Kapusta dębowa (ziemniaczana)
05.08.2019
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2019-08-02 w kategorii: Gotowe dania i potrawy w woj. mazowieckim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Gęsta, zawiesista potrawa o niejednorodnej strukturze
Kszałt (zewnętrzny i na przekroju)
Przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje
Wielkość
W zależności od naczynia, w którym się znajduje
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa od kremowej do beżowej lub jasnożółtej, w zależności od wykorzystywanych produktów
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Gęsta, kleista oraz zawiesista potrawa o niejednorodnej strukturze, wykonana z kilku produktów składowych. Poszczególne składniki są rozdrobnione
Smak i zapach
Smak lekko kwaśny. Zapach i smak grochu, gotowanej kapusty, skwarek słoniny, smażonej cebuli oraz przypraw
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
W połowie XIX wieku rozpowszechniła się w Polsce uprawa ziemniaków. Kiedy w okresie panującego głodu brakowało zboża, mąki, kapusty, rzepy i innych warzyw, ziemniak stał się „chlebem nadrzędnym”. Stanowił podstawę pożywienia ludności Ziemi Kozienickiej. Ziemie w Stanisławicach należały do średnio urodzajnych. Były to głównie gleby piaszczyste oraz piaszczysto-gliniaste, sprzyjające upowszechnieniu niewymagającej uprawy ziemniaków. Pod koniec XIX wieku na Ziemi Kozienickiej hodowano już kilka odmian ziemniaków. Do najliczniejszych należały: amerykany, ameryki, czerwone sadbowiaki i duże siwe nazywane afrykanami. Ziemniaki w rejestrach pomiarowych Powiśla i Centrum Puszczy wymieniane były jako trzecia uprawa, po życie i owsie.
Gospodynie z ziemniaków przyrządzały przeróżne, smaczne i syte potrawy m.in. kluski, pierogi czy zupy. W okresie I wojny światowej popularność zdobyła kapusta z ziemniaków tzw. kapusta dębowa (ziemniaczana).
Kapusta dębowa była daniem codziennym. Sporządzano ją z kiszonych ziemniaków. Ziemniaki obierano ze skórki, krojono lub siekano na drobne kawałki. Trzykrotnie wypłukane układano w beczce lub konewce. Masę zalewano ciepłą, osoloną wodą lub serwatką, a następnie poddawano ją kilkugodzinnej fermentacji. Czasem ziemniaki wstawiano do ciepłego pieca, aby szybciej skisły. Zakwaszone ziemniaki gotowano przez 1-1,5 godzinę w tej samej wodzie, w której się zakwaszały. W międzyczasie gotowano groch lub fasolę do miękkości, a pokrojone w kostkę cebulę i słoninę podsmażano na oleju. Wszystkie składniki łączono w jednym naczyniu i doprawiano solą oraz pieprzem. W ten sposób przygotowane danie było pożywne i bogate w wartości odżywcze.
Nazwa potrawy kapusta dębowa (ziemniaczana) wywodzi się od sposobu przygotowania ziemniaków, czyli ukwaszania ich w dębowych beczkach, co charakterystyczne jest dla uzyskiwania kapusty kiszonej.