Lasowiacki miód nawłociowy
07.11.2024
W dniu 29 października 2024 r. na Listę Produktów Tradycyjnych został wpisany w kategorii: Miody: „lasowiacki miód nawłociowy”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Płynna patoka lub krupiec skrystalizowany
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Gęsta, lejąca ciecz przybierająca formę naczynia, w którym się znajduje
Wielkość
W zależności od naczynia, w którym się znajduje
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Złoto bursztynowa do lekko herbacianej lub kremowej. Po skrystalizowaniu zmienia kolor do żółto słomkowego i kremowego
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Lepka, gęsta, lejąca ciecz. Krystalizuje po odpowiednim czasie w formę stałą
Smak i zapach
W smaku jest słodki, lekko cytrynowy. Zapach miodu
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Lasowiacy to grupa etnograficzna zamieszkująca głownie Równinę Tarnobrzeską i Płaskowyż Kolbuszowski. Jest to stosunkowo późno wyodrębniona grupa, a jednocześnie jedna z nielicznych grup zamieszkujących ziemie polskie, która wykształciła własny etnonim, tj. Lesioki, przez etnografów przekształcony w Lasowiak. To grupa etnograficzna zamieszkująca tereny południowo-wschodniej polski, północnej części Kotliny Sandomierskiej, w widłach Wisły i Sanu. Był to obszar dawnej Puszczy Sandomierskiej. Dzisiaj stanowią go powiaty: leżajski, niżański, stalowowolski, tarnobrzeski, kolbuszowski, mielecki oraz część ropczycko-sędziszowskiego. Grupa ta pod względem pochodzenia była złożona. Powstała na drodze wielowiekowej akcji osadniczej, prowadzonej na obszarze Puszczy Sandomierskiej. Od północy napływała ludność z Mazowsza, od południa z małopolski, od wschodu mieszana ludność polsko-ruska. Był zauważalny element rusko-wołoski, turecko-tatarski, a nawet litewski. Na tę etniczną mieszankę nałożyła się dodatkowo austriacka kolonizacja, szczególnie intensywnie prowadzona w okresie panowania cesarza Józefa II w latach 1780-1790. Tak specyficzne położenie stało się podstawą dla powstania nowej grupy etnograficznej.
Ludność ta samookreśliła się mianem „Lesioki”, co może być świadectwem ich wysokiej świadomości odrębności w stosunku do sąsiadów, a także szacunku jakim darzyli puszczę. Oprócz łowiectwa i myślistwa Lasowiacy zajmowali się także pszczelarstwem i bartnictwem (hodowlą pszczół na potężnych drzewach zwanych barciami). Bartnictwo było zajęciem jednych z pierwszych mieszkańców Puszczy. Pszczelarstwo natomiast, traktowane przez lata jako dodatkowe zajęcie pozazawodowe jest charakterystyczne dla Puszczy Sandomierskiej w okresie po drugiej wojnie światowej.
Jedną z roślin, z których miód pozyskiwały pszczoły na terenie Puszczy Sandomierskiej i jej okolicach była nawłoć. Nawłoć pospolita zwana polską mimozą jest ważną rośliną miododajną, która kwitnie późno, kiedy inne rośliny już nie kwitną – od późnego lata do pierwszych przymrozków. Rośnie głównie na nieużytkach, łąkach i leśnych polanach. Nawłoć pospolita świetnie zaaklimatyzowała się na przełęczy lasowiackiej.