Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)                    

Jasnoszara

Kształt (zewnętrzny i na przekroju)

Przyjmuje kształt naczynia, w którym jest podawana

Wielkość

Porcja wynosi ok. 300 ml

Barwa (zewnętrzna i na przekroju)

Kremowa, jasnoszara do jasnożółtej

Konsystencja, „wrażenie w dotyku”

Lepka, miękka, gęsta, elastyczna masa

Smak i zapach

Łagodny, przyjemny zapach i smak

 

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego

W kuchni chłopskiej Lubelszczyzny jednym z ważniejszych składników była kasza. Stanowiła ona składnik zarówno codziennych, jak i świątecznych dań. Kasza gryczana była przez chłopów szczególnie ceniona, a kuchnia gminy Księżpol z powiatu biłgorajskiego wyróżniała się dużą ilością potraw na jej bazie.

O samowystarczalności gospodarstwa wiejskiego i o niezwykłej kreatywności kobiet świadczy zdolność przygotowania sycącego dania z 2-3 składników. Do takich potraw można zaliczyć kulaszę z Księżpola. Do sporządzenia kulaszy wg receptury od dziesięcioleci stosowanej przez gospodynie z powiatu biłgorajskiego, stosuje się uprzednio obrane ze skórki i ugotowane w osolonej wodzie do miękkości ziemniaki oraz mąkę (gryczaną lub pszenną), którą dodaje się do już ugotowanych i lekko odcedzonych ziemniaków. Następnie wszystkie składniki miesza się i podgrzewa przez kilka minut aż do utraty surowości. Duszenie (zaparzanie, prażenie) mąki wraz z gotującymi się ziemniakami ma na celu utratę surowości. Po dokładnym wymieszaniu i utłuczeniu potrawa ma postać gęstej, szklistej, jednolitej masy i jest spożywana na gorąco. Danie można serwować przez cały rok.

W gminie Księżpol popularna również była wersja kulaszy bez użycia ziemniaków. Wówczas razową mąkę gryczaną (mąka „podkrupnia ryczana”), powstającą jako produkt uboczny podczas produkcji kaszy gryczanej (krup), wsypywano bezpośrednio na gotującą się, osoloną wodę. Z uwagi na to, że w gospodarstwach domowych zaprzestano własnej produkcji krup z gryki oraz wytwarzania mąki „podkrupniej”, obecnie mąkę tę zastępuje się zwykła mąką gryczaną lub mąką pszenną. Następnie, kulaszę mieszało się przy użyciu specjalnej drewnianej pałki, zwanej „wesołuszka”. „rososzka”, „kołatnica”. Tak przygotowaną kulaszę, podawano z tłuszczem i skwarkami oraz „prażonym” lub zsiadłym mlekiem. Czasem polewano ją sosem - „mączką” z  podsmażonej cebuli i śmietany.