Jaglaki (gołąbki z kaszy jaglanej i kapusty kiszonej)
21.09.2021
W dniu 17 września 2021 roku na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane w kategorii: Gotowe dania i potrawy: „jaglaki (gołąbki z kaszy jaglanej i kapusty kiszonej” .
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Powierzchnia nieregularna. Liście kapusty wypełnione nadzieniem z kaszy jaglanej i kiszonej kapusty. Na przekroju widoczny grudkowaty, dość zwarty farsz powstały z kaszy jaglanej oraz kapusty kiszonej
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Kształt zewnętrzny - produkt o regularnym kształcie, podłużny, przypominający spłaszczony walec. W przekroju kształt owalny
Wielkość
Wielkość gołąbków zależy od wielkości kapuścianych liści używanych do ich przygotowania. Długość od 6 cm do 10 cm, średnica od około 4 cm do 6 cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa zewnętrzna charakterystyczna dla świeżych liści kapusty, poddanych obróbce termicznej: od jasnozielonej i oliwkowej po szaro - zieloną
Barwa na przekroju niejednolita, kremowo – szara, charakterystyczna dla użytych składników: kaszy jaglanej i kapusty kiszonej
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Konsystencja miękka, zwięzła, nierozpadająca się
Smak i zapach
Zapach charakterystyczny dla ugotowanych liści kapusty. Lekko kwaskowaty smak, właściwy dla nadzienia z kaszy jaglanej i kiszonej kapusty
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Do ulubionych potraw mieszkańców Ziemi Kozienickiej należą gołąbki. Początkowo traktowano je jako zawijane w liście kapusty pierogi - gołąbki. Nazywano je zawijokami, kapuściokami. W latach późniejszych upowszechniła się nazwa gołąbki oraz lokalna nazwa jaglaki (w celu wyróżnienia farszu na gołąbki składającego się z kaszy jaglanej).
W zależności od pory roku jaglaki przygotowywano na różne sposoby. Zazwyczaj świeże liście kapusty parzono. W kolejnym etapie nakładano na nie farsz, który składał się z kaszy jaglanej. Do kaszy dodawano siekaną kiszoną kapustę, którą najpierw płukano (jeżeli zachodziła taka potrzeba - dodatkowo gotowano), a następnie dodawano pieprz, olej i cebulę. Zimą zamiast parzonych liści, wykorzystywano kiszone liście kapusty. Zwinięte jaglaki gotowano, duszono, smażono na oleju lub niekiedy pieczono w piecu. Dla większego zabezpieczenia związywano je nitką. Jaglaki były potrawą codzienną. Jednak nie mogło ich również zabraknąć na wigilijnym stole.
Gołąbki jaglaki stanowią wizytówkę regionu i cieszą się dużą popularnością. To produkt wyjątkowy i ściśle związany z obszarem, z którego pochodzi. Receptura tego dania przekazywana była ustnie z pokolenia na pokolenie. Tradycja jego przygotowywania nie ginie i jest pieczołowicie kultywowana przez Koło Gospodyń Wiejskich "Babeczki z pieprzem i solą" w Nowej Wsi (gmina Kozienice). Potrawa prezentowana jest na niemal wszystkich lokalnych imprezach takich jak dożynki, targi, festyny. Trudno jest sobie wyobrazić prezentację Ziemi Kozienickiej bez tej potrawy. Od lat postrzegana jest przez mieszkańców Kozienic jako lokalna potrawa, co potwierdzają badania etnograficzne.