach, kiermaszach, targach, konkursach i innych uroczystościach promujących tradycyjne i regionalne jedzenie. W 2012 roku w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów w Nawojowej potrawa ta otrzymała I nagrodę.