Wygląd:

Podłużne pieczywo, z charakterystycznym splotem dwóch wałków ciasta na górze.

Kształt:

Podłużny, zwężający się ku końcom, na przekroju owalny.

Rozmiar:

Waga – ok. 0,30 kg. Długość – ok. 30 cm, szerokość – ok. 10 cm, wysokość – ok. 10 cm.

Barwa:

Skórka o rumianej, złocisto-herbacianej barwie, na przekroju barwa śnieżnobiała.

Konsystencja:

Skórka sprężysta i chrupiąca. Miąższ puszysty i elastyczny.

Smak:

Delikatny, zbliżony do pszennej bułki, zapach charakterystyczny dla świeżego pieczywa.

Dodatkowe Informacje:

Tradycja:

Kukiełki uszewskie pochodzą z Uszwi w gminie Gnojnik województwa małopolskiego. Jak podkreślają mieszkańcy, historia miejscowości Uszew nierozerwalnie wiąże się właśnie z tym unikalnym wypiekiem, który był prezentem od kumoszki z okazji narodzin dziecka, posiłkiem dla starszych, chorych i dzieci. Jak również stał się bohaterem utworów literackich, przyśpiewek ludowych i wierszy. Tradycja wypieku kukiełek jest niezwykle długa, jak podają legendy, sięga ona XIV wieku. Miejscowa tradycja głosi, że to król Kazimierz Wielki nadał przywilej wypieku kukiełek Uszwi w zamian za pomoc, jaką mieszkańcy okazali stacjonującym wojskom królewskim, żywiąc je głównie kukiełkami. Kukiełka nazywana była „perłą uszewskiego rzemiosła”, a w okresie międzywojennym większość mieszkańców zajmowała się wypiekiem tego pieczywa, które następnie było sprzedawane na okolicznych jarmarkach i odpustach, gdzie cieszyło się ogromną popularnością. Do przygotowania kukiełki uszewskiej potrzeba mąki pszennej, drożdży, wody i soli. Aby przygotować ciasto należy najpierw zrobić zaczyn z mąki, wody i drożdży, który trzeba odstawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia na około 60 minut. Następnie dodaje się resztę składników i wyrabia się ciasto, do momentu uzyskania jednolitej, sprężystej konsystencji. Gotowe ciasto dzieli się na porcje w postaci kulek. „Gdy te bułeczki podrosły to się je rękami wałkowało i robiły się podłużne. Brało się dwa takie paski i robiło się z nich spód, łączono je razem. Następnie dwa wałeczki splatało się. Jeden za drugi. Robiono może nie taki warkocz, ale taką skrętkę. I to się kładło na tym spodzie, to też musiało podrosnąć żeby to móc do pieca włożyć” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami Uszwi). Przed wstawieniem do pieca należy posmarować wierzch kukiełki glazurą, wykonywaną z mąki pszennej i wody. Tak przygotowane pieczywo należy wstawić do tradycyjnego, odpowiednio nagrzanego i opalanego drewnem pieca. Piec ten musi być opalany sosnowym drewnem, gdyż tylko takie drewno powoduje szybkie i równomierne nagrzanie pieca. Po wstawieniu pieczywa do pieca otwór zamyka się drewnianą klapką i szczelnie zalepia gliną. Dzięki temu zabiegowi z pieca nie wydostaje się para wodna, co sprawia, że kukiełki nabierają pięknego koloru. Kukiełki uszewskie w dalszym ciągu cieszą się niesłabnącą popularnością, a chętnych na spróbowanie tego przysmaku z roku na rok przybywa. Produkt ten jest głęboko zakorzeniony w świadomości mieszkańców, dlatego też kukiełki uszewskie pojawiają się zawsze przy okazji dożynek, powitań gości w miejscowości, jak i różnego rodzaju wystawach, wydarzeniach i konkursach.