Wygląd:

Gęsta, zawiesista zupa ze skwarkami.

Kształt:

Zależny od naczynia.

Rozmiar:

Zależna od naczynia.

Barwa:

Barwa mleczno-biała z widocznymi brązowymi kawałkami skwarki.

Konsystencja:

Gęsta, zawiesista o niejednorodnej strukturze.

Smak:

Smak słodko-kwaśny, zapach świeżego chleba.

Tradycja:

Jedną z podstawowych gotowanych potraw na wsi były różnego rodzaju zupy. Ze względu na ogólnie panującą biedę, zupy gotowano z najtańszych i najłatwiej dostępnych składników. Tradycyjną potrawą codzienną jedzoną w Polsce środkowej, często na śniadanie, był kapłonek, bądź gwarowo „wodzianka”. Wodzianka to „zupa przyrządzona z czerstwego chleba pokrajanego w kostkę, zalanego wrzątkiem, z dodatkiem roztartego z solą czosnku i tłuszczu, najlepiej smalcu ze skwarkami” (M. E. Halbański, „Leksykon sztuki kulinarnej”, Warszawa 1987). Zupa ma cenne substancje odżywcze takie jak: błonnik, witaminy i sole mineralne. Dzięki czemu jest potrawą pożywną, lekkostrawną i sycącą, doskonałą jako danie spożywane rano, przed rozpoczęciem ciężkiej pracy. W niektórych regionach Polski wodzianka nazywana była rosołem na siekierze. W Brzezińskiem gotowano taką polewkę zwaną ślepym rosołem względnie rosopitkiem, w Łowickiem i na innych terenach Polski środkowej rosołkiem lub gapim rosołem. Gotowano go na skórce słoniny, z listkiem laurowym, włoszczyzną lub kminkiem. Chleb używany do kapłonka powinien być czerstwy, żytni, z dobrze wypieczoną skórką – wtedy zupa posiada charakterystyczny dla tej potrawy aromat i lekko kwaskowy smak. Ponadto, by kapłonek był smaczniejszy i uzyskał odpowiedni kolor używa się śmietany. Z przypraw używane są tylko podstawowe tzn. sól i pieprz, a to ze względu na tradycyjne przygotowanie potrawy, która była potrawą ubogich na przednówku. W tradycyjnym pożywieniu wiejskim ważne miejsce zajmowały posiłki postne podawane w piątki, a nawet w środy i soboty oraz w ciągu czterdziestodniowego postu przed Wielkanocą. W Polsce potrawami postnymi były przede wszystkim kwaśne polewki gotowane na wodzie i maszczone olejem, a wśród nich znajdowała się wodzianka, której wówczas nie krasiło się słoniną ze skwarkami. „Ostatnie trzy dni Wielkiego tygodnia (…) (Triduum Sacrum) (…) Wówczas jedzono m.in. zupę chrzanową, kapłon z suszonego chleba…” (J. P. Dekowski, „Przemiany tradycyjnego pożywienia wiejskiego na obszarze Polski środkowej” [w] „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”, Seria Etnograficzna nr 20, Łódź 1979).