Informujemy, że w dniu 14 marca 2022 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 585).

Rozporządzenie można znaleźć pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/585.  

W związku z zatwierdzeniem przez Komisję Europejską decyzją wykonawczą C(2021) 6553 z dnia 31 sierpnia 2021 r. zmiany Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2014–2020 w zakresie Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego, dokonano zmiany przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego^[1].

Zmiany w przepisach dotyczą przede wszytskim:

1. Wprowadzenia nowego Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk

Pakiet 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk stanowi instrument wsparcia zrównoważonego gospodarowania na trwałych użytkach zielonych i będzie wdrażany na obszarach położonych poza siecią Natura 2000.

Zobowiązania w ramach Pakietu 8. są podejmowane na okres jednego roku.

Warunkiem przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach Pakietu 8. jest posiadanie przez rolnika co najmniej jednej sztuki zwierzęcia z gatunków: bydło domowe, bawoły domowe, kozy, owce lub konie.

W ramach tego pakietu rolnicy zobowiązują się do realizacji wymogów związanych z ekstensywnym użytkowaniem łąk i pastwisk - kośnym, pastwiskowym oraz kośno-pastwiskowym.

Główne wymogi są związane przede wszystkim z opóźnionym terminem koszenia/wypasu i ograniczoną częstotliwością koszenia/obsadą zwierząt, koniecznością pozostawiania powierzchni niewykoszonych. Ponadto, ograniczone jest nawożenie i stosowanie środków ochrony roślin. Zakazane jest m.in. przeorywanie, natomiast włókowanie i bronowanie jest możliwe tylko w określonym terminie.

W ramach tego pakietu rolnik będzie zobowiązany do posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej, sporządzanego przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego. Rolą doradcy będzie również doprecyzowanie wymogów zobowiązania tak, aby były one dostosowane do zarówno uwarunkowań ekonomicznych danego gospodarstwa, jak i uwarunkowań przyrodniczych danego obszaru. Rolnik realizujący zobowiązanie
w ramach Pakietu 8. będzie zobowiązany do złożenia do ARiMR w odpowiednim terminie, informacji, sporządzonej na formularzu udostępnionym przez ARiMR, zawierającej wskazanie wymogów określonych przez doradcę rolnośrodowiskowego.

Stawka płatności dla Pakietu 8. wynosi 838 zł/ha.

W ramach Pakietu 8. będzie stosowany mechanizm degresywności płatności tj.:

1)   100% stawki płatności - za powierzchnię gruntów od 0,1 ha do 50 ha,

2)   75% stawki płatności - za powierzchnię gruntów powyżej 50 ha do 100 ha,

3)   60% stawki płatności - za powierzchnię gruntów powyżej 100 ha.

2.   Wprowadzenia nowego Pakietu 9. Retencjonowanie wody

Celem Pakietu 9. jest promowanie retencjonowania wody, a w efekcie poprawa gospodarki wodnej oraz  zachowanie siedlisk hydrogenicznych.

Wdrażanie Pakietu 9. jest ograniczone do gruntów, na których równocześnie jest realizowane zobowiązanie w ramach Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000, Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 (z wyłączeniem wariantu 4.3 i 5.3. Murawy) lub Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk.

Zobowiązania w ramach Pakietu 9. są podejmowane na okres jednego roku.

Płatności będą przyznawane do gruntów, na których potwierdzono, z wykorzystaniem zdjęć satelitarnych, wystąpienie zalania lub podtopienia (tj. stan wysycenia profilu glebowego wodą na poziomie przynajmniej 80% przez co najmniej 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września). Minimalna zwarta powierzchnia zalania lub podtopienia, do której będzie przyznawana płatność wynosi 0,1 ha.

Płatność oparta jest na rezultatach tzw. „result-based” (odmiennie niż obecnie wdrażane pakiety oparte na zarządzaniu „management-based”). Beneficjent we wniosku będzie zaznaczał jedynie pole (check-box), co będzie stanowiło deklarację ubiegania się
o przyznanie płatności w ramach Pakietu 9.

W ramach tego pakietu beneficjent nie będzie zobowiązany do posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej.

Stawka płatności dla Pakietu 9. wynosi 260 zł/ha.

3.  Umożliwienia objęcia wsparciem w ramach Pakietu 7. Zachowanie zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie dodatkowych dwóch ras owiec: polska owca górska i białogłowa owca mięsna oraz dwóch ras kóz: koza kazimierzowska i koza sandomierska

Od 15 marca 2022 wsparcie w ramach Pakietu 7. będzie można uzyskać do dodatkowych, wcześniej niewspieranych, ras owiec - polskiej owcy górskiej i białogłowej owcy mięsnej i dwóch dodatkowych ras kóz - kazimierzowskej i sandomierskiej. Wymagana minimalna liczebność owiec matek dla tych ras wynosi co najmniej 15 sztuk. W przypadku nowych ras kóz minimalna liczebność kóz matek jest taka, jak dla ras dotychczas wspieranych, tj. minimum 3 sztuki.

4.   Dopuszczenia mulczowania międzyplonów w Pakiecie 1. Rolnictwo zrównoważone
i Pakiecie 2. Ochrona gleb i wód

W ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone i wariantu 2.1. Pakietu 2. Ochrona gleb i wód dotychczas zakazane było wykonywanie jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych przed dniem odpowiednio: 15 lutego i 1 marca. Zgodnie ze zmianą przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, powyższy zakaz nie będzie dotyczył zabiegu mulczowania.

Dopuszczenie zabiegu mulczowania międzyplonów w ramach Pakietu 1. i Pakietu 2. stanowi uproszczenie dla beneficjentów, ponieważ będą mieli  możliwość dostosowania sposobu produkcji do warunków pogodowych, przy zapewnieniu realizacji celów środowiskowych.

5.   Umożliwienia podejmowania zobowiązań w ramach wariantów 4.8., 4.9., 4.10. i 4.11. dotyczących ochrony siedlisk lęgowych ptaków, na całym obszarze Natura 2000 (obecnie warianty te mogą być wdrażane jedynie na obszarach specjalnej ochrony ptaków)

Dotychczas warianty dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków (ptasie), tj. 4.8. – 4.11. Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 mogły być realizowane tylko na działkach rolnych położonych na wyznaczonych obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO). Od 15 marca 2022 r. będzie możliwe podejmowanie zobowiązań w ramach wariantów ptasich na całym obszarze Natura 2000 tj. również na specjalnych obszarach ochrony siedlisk (SOO) lub na obszarach mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW).

Należy zwrócić uwagę, że jeżeli dla SOO lub OZW, nie został ustanowiony plan ochrony albo plan zadań ochronnych, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach wariantów ptasich będzie przyznawana, jeżeli regionalny dyrektor ochrony środowiska (RDOŚ), który sprawuje nadzór nad tymi obszarami, potwierdzi pisemnie, że dany wariant może być realizowany. Kopię tego potwierdzenia, beneficjent będzie zobowiązany złożyć do kierownika biura powiatowego ARiMR w odpowiednim terminie, a także będzie ona załącznikiem do planu działalności rolnośrodowiskowej.

Opisane powyżej zmiany przepisów będą miały zastosowanie do wszystkich wniosków
o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, złożonych w ramach kampanii naboru wniosków 2022, która rozpocznie się 15 marca 2022 r.

Należy podkreślić, że rok 2022 będzie ostatnim rokiem, w którym będzie możliwość rozpoczęcia nowych zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach PROW 2014-2020. W 2023 r. (oraz w latach późniejszych) będą składane jedynie wnioski kontynuacyjne.