Kiełbasa w piwie
21.10.2019
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2019-10-16 w kategorii Gotowe dania i potrawy w woj. warmińsko-mazurskim.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Cienkie kiełbaski zanurzone w sosie
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Podłużny, na przekroju okrągły
Wielkość
Około 6-12 cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Brunatne, zarumienione, wewnątrz brązowe
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Kruche, ścisłe, lekko chrupiące
Smak i zapach
Smak i zapach przyjemny, piwny, lekko korzenny, z wyczuwalną nuta soku z cytryny
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Piwo jako jeden z najstarszych trunków na świecie, było składnikiem wielu dań tradycyjnej kuchni niemieckiej. Jadano między innymi zupę piwną czy ziemniaki w piwie. Najpopularniejsze były jednak dania duszone w piwie. W ten sposób przyrządzano cielęcinę, wieprzowinę oraz karpie. Jednym z największych przysmaków dawnej kuchni wschodniopruskiej, czyli dzisiejszej warmińsko-mazurskiej, była kiełbasa w piwie.
W domach mieszczańskich, karczmach i restauracjach potrawy przygotowywane na bazie piwa jadano dość powszechnie, a przepisy do ich sporządzenia można było znaleźć w większości przedwojennych książek ze wschodniopruskimi recepturami.
Do sporządzenia warmińsko-mazurskiego przysmaku używano kiełbasy białej, charakteryzującej się specyficznym, jasnym kolorem. Biała kiełbasa wykorzystywana w mazurskiej kuchni była ściśle związana z dorocznym cyklem w gospodarstwach. Cechowała ją sezonowość. Przypisana była do pory uboju zwierząt, niezwykle ważnego wydarzenia mieszkańców wsi. Mieszkańcy Warmii i Mazur żyli głownie z tego, czym owocowały gospodarstwa: „Mojego ojca prosili do bicia świniaków i cielaków. Dzień wcześniej od rana ostrzył noże, chyba z dziesięć. Nie brał pieniędzy, tylko mięso i dlatego dużo u nas jedzono skwarek (…)” (Buttitta M., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Jaworowy Dwór, 2007, str. 92).
Zanim wszystkie gatunki kiełbas rozpowszechniły się w polskiej kuchni, ich wyrób i spożycie były głównie domeną kuchni niemieckiej. Szybko jednak w całej Europie środkowo-wschodniej, a także wśród polskiej ludności, wędzone i gotowane kiełbasy, stały się jednym z podstawowych produktów żywnościowych. Kiełbasy spożywano o każdej porze roku pod wieloma postaciami.
Przepis na kiełbasę w piwie pojawił się w zbiorze dawnych wschodniopruskich receptur „Von Beetenbartsch bis Schmandschinken”. Jego polską wersję przytoczyła Małgorzata Buttitta w książce „Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur”, Jaworowy Dwór, 2007.
Do sporządzenia tradycyjnego, warmińsko-mazurskiego przysmaku potrzeba około 8 małych kiełbasek cielęcych, szklanki bulionu albo wody, pół szklanki ciemnego piwa, cebuli, włoszczyzny, 2 goździków, ziela angielskiego, liścia laurowego, soku z cytryny, mąki ziemniaczanej, masła, cukru, soli oraz pieprzu. Do przygotowania tej potrawy potrzeba również około 50 gram piernika.
Białe kiełbaski podsmaża się na rumiany kolor, najlepiej na smalcu lub maśle. Następnie gotuje się je w wywarze z piwa, wody i warzyw przez 15 minut na wolnym ogniu. Kiełbaski należy wyjąć, a wywar przecedzić, dodać utarty i wcześniej namoczony piernik a całość zagęścić mąką ziemniaczaną. Sos do smaku należy przyprawić cukrem, solą oraz sokiem z cytryny. Należy dodać 1 łyżkę masła. Kiełbaski z powrotem zanurza się w gorącym sosie i zagotowuje. Kiełbasę w piwie tradycyjnie podaje się z ziemniakami z wody oraz jarzynką z buraczków.