Kraple
03.09.2021
W dniu 2 września 2021 roku na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane w kategorii: Wyroby piekarnicze i cukiernicze: „kraple”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Skórka brązowa, lekko chropowata, glazurowana lukrem lub obsypana cukrem pudrem
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Spłaszczona kula. Na przekroju struktura ciasta drożdżowego, w kolorze słomkowym z widocznym ciemnym nadzieniem
Wielkość
Średnica ok. 6-7 cm., wysokość ok. 5 cm.
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa od jasnobrązowej do ciemnobrązowej, wewnątrz słomkowa do jasnożółtej, z widocznym nadzieniem koloru bordowo-brązowego
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Miękkie, wracające do swojego kształtu po naciśnięciu od góry palcem
Smak i zapach
Smak słodkiego świeżego ciasta drożdżowego z wyczuwalnym nadzieniem, najczęściej różanym. Słodki smak i zapach lukru
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Pączki na Śląsku Opolskim znane są przede wszystkim pod nazwą kraple/kreple. Na mniejsze mówi się krapliki/krepliki. Z tego powodu krążą na Śląsku Opolskim liczne anegdoty, które potwierdzają, że dla Ślązaków jest to zwyczajna nazwa, mocno zakorzeniona w gwarze ludowej, a dla osób spoza regionu – zupełnie obca.
Sama nazwa pączków w gwarze śląskiej pochodzi od niemieckiego słowa Krapfen. Historia z kolei tego słowa w języku niemieckim sięga znacznie dalej. Otóż, według przedwojennego artykułu, który został zamieszczony w Kurierze Wieczornym w 1937 r. wynika, że słowo Krapfen pochodzi od nazwiska znanej w XVI wieku kuchmistrzyni wiedeńskiej Cecylii Krapfen, która rozsławiła te smażone słodkości.
Tradycja smażenia krapli na Opolszczyźnie związana jest z dwoma śląskimi obrzędami. Przede wszystkim kraple robiło się na tak zwane „zapusty”, czyli współczesny karnawał, a także smażyło się je przy okazji jesiennego skubania pierza. Zapusty rozpoczynał Nowy Rok, a kończyło je nadejście Środy Popielcowej. Zapusty były czasem hucznych zabaw, biesiad i odwiedzin sąsiadów. Panny, które chciały wyjść za mąż przygotowywały m.in. kraple, chcąc wykazać się przed adoratorami kulinarnym talentem.
Kiedyś kraple nadziewało się przed ich smażeniem. Dzięki temu marmolada znajdująca się w środku miała jeszcze lepszy smak i tradycyjne kraple w wielu śląskich domach nadal są tak przygotowywane.