Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)                                           

Złociste ciastko, zawinięte na kształt tzw. „koperty”, na przekroju półkoliste, z jabłkiem i konfiturą w środku

Kształt (zewnętrzny i na przekroju)

Kształt kulisty, na przekroju półkolisty

Wielkość

Ciastko wielkości jabłka

Barwa (zewnętrzna i na przekroju)

Złocista, wewnątrz brunatna

Konsystencja, „wrażenie w dotyku”

Krucha

Smak i zapach

Smak słodko-kwaśny, zapach waniliowy

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego

Informacje o wieloletniej tradycji uprawy jabłoni Polsce jak i na ziemiach lubelskich odnaleźć można w opracowaniu Marty Dziubak pt. „O dawnych odmianach uprawnych jabłoni i ich pochodzeniu”, Vol. 54-2006, str. 60: „W Polsce na przełomie XIX i XX wieku i później powstało wiele szkółek, które rozmnażały drzewa i krzewy owocowe, nie trzeba było już sprowadzać bardzo drogich drzewek z zagranicy. Z najbardziej znanych szkółek warto wymienić zakłady Braci Hoser, Braci Bardet, szkółki Zamoyskich, Gałczyńskiego (…)”. O znaczącej roli jabłka wykorzystywanego w tradycji kuchni lubelskiej, świadczą m.in. nazwy miejscowości na tym obszarze takie jak: Jabłonna, Jabłeczna, Jabłoń.

W województwie lubelskim, pochodzące z okolicznych sadów jabłka serwowane były na różne sposoby. W postaci kompotów, zup, jako nadzienie do naleśników, pierogów, szarlotek, placków, a także w wersji smażonych oraz pieczonych plasterków jabłek w cieście: kruchym, drożdżowym czy biszkoptowym – „Ciasta, ciastka, ciasteczka” – Jan Czernikowski, 1973, s. 225; „Ze zwykłych produktów, niezwykłe potrawy” – Kazimiera Pyszkowska, 1979, s. 77; „Piekę ciasta i ciasteczka” – Wanda Piotrowiakowa, Warszawa, s. 74; „Kuchnia Polska – praca zbiorowa”, Warszawa, 1982, s. 660.

Jednym z tradycyjnych lubelskich przysmaków jest jabłuszko lubelskie w cieście. Deser ten przygotowuję się go z połówki jabłka wypełnionego konfiturami, które zawija się w ciasto na kształt koperty i piecze w wysokiej temperaturze. Jabłka wykorzystywane do sporządzenia tradycyjnego, lubelskiego przysmaku powinny być kwaskowate i dość twarde aby nie rozpadały się w trakcie pieczenia. Najczęściej i najchętniej wykorzystywane odmiany to: Eliza, Jonagold oraz Idared. Konfitura stanowiąca nadzienie ciastka, powinna być dobrze wysmażona. Przygotowuje się ją najczęściej z pigwowca albo wiśni, bądź z mieszanki konfitur: maliny i pigwowca, wiśni i pigwowca lub truskawki i pigwowca. Pigwowiec w konfiturze stanowi naturalny zagęstnik i wzmacnia smak. Gospodynie z okolicznych wsi sporządzają konfitury wykorzystując sezonowe owoce z przydomowych sadów i ogrodów, pasteryzując je, dzięki czemu w trakcie wyrobu lubelskiego jabłuszka, mogą mieszać konfitury otwierając różne słoiki. Jabłuszko lubelskie w cieście nazywane było potocznie „jabłuszkiem”, gdyż do wypieku zawsze wybierano najmniejsze owoce. Ciasto, w które zawijane jest jabłko, wyrabia się z mąki, masła, jaj oraz śmietany. Po wypieczeniu i ostygnięciu jabłuszko lubelskie posypuje się cukrem pudrem lub podaje na ciepło z bitą śmietaną. Smak deseru uzależniony jest od użytych konfitur.

O podobnym sposobie przyrządzania jabłka dowidzieć się można z publikacji Macieja E. Halbańskiego pt. „Leksykon sztuki kulinarnej”: „Jabłka w szlafrokach – deser sporządzany z połówek jabłek (usunięte gniazda nasienne), nadziewanych konfiturą, owiniętych w ciasto francuskie lub półfrancuskie. Po upieczeniu posypane cukrem waniliowym”.

Na polskich dworach jabłuszko lubelskie w cieście podawano do wieczornej herbaty, lub na tzw. „kolacje cukrowe”, o których wspomina Waldemar Baraniewski w pozycji pt. „Kuchnia i stół w polskim dworze”.

Okoliczni mieszkańcy do dnia dzisiejszego kultywują tradycje piekąc jabłuszka z konfiturami w cieście na co dzień i od święta.