Informujemy, że w dniu 13 marca 2024 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Dz. U. poz. 365).

Rozporządzenie można znaleźć pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2024/365.

Od kampanii 2024 r. powyższym rozporządzeniem wprowadzono zmiany w przepisach wynikające w szczególności z doświadczeń z pierwszego roku wdrażania interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach PS WPR 2023-2027. Zmiany te mają na celu usprawnienie wdrażania tych interwencji w kolejnych latach przez doprecyzowanie przepisów rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego i wprowadzenie uproszczeń przede wszystkim dla rolników ale także dla podmiotów zaangażowanych we wdrażane tych interwencji, w tym doradców rolnośrodowiskowych oraz ekspertów przyrodniczych.

Wprowadzone zmiany dotyczą przede wszystkim:

1. Złagodzenia warunków i wymogów w ramach wariantu 7.1. Wieloletnie pasy kwietne:

• usunięcie warunku uzależniającego przyznanie płatności od udziału (50 %) gruntów ornych w powierzchni wszystkich użytków rolnych w gospodarstwie,
• zwiększenie maksymalnej szerokości pasa kwietnego z 9 do 20 m,
• zmniejszenie liczby wymaganych gatunków w mieszance wykorzystywanej do założenia pasa kwietnego z 10 do 8 oraz zmniejszenie liczby wymaganych gatunków wieloletnich w mieszance wykorzystywanej do założenia pasa kwietnego z 6 do 4, nie będzie również wymagany udział gatunków dziko rosnących dwuletnich.

2. Złagodzenia wymogów w wariancie 7.2. Ogródki bioróżnorodności:

• zmniejszenie liczby wymaganych gatunków z 20 do 15,
• zmniejszenie liczby wymaganych odmian lub gatunków roślin zagrożonych erozją genetyczną (wspieranych w ramach wariantu 5.2. Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie) z 3 do 1.

3. Rozszerzenia list roślin wspieranych w ramach:

• Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie – dodanie nostrzyka żółtego;
• wariantu 7.1. Wieloletnie pasy kwietne –dodanie gatunków: Marzymięta grzebieniasta (orzęsiona), Rzodkiew oleista, Serdecznik pospolity, Ślazówka turyngska, Wierzbówka kiprzyca, Wyka kosmata, Żywokost lekarski;
• wariantu 7.2. Ogródki bioróżnorodności – dodanie czosnku i fasoli wielokwiatowej.

4. Wykorzystania warstw cyfrowych opracowanych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska do wdrażania Interwencji przyrodniczych na obszarach Natura 2000.

Zmiana stanowi istotne uproszczenie w doborze odpowiedniego wariantu, gdyż na etapie wnioskowania umożliwia beneficjentom, ekspertom przyrodniczym oraz doradcom rolnośrodowiskowym wykorzystanie cyfrowych informacji (map) widocznych w aplikacji ARiMR eWniosekPlus. Przepisy umożliwiają w wybranych przypadkach podejmowanie zobowiązań w ramach wariantów Interwencji 1. innych niż wynikające z warstw cyfrowych opracowanych przez GDOŚ i GIOŚ, pod warunkiem uzyskania zgody właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska (dotyczy gatunków ptaków takich jak derkacz, dubelt oraz wodniczka).

5. Rozszerzenia katalogu przypadków, w których nie jest wymagane posiadanie dokumentacji przyrodniczej w ramach Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i gatunków poza obszarami Natura 2000 (zmiana wejdzie w życie od 2025 r.).

Zgodnie z wprowadzoną zmianą, posiadanie dokumentacji przyrodniczej w ramach Interwencji 2. nie jest wymagane w przypadku, gdy bezpośrednio przed rozpoczęciem na danym gruncie realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego PS WPR w ramach danego wariantu, zakończono na tym samym gruncie realizację zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w zakresie tożsamych siedlisk przyrodniczych w ramach Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014–2020.

6. Obniżenia dolej granicy wymaganego przy użytkowaniu pastwiskowym i kośno-pastwiskowym poziomu obsady zwierząt z 0,5 na 0,3 DJP/ha w wybranych wariantach Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000   i Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000  oraz w Interwencji 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000.
7. Uproszczenia sposobu ustalania kwoty refundacji kosztów transakcyjnych w ramach Interwencji 1. i 2., poprzez zniesienie regulacji dotyczącej ograniczenia wysokości tej refundacji do 20% płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.
8. Dostosowania terminu wykaszania niedojadów w Interwencji 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000 do potrzeb ochrony siedlisk i gatunków na obszarach Natura 2000 (obowiązek wykoszenia niedojadów nie później niż w dniu 15 listopada).
9. Złagodzenia kar stosowanych w przypadku nieterminowego sporządzenia planu działalności rolnośrodowiskowej (zmiana z 40% na 10%) oraz w przypadku nieposiadania dokumentacji przyrodniczej (zmiana ze 100% na 60%)
10. Ujednolicenia i wydłużenia terminów dotyczących sporządzania i składania do ARiMR dokumentów związanych z realizacją zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych do 31 lipca (dotyczy m.in. sporządzenia planu działalności rolnośrodowiskowej, składania kopii wybranych stron tego planu, kopii pisemnych zgód właściwego regionalnego dyrektor ochrony środowiska, dokumentów potwierdzających zakup kwalifikowanego materiału siewnego lub materiału siewnego kategorii standard).
11. Doprecyzowania terminów na sporządzenie dokumentacji przyrodniczej i przesłanie do Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego – PIB kopii tej dokumentacji, a także potwierdzenia tego przesłania do ARiMR (do 30 listopada).
12. Wydłużenia terminu na złożenie do ARiMR zaświadczenia wydanego przez Instytut Zootechniki – PIB w przypadku ubiegania się o dodatkową płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną do buhaja.

13. Oświadczenia eksperta przyrodniczego (w przypadku Interwencji 1. lub 2.) oraz doradcy rolnośrodowiskowego (w przypadku Interwencji 3.)

    Od 2024 r. formularz oświadczeń eksperta przyrodniczego (w przypadku Interwencji 1. lub 2.) oraz doradcy rolnośrodowiskowego (w przypadku Interwencji 3.) stanowi integralną część aplikacji do opracowania planu działalności rolnośrodowiskowej, która znajduje się pod linkiem: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/aplikacja-do-opracowania-planu-dzialalnosci-rolnosrodowiskowej (dotychczas oświadczenie było odrębnym dokumentem).  

    Należy pamiętać o obowiązującym terminie na złożenie kopii stron planu działalności rolnośrodowiskowej, na których są zawarte te oświadczenia do kierownika biura powiatowego ARiMR tj. do 31 lipca roku, w którym złożono wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danego zobowiązania w ramach poszczególnych wariantów Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000 lub Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000 oraz Interwencji 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2024/365