Wygląd:

Okrągłe, kuliste

Kształt:

Okrągłe, na przekroju zbliżone do okrągłego

Rozmiar:

Wielkość 3-5 cm w zależności od tego czy są z nadzieniem czy bez

Barwa:

Barwa szara, jasna lub ciemna w zależności od wieku ziemniaków, świeżo po ugotowaniu jaśniejsza a przy przechowywaniu ciemnieje

Konsystencja:

Spoista

Smak:

Smak słonawy, zapach ziemniaków

Dodatkowe Informacje:

Danie obiadowe, bardzo popularne, odgrzewano podawano odsmażane na kolację

Tradycja:

Górki jest to wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, w zachodniej części gminy Borowa. Gmina jest częścią okolicy nadwiślańskiej, bogatej w parki i lasy. Jest to typowy obszar rolniczy. Na glebach wysokiej klasy uprawia się zboża, kukurydzę, rośliny strączkowe i warzywa, rozpowszechniona jest także uprawa nasion kwiatów oraz hodowla trzody chlewnej i bydła. Wieś Górki położona jest na terenach, które kiedyś zamieszkiwała grupa etniczna zwana Lasowiakami. Lasowiacy to społeczność związana z terenem Puszczy Sandomierskiej odznaczająca się charakterystycznym strojem, obyczajami, gwarą i wierzeniami. Początkowo nieliczni mieszkańcy tego obszaru byli niemal odcięci od świata i utrzymywali się prawie wyłącznie z bogactw naturalnych lasów i miejscowych wód. Oprócz łowiectwa, myślistwa i bartnictwa zajmowali się wytapianiem rudy darniowej oraz otrzymywanymi z surowca drzewnego smoły, mazi i węgla drzewnego. Z czasem rabunkowa gospodarka leśna wydatnie zmniejszyła zasoby puszczy, powiększając jednocześnie tereny przydatne do osadnictwa rolniczego. Choć rolnictwo stało się z czasem podstawą gospodarki Lasowiaków, w dalszym ciągu wykorzystywali oni bogactwa leśne, stąd rozwój przemysłów drzewnych i rzemiosł opartych na tym surowcu: ciesielstwa, bednarstwa, kołodziejstwa, meblarstwa i zabawkarstwa. W początkowym okresie rozwoju osadnictwa Puszcza przyciągała głównie niepokornych chłopów, uciekinierów z innych stron, którzy w pogoni za wolnością chronili się w nieprzebytych kniejach przed pańszczyzną. Przybywali tu ścigani przez prawo oraz przymusowo osadzani z rozkazu królewskiego jeńcy wojenni. Puszcza Sandomierska była tyglem, w którym mieszały się liczne nacje. Procentowo najliczniej reprezentowana była ludność polska z przeludnionego Mazowsza, ale również ludność pochodząca z zachodniej Małopolski, a także ruska, tatarska, szwedzka, litewska, wołoska i niemiecka. Powoli następująca asymilacja wszystkich wymienionych narodowości spowodowała wykształcenie nowej jakościowo grupy ludzkiej, która różniła się w wielu dziedzinach gospodarki i kultury od pozostałych. Pierwsze ślady osadnictwa na terenie gminy Borowa pochodzą z mezolitu, zaś w materiałach piśmiennych Borowa wzmiankowana była po raz pierwszy w 1257 roku, kiedy to panujący w dzielnicy Małopolska, krakowski i sandomierski książę Bolesław V Wstydliwy podarował tę wieś klaryskom z klasztoru w Zawichoście. W 1338 roku została utworzona parafia w Borowej. Rozwój osadnictwa na obszarze gminy Borowa do połowy XVII wieku był zróżnicowany, co było w dużym stopniu uzależnione od przebiegu szlaku handlowego, biegnącego doliną Wisłoki, który łączył Sandomierz i Wiślicę z Węgrami. Obszar ten był często nawiedzany przez powodzie, pożary i epidemie. Klęski te hamowały rozwój wsi i jej okolic. Pod koniec XIX wieku podjęto budowę wałów przeciwpowodziowych, co w rezultacie ograniczyło groźbę zalewania Borowej i okolicznych wiosek. Historia i materiały źródłowe mówią o licznych wydarzeniach historycznych, które dokonywały się na obszarze obecnej gminy. Po 1783 roku zaczęli się tutaj osiedlać koloniści austriaccy, którzy założyli kolonie Schonanger (od 1945 roku – Orłów). W okresie powstań narodowych w latach 1831 i 1863 okolice Borowej i Górek stanowiły punkty przerzutu broni i ochotników z Galicji do Królestwa. Kacapoły na terenie gminy Borowa sporządza się od bardzo dawna, a sposób ich wykonania jest przekazywany ustnie z pokolenia na pokolenie. Przepis na kacapoły znajduje się w zbiorach Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Kacapoły, jako danie obiadowe, były często sporządzane ze względu na łatwą dostępność produktów (ziemniaki i słonina) potrzebnych do ich przygotowania. Kiedyś rytm życia naszych przodków wyznaczały cykle przyrody, a to, co znajdowało się na stole było uzależnione od pór roku. Jesienią, po zbiorach, gdy żywności było pod dostatkiem, starano się zachować jej znaczną część na zimę i tzw. „przednówek”. Ziemniaki przechowywano przez zimę w piwnicach, natomiast słoninę pozyskiwano z hodowanych w gospodarstwie zwierząt. Ze względu na stałą dostępność składników, kacapoły można było przyrządzać przez cały rok. Spożywano je na ciepło okraszone tłuszczem ze skwarkami i smażoną cebulką, przeważnie popijając mlekiem. Czasem gotowano je na mleku i podawano w postaci zupy. Jako danie jarskie często kacapoły często jedzono w piątki. A pozostałe z obiadu kluski można było odsmażyć i podać na kolację w całości lub pokrojone w plasterki.