Kaszanka rychtalska
03.06.2018
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2009-01-15 w kategorii Produkty mięsne w woj. wielkopolskim.
Wygląd:
Baton kaszanki osłonięty jelitem naturalnym wieprzowym cienkim (kiełbaśnica). Na przekroju ciemnobrązowa masa z widocznymi jaśniejszymi punktami kaszy gryczanej oraz bułki pszennej.
Kształt:
Kształt batonów podłużny – łagodnego łuku. Na przekroju kształt koła.
Rozmiar:
Batony w jelicie naturalnym wieprzowym cienkim o długości od 25 do 35 cm. Pojedyncze batony tworzą pakiet składający się z 4 sztuk.
Barwa:
Na zewnątrz barwa szara lub ciemnobrązowa, w zależności od zastosowanej osłonki. Na przekroju barwa ciemnobrązowa z widocznymi jasnoszarymi ziarnami kaszy i biało-kremowymi kawałkami bułki oraz płatkami majeranku.
Konsystencja:
Konsystencja stała, lekko sprężysta.
Smak:
Smak typowy dla wędliny podrobowej gotowanej z dodatkiem krwi i kaszy jęczmiennej, umiarkowanie słony, z wyczuwalnymi przyprawami. Zapach charakterystyczny dla gotowanego mięsa i przypraw korzennych.
Tradycja:
Tradycje rzemiosła rzeźnicko-wędliniarskiego w Rychtalu trwają od wieków. Do produkcji wędlin i wyrobów wędliniarskich wykorzystywane są wieprzowina, cielęcina i wołowina, hodowane we wsiach gminy Rychtal i okolicy. Znany jest spór między magistratem i proboszczem a rzeźnikami Rychtala, dla rozwiązania którego biskup wrocławski w 1628 roku przysłał komisję do jego rozwiązania. Do komisji wpłynęła skarga, że rzeźnicy miasta Rychtala w czasie wielkiego postu handlują mięsem, przez co osłabiają ducha religijnego mieszkańców, którzy hołdują obżarstwu (Wiesława Ptak, Maciej Ostenda, Andrzej Nolbert, „Kocham Rychtal”, Bydgoszcz 2006). Historyczne wzmianki świadczą o wpływie wielu narodowości i religii na powstanie i rozwój kultury oraz tradycji rzeźnicko-wędliniarskiej tego regionu, zarówno w istniejących warsztatach rzemieślniczych, jak i w przetwórstwie domowym, a także w gospodarstwach okolicznych rolników. Do wyrobów wędliniarskich w tym rejonie wykorzystywano świnie własnego chowu przerabiane przez najętego rzeźnika. „…kilka dni przed Świętami Wielkanocnymi do domu przyjeżdżał rzeźnik, który pod okiem pana domu przygotowywał rozmaite kiełbasy” („Do stołu podano”, 80 lat Kroniki Miasta Poznania, Poznań 2003). Pod koniec XIX w. i w pierwszych latach XX w. w mieście Poznaniu, jak i całej Wielkopolsce, kaszanka była wyrobem chętnie produkowanym i spożywanym. Podawano ją w wielu renomowanych restauracjach. W Rychtalu i okolicy zwyczajowo po wymieszaniu składników, kaszanka w formie surowego, nie sparzonego farszu była roznoszona najbliższym sąsiadom do smażenia, w ilości około 1 do 2 kg. Obdarowany nią czynił podobnie, gdy w swoim gospodarstwie przerabiał świnie. Reszta kaszanki, nadziewana w jelita wieprzowe, była gotowana i przeznaczona do konsumpcji. Pisano o niej niekiedy w tekstach różnych pieśni (Zbigniew Kuchowicz, „Obyczaje staropolskie XVII-XVIII”, 1975): „Sali parobcy z karcmy Tak sobie radzili: – Pódźmy do Maryny, Bo tam wiepsa bili. Nawazą nom kiełbas, Nasmażą nom kisek, Powim ojcu, matce, Zem w zaloty psysed”. Proces wytwarzania kaszanki rychtalskiej odbywa się z zachowaniem tradycyjnej receptury, składu surowcowego i przypraw stosowanych od lat. Od kaszanek produkowanych w innych rejonach Wielkopolski i Polski odróżnia ją dodatek krojonej czerstwej bułki, goździków oraz wykorzystanie nieszlamowanego jelita cienkiego wieprzowego. Taki sposób produkcji jest charakterystyczny dla obszaru gminy Rychtal. Skład kaszanki rychtalskiej i sposób jej wytwarzania w okolicach gminy Rychtal jest niezmienny od lat.
- Ostatnia modyfikacja:
- 17.09.2018 09:18 Sławomir Mucha
- Pierwsza publikacja:
- 17.09.2018 09:18 Sławomir Mucha